Verklýðsblaðið - 17.05.1931, Blaðsíða 3

Kratar
ísaf jarðarverkfallið
ASV og verklýðsfélögin safna um allt land
(JJannig átti grein sú að vera, er birtist í Alþýðu-
blaðinu, laugardaginn 9. maí með íyrirsögninni
,,Spartverjar“).
Það ætti að vera flestum verklýðssinnum
ljóst, að eina leiðin til þess að verkalýðurinn
og önnur alþýða nái völdunum yfir landinu og
framleiðslutækj unum er, að alþýðan fylki sér
um Kommúnistaflokk íslands.
Þetta er nú sem óðast að verða ljóst miklum
hluta verkalýðsins, þrátt fyrir það, að kratar
gera allt, sem þeir geta til þess að rægja hann
og um leið, af hræðslu við áhrif kommúnista,
jafnvel reka þá úr verkalýðsfélögunum, sem þó
er ekki nema einn liður í klofningsstarfi þeirra
í Alþýðuflokknum. Það er nú ekki sennilegt að
þeim verði mikið ágengt, en verknaður þeirra
er hinn sami fyrir því.
Síðustu árin hafa kratarnir haldið uppi lát-
lausri rógstarfsemi á foringja Kommúnista-
flokksins bæði á Dagsbrúnarfundum og blaði
því, er þeir gefa út, Alþýðublaðinu.
Aðferðin, sem þeir nota, er hin sama og Ólaí-
ur kenndi í skóla sínum forðum, „skipulags-
bundin rógstarfsemi“. Sama og auðvaldið notar
alstaðar gegn þeim mönnum er fremstir standa
í baráttu verkalýðsins.
Það mun ekki hafa komið út mörg blöð af
Alþýðublaðinu svo að ekki séu þar skammir á
kommúnista, og þeir kallaðir klofningsmenn,og
er þá átt við þá menn, sem kratarnir hafa ver-
ið að reka úr Alþýðuílokknum og fagfélögun-
um og þrátt fyrir það, að kratarmr vita vel að
verkamenn eru sem óðast að fjarlægjast þá,
ætla þeir samt að „stilla upp lista“ til Alþing-
iskosninga í Reykjavík. En þeir eru neyddir
tii þess, annað væri skammarleg uppgjöf.
Kommúnistaflokkurinn sem saman stendur
og studdur er af verkamönnum nær eingöngu,
hefir á kveðið hverjir skuli vera í kjöri við í
höndfarandi kosningar hér í Reykjavík og
annarsstaðar.
Efsti maður á lista flokksins í Reykjavík er
Guðjón Benediktsson verkamaður, vel greindur
og menntaður. Hann kjósa allir þeir verka-
menn, sem treysta mönnum úr eigin stétt og
sjálfum sér.
Um aðra á lista flokksins þarf ekki að fjöl-
yrða. Þeir eru hver öðrum betri, enda kjörnir af
verkamönnum sjálfum, en ekki fámennii klíku,
sem kallast „fulltrúaráð“.
Hvert atkvæði, sem. kommúnistar fá, þýðir
það, að íhaldið hverju nafni, sem nefnist, verð-
vinnustöðvum og stjórnarskrifstofum var kos-
inn einn fulltrúi fyrir hverjar 10 konur, og var
kosið til eins árs í senn. Þessir kvenfulltrúar
mynda hina svonefndu fullti'úasveit, sem hefir
það hlutverk, að vinna að uppfræðslu verka-
og bændakvenna og að búa þær undir virka
meðstarfsemi á sviðum menningar, stjómar-
fars og þjóðarbúskapar Ráðstjórnarlýðveld-
anna. Þessi fulltrúastofnun, sem stjórnað er af
kommúnistaflokknum, eflist með ári hverju.
Árið 1928—29 voru i Ráðstjórnarlýðveldunum
880734 kvenfulltrúar, og af þeir vcru 72,4%
frá sveitaþorpunum.
Sérhver vinnandi kona getur orðið fulltrúi.
Fulltrúarnir eru að jafnaði á aldrinum 20—45
ára, þó að enn sem komið er hafi engin ald-
urstakmörk verið ákveðin.
Er rússneskar konur voru búnar að öðlast
jafnrétti, tóku þær þegar að ganga í lið við
karlmenn um framkvæmd hins nýja skipulags.
Konur hlutu ábyrgðarmiklar stjórnarstöður.
