Verklýðsblaðið - 30.05.1931, Page 3

Kröfur um aðskilnað ríkis og kirkju
Frambjóðendur
kommúnista
Verklýðsblaðið birtir í dag myndir af fram-
bjóðendum kommúnista. Eru þeir flestir svo
þekktir menn, að ekki þarf að eyða miklu af
rúmi biaðsins til að kynna þá íslenzkri alþýðu.
Guðjón Benediktsson er efsti maður á lista
flokksins (B-listanum) í Reykjavík. Þekktast-
ur er Guðjón fyrir starfsemi sína í verka-
mannafélaginu „Dagsbrún“, og var hann um
eitt skeið í stjórn félagsins. Fyrir hina ötulu
starfsemi sína í atvinnuleysisbaráttunni í vet-
ur, var Guðjón settur í fangelsi, og enn stend-
ur yfir mál hans og félaga hans, svo ekki er
enn séð fyrir endann á því, hvað yfirstéttinni
þykir hæfa að dæma Guðjón hart fyrir vel
unnið starf í þágu verkalýðsins. En dómur
yíirstéttarinnar er mælikvarði á það, hversu
vel hefir verið unnið fyrir hina vinnandi stétt.
Guðjón er verkamaður, og hefir ágæta mennt-
un í þjóðfélagsmálum. Slíkir menn skilja bezt
hagsmuni og þarfir stéttar sinnar. Slíkum
mönnum getur verkalýðurinn treyst.
Ingólfur Jónsson bæjarstjóri á ísafirði er
annar maður á lista Kommúnistaflokksins hér
í Reykjavík. Ingólfur er reykvískum verka-
mönnum að góðu kunnur frá fomu fari. Starf-
aði hann um langt skeið í verklýðshreyfing-
unni hér, og var um tíma aðalmaðurinn við
„Alþýðublaðið", meðan „Alþýðublaðið“ var
raunverulegt alþýðublað. Síðan Ingólfur kom
til ísafjarðar hefir hann heldur ekki legið á
liði sínu. I síðasta verkfalli var hann tvímæla-
laust lífið og sálin. Ingólfur er formaður A.
S. V. (Alþjóðsamhjálpar verkalýðsins), og er
það ekki síst ötulleik hans að þakka, að A.
S. V. hefir á þessum stutta tíma, sem hún
hefir starfað, náð að verða slík hjálparhella
í íslenzkri verklýðsbaráttu og raun ber vitni.
Brynjólfur Bjarnason, kennari, þriðji maður
B-listans, hefir starfað í verklýðshreyfing-
unni hér í Reykjavík, síðan hann kom frá
námi erlendis í ársbyrjun 1924. Brynjólfur var
einn af helstu hvatamönnum við stofnun jafn-
aðamiannafélagsins „Sparta“, sem nú er orð-
in deild Kommúnistaflokks íslands í Reykja-
vík, og var hann um langt skeið formaður
félagsins. Brynjólfur er nú aðalritari Komm-
únistaflokksins (svarar til „forseti“ í Alþýðu-
flokknum) og auk þess ábyrgðarmaður Verk-
lýðsblaðsins.
Rósinkrans ívarsson sjómaður, fjórði maður
B-listans, er einn af elztu félögum Sjómanna-
félagsins. Hefir Rósinkrans aldrei hlíft sér
og jafnan staðið þar, sem baráttan var hörð-
ust. Rósinkrans var lengi í stjói'n Sjómanna-
félagsins, og munu fáir félagsmenn njóta jafn
óskiftst traust stéttvísari hluta sjómannastétt-
arinnar og hann. Fyrir Rósinkrans liafa heild-
arhagsmunir sjómannastéttarinnar jafnan ver-
ið allt. Sem dæmi um vinsældir Rósinkrans
meðal róttækari hluta verkalýðsins, má nefna,
að hann var heiðursfélagi í F. U. K. gamla.
Rósinkrans er fulltrúi sjómannafél. í fulltrúa-
ráði verklýðsfélaganna í Reykjavík.
Einar Olgeirsson, ritstjóri, er í kjöri af
hálfu fulltrúaráðs verklýðsfélagamia á Akur-
eyri og studdur af Kommúnistaflokki Islands.
