Verklýðsblaðið - 24.01.1931, Page 1
VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKUR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. árg. Reykjavík 24. janúar 1931 4. tbl.
Atvmnuleysið
Hvad liður atvínnubótunum?
Þessi spurning gengur frá manni til manns,
hvar sem verkamenn hittast. Þetta mál er eina
málið, sem kemst fyrir í huga þeirra verka-
manna, sem hafa orðið fyrir þeirri kaldhæðni
viðburðanna, að ganga nú atvinnulausir og
gvelta, fyrir offramleiðslu lífsnauðsynja. Allar
leiðir hafa verið reyndar til þess að gera vald-
höfunum það skiljanlegt, að neyðin stendur
fyrir dyrum hjá fjölda manns og að daglega
bætast fleiri í hópinn, ef ekkert er aðgert til
að bæta úr atvinnuleysinu. Það hafa nefndir
verið sendar til valdhafaima og þeir beðnir um
atvinnubætur og ekkert svar fengist. Það hafa
verið haldnir fundir með atvinnulausum mönn-
«m, gengnar kröfugöngur og bornar fram há-
værar kröfur um atvinnubætur, og því hefir
verið svarað með því að hneppa í varðhald
fjóra menn, er gerðust svo djarfir að krefjast
með fullri alvöru atvinnubóta. Og meðan þessir
menn sátu í fangelsinu, tók stjórn Dagsbrúnar
málið í sínar hendur. Og síðan hefir ekkert ver-
ið aðgert. Stjórn Dagsbrúnar hefir gætt þess
vandlega, að enginn hávaði yrði gerður til þess
að raska ekki ró þeirra, er ennþá hafa með
þessi mál að gera. Reykjavíkurdeild Kommún-
istaflokks íslands hefir látið skrá atvinnulausa
verkamenn undanfarið. Og þrátt fyrir það
þótt sósíaldemókratar hafi unnið leynt og ljóst
gegn því að verkamenn létu skrá sig, hafa þó
525 látið skrá sig atvinnulausa. Og allir spyrja:
Hvað gerir stjórn Dagsbrúnar í atvinnuleysis-
málinu. Og svarið er alltaf það sama: Ekkert.
Hún bíður í ró og næði eftir því, að þessum
háu herrum þóknist að láta náðarmola falla til
verkamanna og hafa góðar vonir um það, að
8—10 manna flokkar fái einhverntíma eitthvað
að vinna einhversstaðar út um holt og hæðir,
án nokkurs tillits til hinna raunverulegu þarfa
14. þ. m. hófst verkfall á Fáskrúðsfirði.
Kröfur verkamanna voru þessar: Fyrir karl-
menn kr. 1.00 um kl.st. í dagvinnu, kr. 1.20 í
eftirvinnu, kr. 1.50 í næturvinnu og kr. 2.00 í
helgidagavinnu. Fyrir konur: kr. 0.70 í dag-
vinnu, kr. 1.00 í eftirvinnu, kr. 1.25 í nætur-
vinnu og kr. 1.40 í helgidagavinnu. Kaup við
uppskipun á kolum og salti kr. 1.30 í dagvinnu
og kr. 1.70 í eftirvinnu. Mánaðarkaup karl-
manna er 250 kr., en kvenna 170 kr. Kaup-
taxti þessi miðast við 10 tíma vinnu. Allt
kaup skal greitt í peningum. Kauptaxti þessi
verkamannanna og án þess að taka kröfur
þeirra hið minnsta til greina. Kröfur verka-
manna eru þær, að allir þeir, sem atvinnulausir
eru, fái vinnu til þess að þeir geti séð fyrir
lieimilum sínum eða atvinnuleysisstyrk er
jafngildi vinnulaunum að öðrum kosti. Og þess-
um kröfum verður að fylgja fast eftir, því að
öðrum kosti mega verkamenn bíða auðum hönd-
mu hjálparlausir. Það sama bíður íslenzkra
verkamanna og stéttarbræðra þeirra erlendis.
Þegar allar bjargir eru bannaðar, er máttur
samtaka þeirra það eina, sem getur leyst af
þeim okið.
Nú þegar atvinnuleysið geysar um allan auð-
valdsheiminn, meira og ægilegra en nokkru
sinni fyrri, þá er þó einn sjötti hluti jarðar,
J sem vantar verkamenn itil að starfa að nauð-
' synjamálum sínum. Það eru Ráðstjómarríkin
— ríki verkalýðsins —. Þar er framleiðslan
miðuð við þarfir þjóðarinnar, ekki framleitt
fyrir óvissa markaði. Þessvegna fer kreppan
þar fram hjá. Hún getur ekki teygt hramma
sína þangað sem framleiðslan er vísindalega
skipulögð í þarfir verkalýðsins. Eina ráðið til
þess að losast við kreppumar er því það, að
yfirráð framleiðslunnar komist í hendur verka-
lýðnum.
Sameining okkar nú í atvinnubótamálinu,
verður að því vopni, sem við beitum gegn auð-
valdinu til þess að heimta einfaldasta réttinn
til að lifa, og síðar meir til að taka völdin í
okkar hendur.
