Verklýðsblaðið - 24.01.1931, Blaðsíða 3

andstæðings í verkalýðshreyfingunni. Enda er
aðalforvígismaður þessara óhappaverka á
Siglufirði, Guðmundur Skarphéðinsson, einhver
stærsti atvinnurekandi og eignamaður bæjar-
ins og framkvæmdastjóri fyrir síldarbræðslu-
verksmiðju ríkisins.
Þessar klofningstilraunir á Siglufirði verða
vafalaust ónýttar og þeim til skammar, sem
stofnað hafa til þeirra. í nafni samtakaheildar
verkalýðsins verða allar verkakonur um allt
land að standa fast saman um kauptaxta
verkakvennafélagsins „Ósk“. Nýlega hefir fé-
lagið birt kauptaxta fyrir línustúlkur í
fyrsta sinni. Þessi kauptaxti verður seinna
birtur í blaðinu. Engin kona má ráða sig í
þessa vinnu til Siglufjarðar fyrir lægra kaup
en samkvæmt kauptaxta þessum.
„Hlutleysi“ Fréttastofunnar.
í Alþýðubl. birtist skeyti frá Fréttastofunni
um klofning verkakvennafélagsins á Siglufirði.
Er þar sagt, að þær konur, „sem fylgja Al-
þýðuflokknum“ hafi gengið úr félaginu, en
hinar, sem „fylgi klofningsmönnunum“ séu eft-
ir í félaginu. Með öðrum orðum, þær sem
kljúfa, fylgja Alþýðuflokknum, hinar, sem eru
á móti klofningnum, fylgja klofningsmönn-
um(!!). Hér hefir Fréttastofan gengið svo
langt í hlutdrægni sinni fyrir kratana að hún
hefir gert sig hlægilega.
\ '
ísleifnr Hög'na.son
hefir látið af starfi sínu sem kaupfélagsstjóri
í kaupfélaginu „Drífandi“ í Vestmannaeyjum.
Ástæðan er sú, að ísleifur vildi ekki gegna
starfi sínu meðan þeir menn fara með stjóm í
kaupfélaginu, sem nú skipa hana. Blöðin hafa
snúið þessu vendilega við og sagt að Isleifi
hafi verið vikið frá.
bitlinga, er tengja skuli þá við Framsókn" . . .
„Hyggst hann svo með því að rétta stórbitlingastaf
sinn út yfir Alþýðuflokkinn, að hann geti látið vilja
sinn gerast þar í öllu? Bjóst J. J. við að geta lamað
vinstri væng Alþýðuflokksins, með því að eiga upp-
ástunguna að því að koma mér að Síldareinkasöl-
unni og verður hann nú fyrir vonbrigðum, er hann
sér að ég reynist skoðunum mínum og hagsmun-
um verkalýðsins trúr og vill mig þessvegna frá
starfinu?"
Neðanmáls bætti ég við, að „það yrði líka við-
kunnanlegast og lærdómsríkast fyrir verkalýðinn, að
sjá íhald og Framsókn setja -mig frá í sameiningu,
ef ég á annað borð ætti að fara!“
Nú er að því komið, að Jónas frá Hriflu hefir
framkvæmt hótun sína. Hann hefir beitt þeirri
slungnu aðferð í þjónustu auðvaldsins að reyna að
kijúfa verklýðsstéttina með því að kaupa foringjana
og rígbinda þá sem borgaralega embættismenn í
umbótakáki sínu, en berja hina niður og afsækja,
sem halda áfram baráttunni gegn hinu borgaralega
þjóðfélagi og rikisvaldi þess, kommúnistana. peir
verklýðssinnar, sem ekki vilja láta spilla sér, sem
ekki vilja halda áfram bræðingnum og verja „hlut-
leysið", eru látnir fjúka. þessvegna fyrirskipaði J.
J. líka, að ef ég, sem kommúnisti, „klyfi“ flokkinn,
eins og hann og kratarnir kalla það, að taka upp
andstöðuna gegn bræðingnum, — þá yrði að segja
mér upp. Og Böðvar Bjarkan gerði það.