Einar er svo þekktur meðal verkalýðsins um
allt land, að ekki þarf að fjölyrða um starf
hans, enda hefir hann síðan hann kom frá
námi erlendis 1924, verið lífið og sálin í verk-
lýðshreyíingunni Norðanlands. Einar er rit-
stjóri Réttar og Verkamannsins. Undir stjórn
Einars hefir Réttur orðið langbezta tímarit
landsins. Einar er nú formaður Verklýðssam-
bands Norðurlands. Kratarnir hafa nú Erling
Friðjónsson í kjöri á Akureyri, til þess að
reyna að fella Einar og koma íhaldsmanninum
að. Það er skylda verkamanna á Akureyri, að
sjá um að það takist ekki.
Aðalbjörn Pétursson gullsmiður er í kjöri
í Suður-Þingeyjarsýslu af hálfu Verklýðssam-
Verklýðsblaðinu hefir borizt eftirfarandi
bréf frá félagi íslenzkra stúdenta í Kaup-
mannahöfn:
Á fundi Félags íslenzkra stúdenta í Kaup-
mannahöfn 29. apríl s. 1. var gerð eftirfarandi
samþykkt:
„Félag íslenzkra stúdenta í Kaupmannahöfn
ályktar að skora á öll íslenzk stúdentafélög
og nemendafélög íslenzkra menntaskóla að
hefja baráttu fyrir skilnaði ríkis og kirkju á
íslandi, afnámi trúarbragðakennslu í skólum
og afnámi guðfræðideildar við Háskóla Is-
lands“.
Leyfir stjórn félagsins sér hér með að fara
þess á leit að þér birtið ofanritaða samþykkt
í blaði yðar.
Virðingarfyllst
Kaupmannahöfn, 12. mai 1931.
f. h. Félags íslenzkra stúdenta
í Kaupmannahöfn.
Jakob Benediktsson (form.),
Bjöm Franzson (ritari),
Gísli Gestsson (gjaldkeri).
IM—M——
bands Norðurlands og studdur af Kommúnista-
flokknum. Aðalbjöm var einn af helztu leið-
togum Krossanesverkfallsins, og sýndi þar
bæði dugnað og prýðilega skipulagshæfileika.
Hann var fulltrúi norðlenzks verkalýðs á
þingi Rauða-alþjóða-verkamannasambandsins í
Moskva í sumar. Hélt hann mjög fróðlega
fyrirlestra um Rússlandsferð sína. Aðalbjörn
er að góðu kunnur í verklýðshreyfingunni í
Húsavík. Aðalbjörn var fulltrúi verkamanna-
félagsins á Akureyri, á þingi Alþýðusam-
bandsins s. 1. haust.
Elísabet Eiríksdóttii', kennslukona, er í kjöri
af hálfu Verklýðssambands Norðurlands í
Eyjafjarðarsýslu, studd af Kommúnistaflokkn-
um. Elísabet er helzti forvígismaður verka-
kvennafélagsins á Akureyri og mun engin kona
njóta slíks trausts, sem hún meðal norðlenskra
verkakvenna. Elísabet er ritari Verklýðssam-
bands Norðurlands.
Steingrímur Aðalsteinsson, verkamaður, er í
kjöfi af hálfu Verklýðssambands Norðurlands
í Eyjafjarðarsýslu, ásamt Elísabetu. Hann er
formaður Verkalýðsfélags Glerárþorps, og
undir stjórn hans hefir félagið vaxið upp í
máttug samtök, sem megnuðu að hrinda af
sér kaupkúgun Krossanesverksmiðj unnar síð-
astliðið sumar. Steingrímur er ungur maður,
en þrátt fyrir það mun verkalýður Eyjafjarð-
arsýslu ekki treysta öðrum betur til að sjá
fyrir málum sínum. Steingrímur vai' fulltrúi
Verklýðsfélags Glerárþorps á verklýðsráð-
stefnunni hér síðastl. haust. Hann er nú vara-
formaður Verklýðssambands Norðurlands.
ísleifur Högnason, kaupfélagsstjóri er í
kjöri í Vestmannaeyjum af hálfu verklýðs-
félaganna þar og studdur af Kommúnista-
flokknum. Isleifur hefir, ásamt Jóni Rafns-
sjmi, verið helsti forvígismaður verklýðshreyf-
ingarinnar í Eyjum um langt skeið. ísleifur
var lengi forstjóri kaupfélagsins „Drífandi“,
en nú hafa verkamenn í Eyjum stofnað nýtt
kaupfélag á hreinum stéttagrundvelli, fyrir
forgöngu ísleifs og er hann nú forstjóri þess.
Undir stjórn ísleifs hefir Kaupfélagi verka-
manna þegar tekist að lækka vöruverð í Eyj-
um stórkostlega, þó það sé nýstofnað.