Og þá þarf enginn að ganga atvinnulaus.
Atvinnulaus verkamaður.
Skýrsla um atvinnuleysisskráninguna kemur
í næsta blaði. Ritsj.
verkamenn fengið kauphækkun eins og skýrt
var frá í síðasta blaði.
Þar sem atvinnurekendur höfðu ekki gengið
að kauptaxta þessum á settum fresti', var verk-
fall hafið. Samtökin hafa eflst mjög og verka-
fólk streymir inn í félögin.
A. S. V. (Alþjóðasamhjálp verkalýðsins)
mun hefja baráttu til styrktar félögunum á
Fáskrúðsfirði. Nauðsynlégt er að verkalýður-
inn um allt land geri allt til að styrkja stétta-
bræðurna þar eystra.
Fasismínn færir
sig upp á skaftið
Jafnaðarmannafélag bannað.
A Ki’istneshæli höfðu nokkrir sjúkhngar
stofnað með sér jafnaðarmannafélag, í þeim
tilgangi, að veita hver öðrum gagnkvæman
andlegan styrk og ræða sameiginleg áhugamál.
Þegar Ásgeir Bl. Magnússon var rekinn úr
Menntaskóla Norðurlands, var jafnaðarmanna-
félagið á Kristneshæli eitt þeirra félaga, sem
sendu mótmæli. Og Jónas frá Hriflu var ekki
seinn á sér og lét banna félagið.
Hér er um að ræða óskammfeilið brot á
stjómarskránni, sem heimilar mönnum fullt
frjálsræði til að hafa félagsskap með sér í öll-
um löglegum tilgangi. Sýnir þetta bezt að með
hverjum deginum sem líður rekur fasisminn
freklegar upp höfuðið. Nú taka valdhafamir
að virða svo gjörsamlega að vettugi hið form-
lega borgaralega lýðræði, sem heimilar mönn-
um ritfrelsi, málfrelsi og samtakafrelsi að
nafninu til, að þeir leysa upp félög, sem þeir
þykjast eiga allskostar við, ef þeim mislíkar
við samþykktir þeirra. Og hér hefir verið ráð-
ist á garðinn þar sem hann er lægstur, á hinn
ódrengilegasta og ómannúðlegasta hátt.
Áður en þetta gerðist, mun þeim mönnum,
sem ratað hafa í þær raunir að lenda í hel-
greipum hvíta dauðans, hafa verið svo þungt í
skapi til Jónasar frá Hriflu og Co., að ekki var
á bætandi.
í æsingagrein sem Jónas skrifar í Tímann,
lýgur hann upp sögu um blóðspýting, sem ein-
hver sjúklingur á Kristneshæli átti að hafa
fengið, er hann heyrði um mótmæli jafnaðar-
mannafél. gegn brottrekstri Ásgeirs Magnús-
sonar. Kennir hann kommúnistum um blóð-
spýting þenna, og svarar þeim um banatil-
ræði við sjúklinginn af sinni venjulegu kurt-
eisi og varkárni í orðum. Er það ærið djarft
af þeim sem í glerhúsum búa að kasta slíkum
steinum. Níðingsverk Jónasar og hans manna
gegn þeim ógæfusömu mönnum, sem hafa orð-
ið berklaveikinni að bráð, gætu gefið oss til-
efni til að saka hann með nokkru meiri rétti
um banaráð við allmikinn hluta þjóðarinnar,
ef vér leggðum það í vana vom að nota sama
orðbragð og hann.
Þess er skemmst að minnast, þegar stjórnin
tilkynnti að ljóslækningar annarstaðar en á
Vífilsstöðum, Kristneshæli og á Röntgenstof-
unni í Reykjavík væru ríkissjóði óviðkomandi.
Ennfremur að sjúklingar á þeim sjúkrahúsum,
sem hafa hærra daggjald heldur en Ki’istnes-
hælið eða Vífilsstaðir, njóti ekki styrks sam-
kvæmt berklavarnalögunum.
Hér hefir stjóniin gengið svo langt í ofsókn-
unum gegn berklasjúklingunum, að hún þver-
brýtur berklavarnalögin, sem heimila berkla-
veikum mönnum styrk úr ríkissjóði, án nokk-
urra skilyrða. Hér með eru allir þeir sjúkling-
ar, sem ekki komast að á Vífilsstöðum eða
Kristneshæli útilokaðir frá læknishjálp og of-
urseldir dauðanum, ef þeir hafa ekki efni á að
kosta sig sjálfir. Vegna þessara ráðstafana er
fjöldi berklaveikra manna utan sjúki-ahúsa og
breiða út veikina, svo berklavarnalögin verð-
skulda varla lengur það nafn, sem þau bera.
Sjúklingarnir á Kristneshæli njóta að vísu
styrks samkvæmt berklavamalögunum. En
Sanpdeila
á. Fáskrúðsfirdi
e>- miðaður við kjörin á Eskifirði, en þar hafa