Verklýðsblaðið - 21.03.1931, Síða 1
VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKUR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. árg. Reykjavík 21. marz 1931 12. tbi.
Mótmælafundurinn
gegn atvinnuleysinu <>g togarastöðvuninni
Sunnudaginn 15. þ. m. var haldinn mótmæla-
fundur gegii atvinnuleysinu og’ togarastöðvun-
inni, í’ K. R. húsinu.
Fundurinn var undirbúinn og boðað til hans
af’ nefnd atvinnulausra verkamanna, sem
starfaði í samráði við miðstjóm Kommúnista-
flokks íslands. Fundurinn var mjög fjölsóttur,
þrátt fyrir það þótt Alþýðublaðið hafi neitað
þessunt atvinnulausu verkamönnum um að
birta auglýsingu um fundinn. Fundurinn var
settur á tilsettum tíma, kl. 5 og var húsið þá
orðið troðfullt út úr dyrum og urðu margir
frá að hverfa. Munu ekki hafa verið færri en
500—600 manns á fundinum.
Boðið hafði verið á fundinn ixtrgarstjóra,
atvinnumálaráðherra, bankastjórum Útvegs-
bankans og stjóm Félags ísl. botnvörpuskipa-
eigenda. Enginn af þeim háu herrum lét sjá
sig á fundinum, Hefir þeim víst fundist, að
þeir ættu ékkert vantalað við verkamenn eftir
viðurgerninginn í vetur. En fundarmenn létu
þáð lítt á sig fá, sýndu ákveðinn samhug um
að bera fram kröfur sínar, og sýndu það í verk-
inu, að þeir virða lítilsvirðingu þessara vald-
hafa að vettugi og sýna þeim á móti mátt sam-
takanna.
Fundarstjóri var Rósenkranz Ivarsson sjó-
maður og fundarritari Gísli Indriðason verka-
maður. Málshefjandi var Guðjón Benediktsson
verkamaður, en auk hans töluðu: Þorsteinn
Péturssbh verkamaður, Brynjólfur Bjamason
kennari, Björgvin Þorsteinsson verkamaður,
liOftur Þorsteinsson járnsmiður, Ólafur Guð-
brandsson verkamaður, Eggert Þorbjarnarson
verkamaður og Rósinkranz ívarsson sjómaður.
Var rætt um kreppuna og aðgerðaleysi vald-
hajanna í atvinnubótamálinu, öryggisleysi
verkanrapna gegn atvinnuleysinu, togarastöðv-
Akureyri 13. marz 1931.
Afskaplegrt -atvinnuleysi og harðindaástand í
bænum, ilt útlit með voratvinnu.
Á síðasta verkamannafélagsfundi var kosin
nefnd til þess að undirbúa nýjan kauptaxta
fyrir vorið og skilar hún áliti sínu á næsta
fundi félagsins. Nefndina skipa eintómir
kommúnistar.
Verkalýðsfélögin hafa mótmælt burtrekstri
Jakobs Árnasonar af Kristneshæli. Eftir skip-
un dómsmálaráðherra var sjúklingurinn Jakob
Árnason sóttur að Kristneshæli 11. þ. m. og
fluttur á Akureyrarsjúkrahús, af héraðslækni
og sýslnmanni. Óánægja og andúð meðal verka-
lýðsins hér yfir því að þingmenn skuli láta sér
unina og inngöngu íslands i Þjóðabandalagið.
Að loknum umræðum voru samþykktar ein-
um rómi eftirfarandi kröfur og mótmæli:
1. Að bæjai’stjóm og ríkisstjórn úitvegi öll-
i!m atvinnulausum verkamönnum í Reykjavík
atvinnu þegar í stað og haldi sú atvinna á-
fram, unz verkamennirnir fái vinnu annars-
staðar.
2. Ef viðkomandi stjórnarvöld treystast ekki
til að útvega öllum atvinnulausumt verkamönn-
um atvinnu, verði þeim, sem. ekki verða at-
vinnubótanna aðnjótandi, veittur atvinnuleys-
isstyrkur, er samsvari meðaldaglaunum, meðan
]?eir eru atvinnulausir.
3. Að Alþingi lögleiði þegar í stað atvinnu-
leysistryggingar á kostnað atvinnurekenda.
4. Fundiirinn mótmælir harðlega stöðvun
togaraflotans og skoðar það sem fasistiska
morðtilrapn við verkalýðinn. Verkalýðurinn
verðúr því að sameinast til baráttu fyrir kröf-
unni: LJt með togarana þegar í stað.
5. Fundurinn mótmælir harðlega, að íslenzka
ríkið sé látið sækja um inngöngu í Þjóðabanda-
lagið. Skoðar fundurinn það sem hi-ein landráð
gegn verkalýðnum íslenzka, og’ mun líta á þá,
er greiða þeirri tillögu atkvæði, iákveðna óvini
verkalýðsins.
Það kom greinilega í ljós við atkvæðagreiðsl-
urnar, að þessar kröfur og mótmæli voru á-
hugamál þeirra manna, er á fundinum voru, og
að þetta eru mál, sem allir verkamenn geta
sameinast um, hvaða pólitíska skoðun, sem
J'eir hafa.