G a s 1 e y s i.
Svo mikið gasleysi hefir verið undanfama
daga, að til vandræða hefir horft fyrir prent-
smiðjunum, að koma blöðunum út. Á fimmtu-
dagskvöld varð að hætta að setja í sumum
prentsmiðjunum. Slíkt er alveg óviðunandi á-
stand og verður strax að kippa í lag.
Eini flokkurinn, sem berst fyrir þessum
kröfum er Kommúnistaflokkur íslands. Er
gott að vita til þess að íslenzkir menntamenn
Ijá honum lið í þessu efni.
Kommúnistaflokkurinn vill, að kristnir menn
og aðrir trúmenn geti þjónað trú sinni eins og
þeim líkar, og að þeir, sem | engin trúarbrögð
játa hafi líka fullt frjálsræði um skoðanir sín-
ar og sé ekki þröngvað til að styrkja með fé
andstæðinga sína 1 trúmálum. ,
Með skilnaði ríkis og kirkju sparast ríkis-
sjóði mörg hundruð þúsund krónur árlega.
Fyrir þetta fé krefst Kommúnistaflokkurinn
að reistir séu skólar og rekin önnur menning-
arstarfsemi til nytsemda fyrir alþýðuna.
SKRIFSTOFA KOMMÚNISTAFLOKKSINS
ei í Aðalstræti 9B (gamla Vísisafgreiðslan).
Komið þangað og fáið allar upplýsingar við-
víkjandi kosningunum.
Hvernig er aðbúnaður
vertananna hár við hðfnina
Hneyksli sem verður að hverfa þegar i stað.
Hvergi í nærliggjandi löndum er verkalýður-
inn á eins lágu þroskastigi stéttarlega séð,
sem hér, enda er hann hvergi eins píndur og
kúgaður. Vinnukaupendur almennt skoða
verkalýðinn sem hverja aðra vél, sem sjálfsagt
só að arðnýta eins og mögulegt er. Aðeins ef
véhn, þ. e. verkalýðurinn, fær það nauðsynleg-
asta eldsneyti eða viðhald, sem nauðsynlegt er
til að láta þá orku í té, sem vinnukaupandinn
þarf, þá er allt í lagi. Gerir ekkert, þó að hann
(verkalýðurinn) búi í óhæfum húsakynnum,
svo sem kjallai'aholum sundunifnum af rott-
um, hanabjálkaloftum eða fjárhúskofum, eða
þó börnin hans veltist úti á götunni í svaðinu í
óþverra portum o. s. frv, eða þó þau hafi ekki
allra nauðsynlegustu næringarefni og séu skin-
horuð, með tæringu og beinkröm.
Þegar vinnukaupandinn getur notað konur
og böm við vinnuna, þá gerir hann það, þó
heimilisfaðirinn sé atvinnulaus, aðeins vegna
þess að það vinnuafl er ódýraxa.
I hans augum er verkalýðurinn á miklu
lægra stigi en húsdýr hans.
Þetta er gegnumgangandi hugsunarháttur
hjá vinnukaupendum og eru reykvískir vinnu-
kaupendur engin undantekning frá því eins og
ég mun sýna fram á nú. (Vitanlega er hér ein-
staka undantekning sem annarsstaðar).
Við höfnina hér er hvergi hægt að fá sér
vatn að drekka, nema þá moðvolgt úti í skip-
um, ef það er þá til og svo á Sltýlinu, en það
er æði ldppur, að fara austan af kolagarði og
heim á Skýli.
Verkamenn munu yfirleitt heldur pína sig
þó þyrstir séu. En það er hastarlegt að geta
ekki fengið svo mikið sem vatnsdropa að
drekka hve þyrstur sem maður er.
Það er lítið sýnishorn af umhyggju atvinnu-
rekendanna gagnvart verlcalýðnum, að við
höfnina í Reykjavík, þar sem fleiri hundruð
manns vinna, skuli ekki vera vatn nema á ein-
um einasta stað fyrir verkamenn. (Hjá Kol og
Salt er vatnskrani fyrir þá sem þar vinna).
Hvað eru mörg salemi hér við höfnina?
Ekki eitt fyrif utan þau sem eru á Skýlinu
(nema ef eitt er hjá Kol og Salt, að eins fyrir
þá, sem þar vinna). Það er álitin skylda hús-
bóndans, að sjá verkafólki sínu fyrir náðhús-
um, en hér í höfuðstað landsins þurfa stærstu
atvinnurekendur landsins ekki að taka slíkar
skyldur á sig.