Verklýðsblaðið - 04.07.1931, Blaðsíða 1

VERKLYÐS
ÚTGEFANDIs KOMMÚNISTAFLOKKUR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. árg.
Reykjavíb; 4. jiilí 1931
32. tbl.
Atvinnuleysið
Hvernig er umhorfs hér um hábjargræðistímann?
Sama og engar húsabyggingar. Síldarbræðslurnar flestar
lokaðar. Miklu minni bæjarvinna en undanfarið.
Þeg-ar atvinnuleysið var rætt í vetur í sam-
kundum borgaranna, var það álitið mjög áríð-
andi að fjárhagsáætlun bæjarins yrði sam-
þykkt með þeim „miklu framkvæmdum, sem
hún bæri í sér“ eins og einn kratafulltrúinn í
bæjarstjórninni orðaði það. Þá þótti það alveg
sjálfsagt, að lögreglan væri látin gæta bæjar-
stjórnarinnar, svo hún hefði frið til að ræða
fjárhagsáætlunina fyrir atvinnukvabbi verka-
manna. 0g sumir verkamennimir voru látn-
ir dúsa í steininum, svo \að bæjarstjórnin
gæti haft frið til að samþykkja fjárhagsáætl-
unina sem allra fyrst, svo hægt væri að hefja
atvinnubæturnar fyrir verkalýðinn. En hvern-
ig er það nú með þessa fjárhagsáætlun, sem
átti svo harða fæðingu? Þær framkvæmdir er
gera átti samkvæmt henni eru nú í fullum
gangi, og þó hefur ekki um langan tíma verið
eins fáir í vinnu hjá bænum og einmitt nú. Það
vantaði þó ekki glæsilega háar tölur í fjárhags-
áætlunina, er ættu að fara til verklegra fram-
kvæmda. Það voru tölur, sem hægt var að
sýna þeim sveltandi verkalýð að væri einhvers
virði. En upphæðirnar áttu ekki allar að fara
í vinnulaun handa verkamönnunum. Stór hluti
þeirra hefir lent í verzlunarhagnað hjá Helga
Magnússyni & Co. og ýmsmn fleiri vmum og
forfeðrum bæjarstjórnarinnar, og svo öðrum
er bæjarstjórninni þótti betur að því komnir
en verkamennirnir. Og þetta eru þær einu „at-
vinnubætur“ sem þeir þóttust geta veitt okkur
í vetur, og þóttust miklir af. En við verka-
mennirnir, sem áttum að gera okkur þetta að
góðu, lifðum sumir á þessuih auðvirðilegu
„náðarmolum“, en aðrir á voninni um það, að
eitthvað lagaðst með vorinu og þá væri kanske
von um að hægt væri að rétta eitthvað við
eftir veturinn. En nú er verkalýðurinn þeirri
tálvoninni fátækari en hann var í vetur. Nú er
komið miðsumar — kominn sá tími, þegar allt
atvinnulíf hefur verið í mestum blóma. En
hvar er nú atvinnan? Hvar eru mennimir, sem
undanfarin sumur hafa unnið að húsabygg-
ingum ? Þeir ganga atvinnulausir flestir og
leita eftir vinnu, sem hvergi er að fá Hvar
eru sjómennirnir og verkamennirnir, sem und-
anfarin sumur hafa unnið að síldveiði og síld-
ar verkun? Þeir eru sumir algerlega atvinnu-
Kosningarnar á Spáni
Fregnir eru komnar af kosning-aúrslitunum
á Spáni. Samkvæmt þeim hefir kommúnista-
flokkurinn fengið 2% greiddra atkvæða. —
Flokkurinn tók nú í fyrsta sinn þátt í kosn-
ingunum og stillti upp frambjóðendum í 11 af
70 kjördæmum. Kommúnistar hafa átt við
mikla örðugleika að stríða. Blöð þeirra voru
flestöll bönnuð fyrir kosningarnar og foringj-
arnir fangelsaðir. Þrátt fyrir það hefir flokk-
lausir, aðrir eru að búa sig til síldveiða upp
á hlut úr afla, vitandi fyrirfram, að síldarverð-
ið verður svo lágt, að sumarkaupið verður
næsta auðvirðilegt. Svona er nú það ástand,
sem verkalýðurinn á að búa við í sumar um
hábjai'græðistímann. Hvað mun þá verða þeg-
ar vetra fer? Og það er eins og allir borgara-
flokkarnir, að krötunum auðvitað meðtöldum,
sjeu sammála um það, að þetta sé það, sem
verkalýðurinn verði að láta sér lynda og taka
með ró, því geti þeir ekki í sameiningu lag-
fært þetta, verði það ekki gert.
Kreppan og kaupgjaldið.
Aðalvinnan, sem verkalýðurinn hefur haft
hér í vor og sumar, er fiskverkunin. En sé það
athugað hve heilladrjúg sú vinna hefur verið
fyrir þá, er stundað hafa, sést það fljótlega,
að líklega á hverri einustu fiskverkunarstöð
hefur fleirum og færri verið greidd vinnulaun,
sem eru lægri en gildandi kauptaxti ákveður.
