Verklýðsblaðið - 28.02.1931, Side 1

VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: HOMMÚNISTAFLOKKLR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. árg. Reykjavík 28. febriiar 1931 9. tbl.
Landráðin við alþýðuna staðreynd
Inngöngunni I ÞjóðaJjandalagið vísað til allsherjarnefndar með samhljóða atkvæðum
allra fiokka.
m
Oryggí verkamanna
víð hafnai vínnuna
í „Rödd verkalýðsins“, blaði sem kommún-
istar gáfu út í Reykjavík fyrir Alþingishátíð-
ína í vor, er það fullyrt, að, þó verkalýðnum
tækist með mótmælabaráttu sinni að hindra
Fað að Island gengi í Þjóðabandalagið á Al-
þingishátíðiimi, þá myndi það aðeins verða
gtundargrið til næsta Alþingis. Þetta er nú
komið fram. I næst síðasta tbl. Verklýðsblaðs-
ins, er það fullyrt, að sósíaldemókratar muni
verða jafn ótrauðir fylgismenn Þjóðabanda-
íagsins á þingi og borgaraflokkamir; — þessu
yildu verkamenn yfirleitt ekki trúa. Margir
verkamenn töldu þetta síðasta prófstein þess,
hvort kratamir væru raunverulega fulltrúar
auðvaldsins eða verkalýðsins. Nú hafa stað-
reyndimar talað. Það sem Verklýðsblaðið
aagði fyrir, er komið fram.
Málið kom fyrir Alþingi í fyrradag. Fulltrá-
ar allra flokka vom hjartanlega sammála. Sig-
urður Eggerz sagði að við þyrftum að ganga í
Þjóðabandalagið, til þess að komast í nánari
kynni við þá, sem halda um tauma heims-
stjómmálanna, þ. e. mennina, sem eru sannir
að sök um undirbúning ægilegustu styrjaldar,
«em heimurinn hefir augum litið, mennina,
Fyrri partinn í vetur gerðust þau ótrúlegu
tíðindi, að jafnaðarmannafélag, sem sjúklingar
á Rristneshæli höfðu stofnað með sér, var
bannað, eftir boði Jónasar frá Hriflu. Til þess
að réttlæta þetta fáheyrða gjörræði, laug Jónas
Jónsson á eigin ábyrgð upp sögu, um að sjúkl-
ingur eimi á hælinu hefði fengið blóðspýting,
er hann heyrði um mótmæli Jafnaðarmannafé-
lagsins gegn brottrekstri Ásgeirs Magnússon-
ar úr Menntaskóla Norðurlands.
Nú skrifaði Jakob Árnason, sjúklingur á
Kristneshæli opið bréf til dómsmálaráðherrans
í Verkamanninn. Flettir hann þai’ vendilega
ofan af lygum og rógburði dómsmálaráðherr-
ans og skýrir um leið frá því, að Jafnaðar-
mannafélagið haldi áfram starfi sínu, þrátt
fyrir bannið. Segir hann, að sósíalismanum
verði ekki útrýmt af hælinu með neinum vald-
boðum. Sj úklingarnir muni eliki láta þvinga
eig.
Á laugardaginn fór hælisnefnd fram að
Kristnesi og talaði við læknirinn, en átti ekki
tal við Jakob. Á þriðjudag fór nefndin aftur til
Kristness og afhenti Jakob skjal þess efnis, að
hann væri rekinn af hælinu. Spurði nefndin
hann hvort hann væri formaður Jafnaðar-
mannafélagsins og játaði hann því. Þá vildi
nefndin fá hann til að gefa sér upp nöfn hinna
sjúklinganna, sem í félaginu væru, en Jakob
neitaði.
Aðferðirnar sverja sig í ættina. Fullkominn
sem sendu út af örkinni glæpamenn þá, sem
verkalýðurinn í Rússlandi dæmdi til dauða í
vetur, án þess þó að framkvæma dóminn. —
Mennina, sem Sigurði Eggerz finnst svo mikils
um vert að komast í kynni við, hefir verkalýð-
urinn þegar dæmt til dauða, og hann mun
framkvæma dóminn.
Haraldur Guðmundsson taldi nauðsynlegt að
ganga í Þjóðabandalagið, vegna verkamála-
skrifstofunnai' í Genf, þar sem fulltráar múg-
morðingjanna, MacDonalds, Mussolini, Pilsud-
skis og Co. sitja og gefa út meira eða minna
falsaðar skýrslur.
Síðan var málinu vísað til allsherjamefndar
með samhljóða atkvæðum.
Slíkir eru þeir menn,sem alþýðan, verkamenn
og vinnandi bændur, hafa falið að fara með
mál sín. Hiklaust skipa þeir íslandi í fylkingu
þeirra ríkja, sem eru að undirbúa stríð gegn
Rússlandi, og gefa þeim lagalega heimild til að
nota landið í hernaðartilgangi, eins og þeim
líkar. — Kosningar standa fyrir dyrum. Hver
sá verkamaður eða smábóndi, sem kýs slíka
fulltráa á þing í annað skifti, leggur sjálfur á
sig hlekkina.
fasismi að öðru leyti en því, að Jakob mun þó
eklci hafa verið píndur til sagna.
Jakob Árnason hefir lungnaberkla, sem ekki
eru smitandi eins og sakir standa, að dómi
læknis. Er ekki gott að segja hver áhrif brott-
reksturinn hefir á heilsu hans. En hvað sem
um það er, þá er hér um að ræða hreint og
beint banatili-æði við sjúklinginn.
