Verklýðsblaðið

Útgáva

Verklýðsblaðið - 23.05.1931, Síða 1

Verklýðsblaðið - 23.05.1931, Síða 1
VERKLYÐSBIAÐIÐ ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKUR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.) II. ápg. Reykjavík 23. maí 1931 23. tbl. ísafj arðarverkfallinu lotið 16. þ. m. tókust samning-ai' með verka- wönnum og atvinnurekendum á ísafirði. Kröf- ui verkamanna um dagvinnukaup karla og kvenna náði fram að ganga, og hækkaði um 10 aura á klst. (dagvinnukaup karla: kr. 1.20 og kvenna kr. 0,85 á klst). Eftirvinnukaup karla kr. 1.60, áður 1.50, krafist kr. 2.00 um klst. Eftirvinnukaup kvenna kr. 1.10, áður Í.00, ki’afist kr. 1.50. Nætur- og helgidaga- vinna kvenna við fiskvinnu og síldarverkun hækkai' um 5 aura á klst, en karlmannakaup ▼ið sömu vinnu er óbreytt. Krófur verka- manna voru að nætur- og helgidagavinna væri bönnuð. öli önnur nætur- og helgidagavinna karlmanna kr. 3 um klst. Fiskþvottarkaup hækkar um 5 aura á skp. í stað 10 aura, eins og krafist var. Kaup unglinga frá 14—16 ára er kr. 1.00 í dagviiinu og kr. 1.35 í eftirvinnu, en kr. 1.50 í helgidagavinnu. Kröfur verka- manna fyrir hönd unglinga voni kr. 1.05 í dag- vinnu, en kr. 2.00 í eftirvinnu, nema í fisk- þurkun kr. 1.50. Kaup barna yngri en 14 ára er kr. 0,55 á klst. í stað kr. 0,75, eins og verka- menn kröfðust. Næturvinna unglinga og bama er böimuð. Verkfallið á ísafirði stóð í 16 daga. Samtök verkamanna voru framúrskarandi góð, og voru þeir ráðnir í að láta ekki undan síga og halda út þar til fullur sigur fengist. Verkalýðurinn um land allt sýndi félögunum á tsafirði alveg óvenjulega samúð, og þrátt fyrir atvinnuleys- ið og skortinn meðal alþýðunnar, tokst Al- þjóðasamhjálp verkalýðsins(A. S. V.) að safna talsvert á annað þúsund ferónum til styrktar ísfirsku stéttarbræðrunum. Lífið og sálin í verkfallinu voru kommúnist- arnir á ísafirði, og þó einkum félagi Ingólfur Jónsson, sem verður í kjöri fyrir hönd Kom- múnistaflokksins hér í Reykjavík, við kosn- ingamar 12. júní. Verkalýðurinn á ísafirði hefir líka unnið mikið á, en þó erum við þess fullvissir, að betur hefði getað tekist. Slakað hefir verið 1. maí í auðvaldsrífejunum.. Þrátt fyi’ir bönn, fangelsanir, ógnanir og lög- reglu borgaraflokkanna, sósíaldemókratanna þar meðtalda, fóru stórfeldar kröfugöngur fram 1. maí undir forystu kommúnista um öll lönd. Kröfugangan í Berlín er einhver hin mesta, er þar hefii' sést. Götumar bókstaflega flóðu af verkamönnum. Frá 50 stöðum héldu fylkingam- ar til Lystgarten. Þúsundir rauðra fána með hamar og sigð í hominu blöktu yfir hinum löngu röðum rauðu fagfélaganna, íþróttafélag- anna og ungkommúnista. í Lustgarten talaði foringi þýzka flokksins Tliálmann fyrir tugi þúsunda áheyrenda. í verkamannabverfunum blöktu rauðh’ fánar við hún og á háskólanum í Berlín höfðu kommúnistískir stúdentar dregið upp sovjetfána. Lögi'egían hafði safnast saman um áheyrendasvæðið og reyndi að koma af stað óspektum. Hún hafði komið fyrir vélbyssum á allmjög á ýmsum kröfum verkamanna. Verka- mönnum á ísafirði hefir orðið þau mistök á, að gefa herra framkvæmdarstjóra Finni Jónssyni fullt umboð til samningsgerða, og samningur- inn ber líka að ýmsu leyti mark hans. Verka- menn verða að læra það, að treysta aldrei öðr- um en sjálfum sjer, og gefa foringunum aldrei fullt umboð til samningsgerða. Þegar Alþ.bl. segir frá lokum verkfallsins, skýrir það meðal annars frá því, að eitt tbl. af Verklýðsblaðinu, sem til Isafjarðar hafi komið, meðan á verkfallinu stóð, hafi ekki ver- ið borið til kaupenda, vegna þess að félögum okkar á Isafirði hafi ekki líkað ummæli þess. Verklýðsblaðið hringdi Ingólf Jónsson upp og spurði hann um þetta. Kvað hann þetta til- hæfulausan uppspuna. Tilefnið til þessara lyga bjóst hann við, að væri, að 19. tbl. kom af ein- hverjum ástæðum, sem pósturinn einn getur gefið upplýsingar um, seinna til Isafjarðar en 20. tbl. Hitt vitum við vel, að krötunum og atvinnu- rekendum á ísafirði hefir ekki verið vél' við útbreiðslu Verklýðsblaðsins á meðan á verk- fallinu stóð. Verklýðsblaðið skýrði frá hinni öt- ulu fjársöfnun A. S. V., sem heppnaðist svona vel fyrir gott starf kommúnistanna, og stétta- samúð þá, sem verkamenn um land allt sýndu félögunum á ísafirði. Jafnframt sagði Verk- lýðsblaðið látlaust og feimnislaust sannleik- ann um afstöðu kratanna til unglingavinnunn- ar. Finnur Jónsson og fleiri kratar töluðu á móti kröfunum, sem verkamenn gerðu fyrir hönd unglinga, og reyndu þeir að beita áhrif- um sínum í verkamannafélaginu, til þess að hindra það að þær yrðu gerðar. Þegar út í verkfallið var komið, þorðu þeir ekki að sýna i kröfui_i verkamanna andúð, vegna þess að j kosningar fóru í hönd. i En samningur sá, sem Finnur hefir undir- ! skrifað, sýndi það bezt, að ekki var vanþörf á að minna verkamenn á fyrri afstöðu Finns til unglingavinnunnar. húsþökunum í kring og réðist á múginn með brugðnar kylfur, en sökum hins frábæra aga og skipulags verkamannanna tókst henni ekki að riðla fylkingunum. 