Meðan á borgarastríðinu stóð, voru konur þeg-
ar farnar að vinna sem umboðsmenn á víg-
stöðvunum og í sumum æðstu embættum á
bakstöðvunum. Á síðustu árum hefir menn-
ingarstig það, sem verka- og bændakonur vora
á, hækkað svo mjög, að þeim hefur ósjaldan
verið trúað fyrir stjórnarstöðum. Konum hafa
verið fengin ábyrgðarstörf á sviði stjórnmála
og framleiðslumála, san vinnu- og fagfélags-
Nú hefir verkfallið á ísafirði staðið í meir
en V2 mánuð og verkamenn þar eru einhuga
um að halda kröfum sínum til streytu. Hafa
ísfirðingar í þessari vinnudeilu tekið upp for-
ustuna í baráttu verkalýðsins utan Rvíkur fyr-
ir sæmilegu kaupi og er þó ekki farið lengra í
kröfunum en í kr. 1,20 um tímann í almennri
vinnu eða 12% lægra en reykvíkskir verka-
menn hafa nú og era ekki ofhaldnir af. —
Verkamenn um allt land skilja það, að fsfirð-
ingar standa nú fremst í þeirri baráttu, sem
ei barátta þeirra allra fyi'ir hækkun verka-
kaupsins allstaðar úti um land frá því smán-
arkaupi, sem nú er víðaathvar greitt. Hefir
verkfallsmönnum þegar borizt styrkur víða að.
Hefir Alþjóðasamhjálp vei'kalýðsins, A. S. V.,
gengist fyrir söfnuninni allsstaðar þar, sem
A. S. V. deildir eða nefndir eru komnar, t. d.
í Reykjavík, Vestmannaeyjum, Akureyri,
Siglufirði, Húsavík, Eskifirði og á ísafirði.
Meðal verkamanna á vinnustöð Samvinnu-
félagsins á ísafirði, sem þegar í upphafi gekk
að kaupkröfum verkamanna, söfnuðust á ein-
um degi 300 kr. Alls hafa safnast þar 500 kr.
Deild A. S. V. í Reykjavík hefir þegar sent
300 kr. vestur. f Hafnarfirði hóf stjórn verka-
mannafélagsins, að tilhlutun A. S. V. á ísa-
ur eftirgefanlegra, því það vill ekki fyrir nokk-
urn mun missa fólkið til kommúnistanna, því
þar sjá þeir hættuna, en þeir hi'æðast ekki þó
Framsókn eða kratar fái mörg atkvæði, því þau
verða óbeinlínis styrkur fyrir íhaldið á þann
hátt að kratarnir gera allt, sem þeir geta til
þess að halda fólkinu frá stéttabaráttunni.
Ganga því í lið með íhaldinu.
En þeir eru ekki að horfa í það þessir piltar.
Stéttvís verkamaður.
■lfc1llllll1imrHI—BWMHHBBWKi—MMBM—BWP———
Verkakonur!
Þið, sem ætlið að stunda vinnu á Siglufii’ði
um sildartímann í sumar. Athugið vel taxta
verkakvennafélagsins Ósk, sem birtur er í
blaðinu i dag, og ráðið ykkur ekki norður
nema tryggt sé að þið fáið hann greiddan.
mála og á enn öðram sviðum. í ýmsum verk-
smiðjum, bæði í Moskva, Leningrad og ann-
arsstaðar, einkum vefnaðarverksmiðjum,
starfa konur sem forstjórar eða staðgöngu-
menn þeirra. Oftast eru þetta verkakonur,
sem unnið hafa í sömu verksmiðjum, stundum
10 ár eða lengur. Venjulega kemst verkakon-
an í stjómarstöður þessar fyrir tilstilli hinna
opipnþeru félagsstofnana, 0g um framboðið
fer fram atkvæðagreiðsla á almennum vinnu-
stöðvasamkomum. Nú orðið er varla til sú
ríkisstofnun, þar sem konur séu ekki í ábyrgð-
arstöðum, annaðhvort sem deildarstjórar, með-
limir í rekstursnefnd einhverrar þjóðfulltrúa-
deildarinnar eða annað slíkt. í nokkrum þjóð-
fulltrúadeildum eru fyrverandi verka- og
bændakonur meðlimir deildarnefndanna, t. d.