Eftir að J. J. hefir hafið hina harðvítugustu of-
sókn gegn kommúnistum og verkiýðshreyfingunni,
þá er E. F. það bam, að halda áð „fasistinn" hlífi
þeim kommúnistum, er fremst standa, — eða öllu
heldur, að hann ætlast til að ég þá semji frið við
kratana og J. J. — og verði áfram í Einkasölunni
með atkvæði B. B. þaö er það, sem hann kallar að
halda vel á trompunum, — að svikja sannfæringu
sína, hætta árásunum á ríkisvaldið og kratana, —
til að sitja áfram i vellaunuðu embætti.
þesskonar „tromp“ kæri ég mig ekki um. En hins-
vegar efast ég ekki um, að ,verklýðsforingjamir“
syðra eru mér i því sem öðru fremri og munu halda
vel á þeim „trompum", er J. J. gcfur þcim. En það
hefir samt ekki hovrst, að neinn atvinnurekandi
heimti Jón Bald. frá Útvegsbankanum, né heldur
hefir verkalýðurinn heyrt um neina kauphækkun
enn þá i þeim fyrirtækjum, sem Útvegsbankinn
befir yfirtekið.
Og ég efast ekki um, að E. F. fær einhvern góðan
bræðingsmann til að taka við „trompunum" í Síid-
Kröfur atyinnuleysingja í Eyjum
Krataforingjarnir í Eyjum svíkja í samiáði við sambandsstjórn.
Sambandsstjórnin stingur kröfunum undir stól.
Á fyrsta atvinnuleysingjafundinum, hinn 6.
þ. m. var samþykkt krafa til bæjarstjórnar
um atvinnubætur og fullkominn atvinnuleysis-
styrk að öðrum kosti.
Er bæjarstjórnin kom saman hinn 8. þ. m.
ætlaði hún sér, að dæmi bæjarstjórnarinnar i
Eeykjavík, að neita að ræða kröfumar, en af
ótta við afleiðingar (kosningar standa fyrir
dyrum) neyddist hún til að gera eitthvað. Var
því kosin nefnd til að „athuga“ málið. En ís-
leifur Högnason tilkynnti fyrir hönd atvinnu-
leysingjanna, að 2. atvinnuleysingjafundur
yrði haldiim kvöldið eftir, og bauð bæjar-
stjórninni á hann.
Morguninn eftir auglýsti stjóm jafnaðar-
mannafélagsins Þórshamar, að aðalfundur fé-
lagsins yrði þá um kvöldið, bersýnilega í þeim
tilgangi, að draga frá atvinnuleysingjafund-
inum, og til þess að þurfa ekki að koma
þangað.
Var þá auglýst, að atvinnuleysingjafundur-
inn yrði haldinn kl. 3.
Á fundinn komu nær 300 atvinnuleysingjar,
en bæjarstjórnin mætti ekki né heldur „al-
J>ýðufulltrúamir“.
Fundurinn samþykkti eftirfarandi kröfur og
áskoranir:
1. Fundur atvinnulausra manna, haldinn 9.
janúar 1931, krefst atvinnuleysisstyrktar til
handa öllum atvinnuleysingjum, sem samsvari
fullum daglaunum og krefst þess að nefnd sú,
sem kosin var á bæjarstjórnarfundi í gær,
taki kröfu þessa til greina. — Fyrsti fundur
atvinnuleysingja hefir bent bæjarstjóminni á
aðkallandi verkefni, sem hún getur látið vinna
fyrir þennan styrk. Dráttur á málinu er sama
og að bæjarstjórnin svelti verkalýð Vest-
mannaeyja.
2. Fundinum er kunnugt um að bæjarsjóð-
arejnkasölunni. Hann telcur t. d. I-Iallgrím Jónsson
í þessu vafalaust langt fram yfir mig og þar mun
ekki vanta stillingu og fyrirhyggju. Og Framsókn
gengur vafalaust mcð glöðu geði inn á hann. Og það
'þarf svo sem ekki að efast um hvílíkt gagn sá mað-
ur ynni verkalýðnum í síldareinkasölunni! þó hann
sé bæði atvinnurekandi og útgerðarmaður og sé bú-
inn að segja sig úr Verkamannafélaginu, þá eru það
bara nokkur „tromp" til.