Verkamenn, beram einhuga fram kröfurnar,
unz við fáum þær uppfylltar með illu eða góðu.
Guðjón Benediktsson.
Alþýðublaðið hefir neitað að birta þessa
frásögn af fundinum.
detta slíkt í hug, að ísland gangi í Þjóðabanda-
lagið.
Fréttaritari Verklýðsblaðsins.
Jakob Árnason neitaði .að hlýða fyrirskipun
hælisnefndar, sem gerð var án nokkurrar heim-
ildar. Úrskurðaði þá bæjarfógetinn á Akureyri,
samkvæmt kröfu dómsmálæráðuneytisins, að
Jakob Árnason skyldi víkja af hælinu. Ekki
gerði dómari minnstu tilraun til að rökstyðja
dóm sinn með lögum, enda brýtur hann í bága
við öll lög og stjórnarskrána. Er hér um að
ræða svívirðilegan stéttardóm og fasistiskt of-
beldisverk, sem verður ennþá andstyggilegra,
þar sem því er beitt gegn vamarlausum berkla-
sjúkling.
Jakobi Ámasyni er holað niður í kjallara í
siúkrahúsi Akureyrar.
„Trúðar og leikarar
leika jiar um völl“
Kaupið við opinbera vinnu og bratarnir.
Alþingi er samkunda, þar sem þjónar yfir-
ráðastéttarinnar ráða ráðum sínum um það,
hvernig ríkisvaldinu verði á heppilegastan hátt
beitt í þjónustu hinnar ráðandi stéttar og
hvernig arðránshluti hennar verði bezt tryggð-
ur.
Minsta kosti helmingui* af starfstíma Al-
þingis fer í það að leika einskonai’ grímudans-
leik fyrir alþýðu manna, í þeim tilgangi að
halda við þeirri trú, að flokkarnir beri hags-
muni kjósenda sinna, sem allflestir eru vinn-
andi menn og konur, fyrir brjósti. Þegar Al-
þingi kemur saman rétt fyrir kosningarnar, fer
langmestur tíminn í þennan leikaraskap.
Nú flytja kratarnir á þinginu frumvarp um
opinbera vinnu. Samkvæmt frumvarpinu á að
vera skylt að greiða fyrir alla opinbera vinnu
samkvæmt taxta verkalýðsfélaga í því kaup-
gjaldsumdæmi, sem verkið er framkvæmt.
Vinnutíminn á að vera 9 stundir. Er komizt
svo að orði í greinargerðinni, að afköst vinn-
unnar muni ekki verða minni þó vinnutíminn sé
styttur.
Úr því kratarnir eru á annað borð að burðast
við að bera fram kröfur fyrir hönd verkalýðs-
ins, hversvegna bera þeir þá ekki fram þær
kröfur, sem verkalýðurinn hefir samþykkt að
berjast fyrir? Kratamir vissu það ofur vel að
frumvarp þetta yrði strádrepið, enda var það
fellt frá 2. umr. með yfirgnæfandi meirihluta.
Það er þess vegna óhugsandi, að frumvarpið
hafi haft nokkurn annan heiðarlegan tilgang en
að láta þingmenn vita hverjar væru kröfur
verkalýðsins. — Á verklýðsráðstefnunni og
þingi Alþýðusambandsins í haust, var sam-
þykkt að taka þegar upp baráttuna fyrir 8
stunda vinnudegi, og kratarnir þorðu ekki ann-
að en ljá því fylgi sitt. — A þinginu minnast
þeir ekki á 8 stunda vinnudaginn, og viður-
kenna þar með að sú krafa sé alls ekki rétt-
mæt. Hinsvegar þykir þeim þurfa mikils við,
að sannfæra þingmenn um réttmæti 9 stunda
vinnudags. Og hvemig era rökin? Þau eru
þannig: Afköst vinnunnar á 9 tímum era jafn-
mikil óg á 10 tímum. Með öðrum orðum : Jafh-
harðan og vinnutíminn er styttur á að auka,
vinnuhraðann. Það borgar sig best fyrir at-
vinnurekandann að hafa vinnutímann styttri.
Þeir eru svo sem ekki smeykir við að lýsa því
yfir, að það sé hagur atvinnurekandans, en
ekki verkamannsins, sem þeir bera fyrir
brjósti. Arðránshluti atvinnurekandans má
undir engum kringumstæðum skerðast! Hví-
líkir verkalýðsfulltrúar!
Svo komum vér að aðalatriðinu. Hversvegna
hefir krötunum ekki dottið í hug að flytja slíkt
frumvarp fyr en nú? Það vita þó allir, að öll
þessi ár, sem Framsóknarstj ómin hefir setið
að völdum, hefir hið „opinbera“ óspart verið
„notað sem árásai'afl á kaupgjaldssamtök
verkalýðsins“ eins og komizt er að orði í grein-
argerðinni.
Og hvemig hefir „bai‘átta“ kratanna verið
gegn þessari kaupkúgun? I sumar leið var
afannikið að gera í allri opinberri vinnu, vegna
Frá Akureyri
Jakob Árnason fluttur nauðugur frá Kristneshæli, eftir fyrirskipun dómsmálaráðhérra.