Verkalýðurinn um land allt mun rísa til öfl-
ugrar mótmælabaráttu gegn þessu taumlausa
ofsóknaræði. Það verður að krefjast þess af Al-
þingi, að það taki þegar í stað afstöðu til máls-
ins. Geri Alþingi ekki þegar í stað ráðstafanir
til að sjúklingurinn verði tekinn á hælið aftur,
hefir það gerst samábyrgt um ofsóknirnar. Er
nú eftir að vita hvort stjórnai”völdum auð-
valdsins í heild sinni þykir tími kominn til að
þrífa til slíkra bardagaaðferða. Verður fróðlegt
að vita hvort sósíaldemókratar hafa brjóstheil-
indi til að styðja stjómina með „hlutleysi"
sínu áfram og gerast þannig samábyrgii- slík-
um hneykslum.
Jafnaðarmannafflagiö Sparta
hélt mjög fjölmennan fund síðastl. sunnudag'.
Var húsið troðfullt. Gunnar Benediktsson hélt
mjög skemmitilegt erindi um hjónabönd og
ástamál. Fjörugar umræður urðu um atvinnu-
leysismálið og þjóðabandalagið.
3 stór slys í sömu vikunnj.
Þegar „Brúarfoss var hér 11. >. m. var ver-
ið áð færa til kol í honum, úr lest fram í „box‘‘.
Áður en nokkurn varir, fellur ein kolakarfan-
niður, þegar hún er rétt komin upp og fótbrýfc-
ur einn verkamanninn. Maðurinn hét ólafur
Helgason og á heima við Bergstaðastræti 8, 69
ára gamall. Ennfremur meiddist hann líka $
höfði og baki. Þar sem þessi félagi hefir áður
meiðst vegna slæmra vinnutækja hjá EimsktQ
og þetta er víst áttunda slysið hjá þessu sama
félagi nú um tveggja ára skeið, finnst mér
vera orðin þörf að minnast lítilsháttar á þai>,
sýna fram á, af hverju t. d. þetta slys orsakað-
ist, ef vera mætti að ráðin yrði einhver bót S
því í framtíðinni.
Hver var þá orsök slyssins? Orsökin var sú,
að kaðallinn sem í körfunni var, var orðinn
grautfúinn, sem ekki var furða, þar sem hantt
var búinn að liggja fleiri vikur og jafnvel mán-
uði uppi í porti, ofan í svaðinu. Sumir haft»
viljað halda, að kaðallinn hafi ekki verið
svona fúinn, heldur hafi karfan komið við lesfc-
aropið á uppleiðinni, en allir vita, að þó svo
hefði verið, hefði karfan fyr rifnað i sundur, en
kaðallinn slitnað, hefði hann verið nýr og ófú-
inn. Það verður því að ganga hreint til verks
og ásaka þann manninn, sem er orsök slyssins,
sem er verkstjórinn, því að enginn skyldi ætla,
að verkamennimir hefðu tekið körfuna, án
hans vitundar. Geta verkamennimir borið
traust til slíkra yfirmanna, yfirmanna, sem
beinlínis og óbeinlínis hafa orðið valdir að átta
slysum nú á 2 síðustu árum? Ég sagði valdir,
því það er sannanlegt, að flest slysin hafa or-
sakast af slæmri verkstjórn, litlu eftirliti með
styrkleika vinnutækjanna, vinnuhraða eða <5-
forsvaranlegri vöruupphleðslu og þvíumlíku.
Álíta nú þessir verkstjórar, að verkamenn geti
borið traust til þeirra? Já, það gera þeir víst,
svo er blygðunarleysi þeirra á háu stigi. Þeim
finnst víst að verkakörlunum, skítugum, rifn-
um og horuðum megi allt bjóða, það geri ekk-
ert til þó einn fari, því alltaf er hægt að fá
annan. En það skal þeim háu herrum sagt, að
hvergi nema hér væru slíkir verkstjórar liðnir
og það eru líka takmörk fyrir því, hvað verka-
lýðurinn lætur bjóðá sér, líka hér sem annars-
slaðar. „Svo má brýna deigt járn að bíti“.
Þá varð annað slys hér við höfnina um sama
leyti í kolaskipinu „Æverline", sem Guðmund-
ur Jónsson frá Múla var verkstjóri við.
Það varð nú með þeim hætti, eða svo hroða^-
legt, að varla er hægt að lýsa því út í æsar í
opinberu blaði. Það skal þó tekið fram, að
Guðm. var ekki eins bein orsök að þessu slysi
eins og verkstjórinn hjá Eimskip, því lúu- og
spilmaður stóðu þar næstir og hefði að öllum
líkindum t. d. lúumaður getað komið í veg fyn-
ir það, ef hann hefði verið nógu snari'áður. %
sagði að Guðm. hefði ekki verið eins bein orsök
að þessu slysi eins og verkstjórinn hjá Eirrv-
skip, en óbeinlínis var hann orsök að því, þyí
allir vita, að vinnuhraðinn hér við höfnina er
ógurlegur yfirleitt, en ekki er hann minnstur
Sjúklingur rekinn írá Kristneshæli
fyrir stjórnmálaskoðanir
Ofsóknaræði Jónasar frá Hrifíu í algleymingi