Hér áður fyrri sagði E. F. að ef ég yrði rekinn úr
Síldareinkasölunni, þá skvldu verklýðsfélögin svara
með allsherjarverkfalli. það var í sama mund og
liann vildi, að félögin hér færu úr Alþýðusamband-
inu, ef kratarnir útilokuðu mig.
það þykir drengskapur, að reynast vinur i nauð
og standa við sin stóru orð, þegar á herðir. Eg læt
verkalýðinn dæma um hvernig E. F. hefir staðið við
sín. „Opna bréfið“ er framkvæmdin á hans stóru
loforðum.
þetta er samt ekkert einstakt fyrirbrigði, heldur
þvert á móti siður sósíaldemókrata: Að tala hátt,
meðan ekkert reynir á, og renna þegar á hólminn
kemur og baráttan krefst fórna. Samanber svikin
1914, þegar stríðið brauzt út.
þá kemur „rúsínan" í bréfinu. E. F. segir að ég sé
að „æsa þetta fólk upp á móti þeim mönnum, er
skapað hafa þeim skilyrði til bjargráða, og með
starfi sinu veitt þeirn betri lífskjör en áður“. Væri
það gamall íhaldsmaður, sem þetta skrifaði, þá væri
það fyrirgefanlegt. F.n að maður, sem starfað hefir
í verklýðshreyfingunni í yfir 15 ár, skuli ennþá ekki
skilja kjarna hennar, gegnir furðu. E. F. lítur seni
sé á „verklýðsforingjana" eins og atvinnurekendur
líta á sjálfa sig: það erum við, sem sköpum verka-
lýðnum skilyrði til bjargráða og bætum lífskjör
hans með starfi okkar, — og auðvitað á verkalýð-
urinn að líta upp til þessara mildu gjafara í lotn-
ingu og allir, sem „æsa lýðinn“ gegn þeim, eru „að
leika skollablindu", afvegaleiða lýðinn og geta ekki
talist með „heiðvirðum" borgurum!
En við kommúnistar höfum þá skoðun, að það sé
verkalýðurinn sjálfur, sem vinnur að frelsi sínu
með allri þcirri starfsemi, sem hann framkvæmir,
pólitískri og faglegri. Við álítum að það sé verka-
lýðurinn sjálfur, sem skapar jafnt atvinnurekend-
unum sem hinum svokölluðu „verklýðsforingjum"
skilyrði til bjargráða með vinnu sinni. .Við álítum
lika að enn sem komið er, þá sé það verkalýðurinn,
sem skapað hefir Jóni Bald., Haraldi, St. J. St. og
Co. „betri lífskjör", og það svo um munar, en hafi
ur á útistandandi í útsvörum hjá stórverzlun-
um upphæðir, sem nema þústmdum, eða jafn-
vel tugum þúsunda króna. Þessar stórverzl-
anir eiga nægar fiskbyrgðir. Almennt er því
haldið fram, að fiskur þessi sé að verða verð-
laus og honum muni verða fleygt í sjóinn.
Fundurinn krefst þess, að bæjarstjómin taki
fisk þennan á markaðsverði (t. d. á opinberu
uppboði að fjárnámi undangengnu) upp í út-
svörin og útbýti honum meðal atvinnuleys-
ingja eftir þörfum. Fundurinn telur það glæp
ef matvælum þeim, sem verkalýðurinn hefir
sjálfur framleitt, verður fleygt, en hann látinn
svelta.
3. Fjölmennur fundur atvinnulausra manna
skorar á bæjarstjórn Vestmannaeyja að ganga
íafarlaust að kaupkröfum vðerkámannafélags-
ins Drífandi. Fundurinn mótmælir harðlega
tilraun bæjarstjórnarinnar, að skjóta sér und-
an samningum með þvi að ota stóratvinnu-
rekendum bæjarins fyrir sig, svo að þeir geti
kúgað niður laun verkamanna.