Serina, sem áður var verkakona (þjóðfulltrúa-
deild fyrir atvinnumál), Karnejewa (þjóðfull-
trúa-eftirlitsdeild bænda og verkamanna),
Ikrjanistowa (þjóðfulltrúadeild fyrir innanrík-
ismál), Schustowa, fyi’verandi bóndakona
(þjóðfulltrúadeild fyrir heilbrigðismál).
Ekki alls fyrir löngu var W. Jakowlewa gerð
að þjóðfulltrúa fyrir fjármál Stóra-Rússlands.
Áður hafði hún árum saman verið staðgöngu-
maður þjóðfulltrúa fyrir menntamál.
Falkner-Smith prófessor er mikils metin
lærdómskona, hagfræðingur að menntun. Hún
firði, söfnun fyrir tveimur dögum síðan, og
hafa þar komið inn 100 kr. á dag. Á Eski-
firði hafa safnast 100 krónur. — Svo fast
stendur verkalýðurinn um allt land með fé-
lögunum á ísafirði og er það greinilegur vott-
ur þess, að honum er orðið ljóst, að í þeirri
baráttu stéttar gegn stétt, sem háð er um
gjörvallan heim, eru samtök og samhjálp
verkalýðsins hið eina vopn hans.
Síðustu flréttir.
Nathan og Olsen hafa undirskrifað taxtann
vegna þess að þeir hafa samning við bæjar-
stjórn um alla skipaafgreiðslu, og hún hótaði
þeim að taka hana af þeim. — En þeir hafa
ekki látið vinna neina vinnu aðra en skipaaf-
greiðslu.
Atvinnurekendur sendu tilboð, gengu að
dagvinnukaupi karla og kvenna (kr. 1,20 og
0,85) og að x/% tíma kaffitíma greiddum, en
tilboðinu var hafnað með öllum atkvæðum
gegn einu á almennum fjölmennum verka-
mannafundi.
Verkamenn gerðu gagntilboð með nokkurri
slökun á kröfum um eftirvinnukaup til sam-
komulags, en atvinnurekendur höfnuðu því án
þess að gera nolckurt gagntilboð.
V estmannaey jum
hefir eins og undanfarin ár gengist fyrir því
að fá varðskipin til að flytja sjómenn, sem
stundað hafa vinnu í Eyjum á vertíðinni, að
kostnaðarlausu heim til sín.
Verkamannafélagið Drífandi á þakkir skilið
fyrir að hafa haft framkvæmdii’ í þessu máli,
því eigi eru laun verkamanna, sem unnið hafa
í Eyjum, svo há, að menn megi við að missa
drjúgan hluta þeirra í fargjald heim til sín.
er ein af embættismönnum aðalhagstofu Ráð-
stj órnarlýðveldanna.
A. Kollontai, erindreki Ráðstjórnar-Rúss-
Rússlands í Noregi, er fyrsta kona í heimi,
sem gegnt hefir sendiherrastöðu.
í nýju kynslóðinni má þegar benda á álit-
legan hóp mjög gáfaðra ungra kvenna, sem
ýmist eru háskólakennarar, verkfræðingar eða
annað. Við Dnjeprpostroj, eitt af mikilvæg-
ustu verklegu fyrirtækjum vorum, vinnur
kona sem ráðandi verkfræðingur. Verk henn-
ar hefir hlotið mestu eftirtekt, ekki einasta
hjá séi’fræðingum Rússlands á þessu sviði,
heldur einnig útlendra sérfræðinga, sem skoð-
að hafa Dnjeprostroj.
Iðnaðarframfarir landsins og ummyndun
landbúnaðarins 1 sósíalistískt horf leiða af sér
nauðsyn á fastasveitum sérfróðra verkamanna,
en við það opnast konunni í Ráðstjórnar-Rúss-
landi ný sjónannið, því að um leið kemur á
dagskrá þörf þess að nota í iðnaðinum kven-
iegan vinnukraft meira en áður, einkum í
málmiðnaðinum, þar sem tiltölulega fáar kon-
ur störfuðu fram að þessu. Á aðal-viimu-
rannsóknastöðinni er því tekið að kenna kon-
um ýmislegt, er lýtur að tré- og málmiðnaði
o. s. frv. I nokkram verksmiðjum er ekki ein-
ungis að konur stjórai vélum að öllu leyti,
heldur hafa þær á hendi stjóm heilla verk-
stæða. (Meira).