1 öðrum borgun Þýzkalands fóru fram ágætar kröfugöngur, er sýndu greini- lega vöxt Kommúnistaflokksins og hnignun sósíaldemókrata. f Tékkóslóvakíu og Frakk- landi voru kröfugöngurnar í ár stórum fjöl- mennari en í fyrra, í fjölmörgum borgum var vinna algjörlega lögð niður þennan dag. 50.000 bylting-arsinnaðra verkamanna gengu kröfu- göngu í New York, öðrum 50.000, sem samein- ast vildu kröfugöngunni, var bægt frá af lög- reglunni. Þó bættust í hópinn um 35 þúsundir verkamanna. Fylking þessi gekk um götur New York borgar í tvo tíma með þúsundir rauðra fána og kröfuspjalda. í kröfugöngu sósíaldemó- krata tóku þátt 2,500 manns, sjálfir hafa þeir Framh. á 4. síðu. Samvínna stjórnmálaflokk- anna gegn alþýðu Kosningasvik, íslandsbanki ríkislögregla, gerðardóntur o. fl. Það er fróðlegt að athuga „Tímann“ á fyrstu ritstjómarárum Jónasar frá Hriflu, og bera saman við skrif hans nú. Framsóknar- flokkurinn komst til valda 1927 með tilstyrk sósíaldemókrata á þingi, sem fengu loforð um feitar stöður fyrir stuðningnum. Svo átti að blekkja verkalýðinn með því að flytja fmm- vörp um smáhagsmunabætur verkalýðnum til handa. Svo átti að rífast allmikið um þefcta, en þegar til atkvæðagreiðslu kæmi skyldu nokkr- ir úr Framsóknarflokknum greiða atkvæði með þessum „umbótafrumvörpum“, eh nægilega margir á móti, svo hægt væri að drepa öll mál, sem færu í þá átt að tryggja betur af- komu verkalýðsins í landinu. Atkvæði íháldsmanna töldu þeir vís á móti öllum slíkum málum, enda hefir sú voh ekki orðið sér til skammar. Skulu nú hér tilfærð nokkur dæmi úr þingsögu síðustu ára, sera sýna betur en allt annað hvað náið samband hefir alltaf verið á milli Framsóknar og íhalds- ins. Kosningasvik. Við kosningarnar 1924 komst frambjóðandi íhaldsins á ísafirði, Sigurjón Jónsson, að vegna svívirðilegra kosningasvika; ennfremur fram- bjóðandi Framsóknar, Bernharð Stefánsson, í Eyjafjarðarsýslu, sem flaut inn á mjög svo vafasömum atkvæðum. Sósíaldemókratar þótt- ust illa sviknir og klöguðu kosningamar á ísa- firði og kröfðust þess, að frambjóðandi þeirra þar, I-Iaraldur Guðmundsson, yrði tekinn gild- ur sem þingmaður. Sama gjörðu íhaldsmenn út af kosningunni í Eyjafirði. Kröfðust þeir að Stefán Stefánsson frá Fagraskógi feiigi þing- sætið, en ekki Bemharð. Hér var úr vöndu að ráða. Framsókn mátti ekki tapa þingsætinu í Eyjafirði og vildu gjarnan lofa Haraldi ves- lingnum inn í þingsalinn. Var nú það ráð tek- ið, sem mun verða ævarandi smánarblettur á Alþingi, 1925, að kosning Sigurjóns Jónssonar vai' tekin gild gegn því að íhaldsmenn létu Bernharð halda sínu þingsæti. Sönnunargögnin fyrir kosningasvikunum á ísafirði í þetta skipti var öllum ljós og verkalýður landsins fylltist gremju yfir framferði og spillingu þingmannanna. En þetta var aðeins forleikur að öðru stærra hneykslismáli og öðrum stærri kosningasvikum. 1927 var Jón A. Jónsson í kjöri í Norður-lsafjarðai'sýslu. Á móti var sósíaldemókratinn Finnur Jónsson. Kosninga- baráttan var hörð og ekkert var til sparað. At- kvæði voru fölsuð af íhaldsmanna hálfu, mút- ur veittar og fleira þessu líkt. Jón Auðun Jóns- son var kosinn með miklum atkvæðamun. Kosningin var kærð, og kæran tekin fýrir á Alþingi. Um kjörbréf Jóns var rifist nótt og dag, en endir þeiri’ar deilu varð sá, að kjörbréf Jóns var tekið gilt fyrir atbeina Ihaldsmanna og nokkurs hluta Framsóknar, sem lagði bless- un sína á kosningarsvikin með því að greiða at- kvæði með því að taka gilt kjörbréf Jóns. Stimpluðu þeir sig sem fylgjandi kosningasvik- um og annari slíkri spillingu, sem altaf fylgir borgaraflokkunum og þingræðinu eins og skuggi. 1. maí úti í heimi

x

Verklýðsblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Verklýðsblaðið
https://timarit.is/publication/345

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.