4. Fundinum er það kunnugt, að Olíuverzlun
íslands hefir sótt um byggingarleyfi fyrir
olíutanka. Skorar fundurinn á bæjarstjómina,
að veita þetta leyfi, gegn því skilyrði, að byrj-
að verði strax á verkinu og að minnsta kosti
50 atvinnulausir verkamenn verði látnir vinna
þar. Fundurinn bendir bæjarstjóminni á, að
þetta verk, ef framkvæmt yrði, myndi spara
atvinnuleysisstyrk að nokkm leyti úr bæjar-
sjóði.
5". Fyrir hönd atvinnulausra framfæranda
svo hundruðum skiftir, í Vestmannaeyjum,
skorar almennur fundur atvinnulausra manna,
haldinn 9. janúar 1931, á ríkisstjómina, að
verja nú þegar, að minnsta kosti 100.000 krón-
um, af tolltekjum og sköttum, sem mnnið hafa
í ríkissjóð frá Vestmannaeyjum, til atvinnu-
verkalýðurinn eitthvað bætt sín lífskjör, þá sé það
með sínu eigin starfi, en ekki þessara herra.
Ég hofi nú athugað árásir E. F. á mig. Hinsvegar
ætla ég mér ekki ótilneyddur að athugx E. F. sem
þingmann, verklýðsforingja, kaupféiagsstjóra og
sambandsforseta. það er ekki mitt að dæma þar.
E. F. talar um að ég hafi æstar tilfinningar. Til-
finningar hefi ég, og raunalaust er mér það ekki,
að lifa það, að sjá mann, sem ég hefi treyst, barizt
fyrir og unnið sarnan með til 6 ára og sífelt viljað
láta skipa forsætið í hreyfingu vorri hér — að sjá
hann nú skipa sér í fjandaflokk vorn, þegar mest
reið á að lialda liðinu saman. En ég hefi óttast að
svo mundi fara. þingsetan og samvinnan við krat-
ana og J. J. syðra hafa haft þau áhrif, sem ýmsir
óttuðust. í baráttunni um E. F. skal ég viðurkenna,
að kratarnir hafa borið sigur úr býtum. Og nú tjá-
ir ekki að láta minningar um fyrri samvinnu og
forn kynni glepja hug sinn, þegar höggvið er aftan
frá svo heiftarlega sem með „opna bréfinu" og sam-
tímis hafið samsæri með Guðm. Skarp. og krötun-
um til að kljúfa Verklýðssamband Norðurlands og
eyðileggja þá hreyfingu, sem lyft hefir E. F. til vegs
og valda.
Nú eru leiðir skildar. E. F. gengur þá leið, sem
allir kratar hafa gengið á undan honum, veg bræð-
ingsins, er leiðir til svika við verkalýðinn. þegar
kommúnistarnir ganga til bardaga við ríkisvaldið
og þjóna þess og eru hnepptir í varðhald fyrir bar-
éttu sína, sernja „foringjarnir" frið við verklýðs-
böðlana, sundra í samráði við þá hreyfingunni og
vega að kommúnistunum aftan frá, meðan lögregl-
an gengur framan að.
En verklýðshreyfingin á íslandi mun ganga sinn
sigurgang, þótt foringjarnir bregðist. Hún hefir ekki
dvínað, þótt tveir af stofnendum Alþýðusambands-
ins,, Jónas frá Hriflu og Jörundur, gerðust Fram-
sóknarmenn. Ilún mun heldur ekki réna nú, þótt
E. F. og Guðm. Skarp. bregðist henni og kljúfi allt
hvað þeir geta.
Verkalýðurinn mun heyja baráttu sina fyrir frels-
inu og sósíalismanum til enda, þrátt fyrir kúgun
og ofsókn ríkisvaldsins, þrátt fyrir svik og sundr-
ungartilraunir sósíaldemókrata. Og sú frelsun verka-
lýðsins mun aðeins verða verk verklýðsstéttarinnar
sjálfrar, en ekki þeirra foringja, er álíta sjálfá sig
stórmenni, er af náð sinni skapi bjargráð handa
verkalýðnum, en eru í rauninni aðeins skákpeð Jón-
asar frá Hriflu.
Einar Olgeirsson.