Þetta er aðeins byrjun að tilraun til kauphækk-
unar. Þetta er prófsteinninn á styrkleika
verkalýðssamtakanna. Kært hefir verið til
Dagsbrúnarstjómarinnar yfir þessum lúalegu
árásum á kaupgjaldið. En það er eins og Dags-
brúnarstjómin hafi ekki fundið neitt athuga-
vert við þetta, því ekkert hefir hún gert til
þess að koma í veg fyrir slíkt. Atvinnurekend-
ur munu því óhræddir ganga á lagið með kaup-
lækkun, ef verkamenn ekki nú þegar búast til
sameinaðrar baráttu fyrir kaupi sínu, hvoi't
sem stjórn Dagsbrúnar kýs að verða með eða
móti.
Hvað er framundan?
Þannig spyrjum við sjálfa okkur. Getum við
nokkurs vænst af bæjarstjórninni okkur til
• # ,
bjarga? Getum við nokkurs vænst af Alþingi
því, er nú kemur senn sarnan, að það greiði úr
þeim vandræðum er nú steðja að? Nei, ég held
varla. Kröfur okkar í þessum málum eru ljós-
ar og öllum skilj anlegar. En þær verða ekki
uppfylltar nema þær verði bornar fram af
sameiginlegu átaki okkar allra; — bornar fram
af þeirri alvöru og festu, sem hugsandi verka-
lýður einn getur sýnt.
Og þá skal eitthvað verða undan að láta.
Dagsbriinarfélagi nr. 95.
urinn eflst mjög. Hann hefir fjórfaldað með-
limatölu sína á þessu ári.
„Rauði fáninn“
kemur út næstu daga.
Efni m. a.: Nýjar lygar ungkratanna. Stétta-
morð í Bandaríkjunum o. m. fl.
Söludrengir komi á afgreiðsluna í Aðalstr. 9 B.
Komandi þíng
Hyers má yerkalýðurinn yænta?
Árið 1927, þegar Framsóknai’flokkurinn
komst til valda fyrir sameiginleg átök verka-
lýðs og bænda, var það almennt von alþýðu
að þar væri stórt spor stigið á leiðina til þess
að velta af sjer oki braskaralýðsins og auð-
valdsins í heild. Undir merki umbóta og fram-
farastarfsemi, fyrir hinar vinnandi stjettir,
gengu þá Framsókn og „kratar“ fram fyrir
kjósendur, fengu traust þeirra — og fjöldinn
beið með eftirvæntingu, þingsins, sem tíma-
móta óreiðu og umbóta. Ihaldshreiðrið skyldi
nú rækilega rannsakað; — „fúleggin“ fundin
og grundvöllur lagður að „sönnum þjóðþrif-
um“.
Tollum og sköttum skyldi Ijett af allri al-
þýðu samkvæmt lögum Alþýðuflokksins og
loforðum Framsóknar (sem átti enga prent-
aða stefnuskrá svo vitanlegt sje). Allir væntu
stórfelldra umskifta þegar þessir „alþýðuvinir"
og „tollaféndur“ næðu völdum. Það var og
gengið út frá því sem sjálfsögðu að Alþýðu-
flokksfulltrúamir hefðu sett Fi’amsókn þau
stuðningsskilyrði, að gengisviðaukinn og allir
tollar á nauðsynjavörum yrðu afnumdir.
Hver varð svo útkoman hjá bandalagi
Framsóknar og „krata“ á þinginu 1928? Þeir
framlengdu gengisviðaukann og hækkuðu
verðtollinn um 50%. Árin 1929—1930 nam
þessi tollahækkun 5-'/2 miljón króna.
Þetta var fyrsta skrautnúmer bandalags
„umbótamannanna" og „alþýðuvinanna“.
Og svo kom hvert af öðru: Lausn Eimskipa-
félagskaupdeilunnar, lausn sjómannadeilunn-
ar, lausn íslandsbankamálsins, Alþingishátíð-
in, aukning ríkislögreglunnar o. s. frv., o. s.
frv.
Miljónaþjófnaður á þjófnað ofan úr vösum
alþýðunnar. Engu skilað aftur, og samt sem
áður sýndu ríkisreikningarnir stöðugt vax-
andi skuldatölur.
4 þing eru afstaðin. Það síðasta enti með
ósköpum. Framsókn greip til örþrifaráða til
þess að verja hreiðrið sitt — og ráðherrarnir
fóru huldu höfði meðan alda óánægjunnar
brotnaði á skeri skipulagsleysis.
Þingfulltrúar verkalýðsins, sósíaldemókrat-
arnir, göluðu hátt en gerðu ekkert — opin-
beruðu enn einu sinni dáðleysi sitt og yfir-
stéttareðli — en nokkur hluti kjósenda þeirra
stóð ráðþrota. Kúgunarvönd íhaldsins þekktu
þeir, dáðleysi „kratanna“ höfðu þeir reynt.
Kommúnistaflokkurinn var ungur og óþekkt-
ur.
Hið rétta eðli Framsóknar höfðu kratarnir
hulið kjósendum sínurn — nú kom þeim í
koll slagorðið „alt er betra en íhaldið“ —
gamla kjörorðið ómaði enn í hugum alþýð-
unnar.
Á því meðal annars flaut Framsókn í valda-
stólinn aftur.
Með glamri sínu um „vinnufrið“, „eflingu
ríkisvaldsins“ o. s. frv. reyndi Framsókn að
draga athygli fjöldans frá þeim þjáningum er
tolla- og skattaaukningin og önnur stjórnar-
farsleg örþrifaráð, bökuðu honum — draga
athygli fjöldans frá því að horfa framundan