Verklýðsblaðið - 04.07.1931, Blaðsíða 4

4
VERKLÝÐSBLAÐIÐ
Þó nefndur atvinnurekandi hefði greitt full-
an taxta kr. 12,50 á dag handa hverjum, hefði
samt komið í hans hlut kr. 347,50 á dag.
Út af áðurnefndum brotum var kært til stjórn-
ar verkamannafélagsins, sem talaði við H. E.
og fékk leiðrétt uppskipunarkaupið, en ekki
annað.
Á fyrsta fundi í Verkamannafélaginu, eftir
þetta, sem hægt var að koma máli þessu að,
fluttu kommúnistarnir þetta mál. Þá skeði það,
að stjórn félagsins varði atvinnurekandann (H.E.)
tneð oddi og egg, en vildi telja verkamanninn
(H. Ó,) brotlegan, þótt hann hefði leitað aðstoð-
ar hennar til að ná rétti sínum gagnvart at-
vinnurekandanum.
Eftir allsnarpar umræður samþykkti fundur-
inn að fela stjórninni að leiðrétta umrædd taxta-
brot, án þess að H. Ó. missti við það atvinnu
í tunnuverksmiðjunni, og ef sú leiðrétting feng-
ist eigi, skoðaði félagið sig ekki lengur bundið
við áður gerða samþykkt.
Þetta framkvæmdi stjórn Verkamannafélags-
ins þannig, að hún fer til II. E. og semur við
hann í algerðu heimildarleysi um, að kaup H.
Ó. skuli vera það sama og hjá hinum verka-
mönnunum eftir 1. apríl, en gerði ekkert til að
leiðrétta kaup hans fram að þeim tíma.
Hreinn ágódi sídasta ár
var 125 miljónir sænskar krónur.
Sænski eldspítnahringurinn, undir stjórn auð-
kýflng8ins Ivars Kreuger, var myndaður árið
1917, þegar 2 stærstu eldspitnaverksmiðjur Sví-
þjóðar, „Jönköpings & Vulcanu og „Förenadeu
voru sameinaðar.
Nú á hringurinn („Svenska Tándsticks A. B.u)
250 eldspítnaverksmiðjur í 43 löndum. Hlutafé
hringsins er 360 milj. sænskar krónur. I 18
löndum hefir hringurinn tryggt sér einkasölu,
víðast með því að veita viðkomandi löndum
stórlán. í fyrra lánaði hringurinn Þýzkalandi
500 milj. marka. Afleiðingin varð sú að eldspít-
ur hækkuðu þegar um_ 25°/0 í smásölu, þar sem
hringurinn var nú orðinn eiriráður á markað-
inum.
Kreuger-hringurinn á fiölda annara miljóna-
fyrirtækja og má þar nefna sem dæmi: raf-
magnsfélagið „Telefon A. B. Ericsonu með 100
milj. kr. lilutafé, sænska málmiðnaðinn („Trafik
A. B. Grángesberg Orelösundu) hefir hringinn
gjörsamlega í höndum sér, sama má segja um
timbur og pappírsiðnaðinn, félagið „Svenská
Cellulosa A. B.u, hlutafé 50 milj. á 1 '/2 miljón
hektara skóg í Svíþjóð.
Á kreppuárinu 1930 hafði hringurinn í hrein-
an ágóða samtals 125 miljónir sænskar krónur
og borgaði 30°/0 í arð til hluthafanna.
Aðalstræti 9 B — Reykjavík
Aðalstræti 9 B — Reykjavík
hefir fyrirliggjandi eftirtaldar bækur:
Kominterns sjátte Kongress...........kr. 4.25
I kamp för Komíntern...................— 1.75
Den nye kurs...........................— 1-00
Fra Laselle til Lenin..................— 2.50
Dreiers Skrifter 2 bindi...............— 6.50
I Kamp mod Overmagten..................— 4.00
Imperialismen som kapitalismens
sidste Etappe......................— 2.70
Tugthuslovene ude og hjemme . . . . — 0.50
Den politiske Debatt...................— 0.50
Bækur sendar gegn eftirkröfu.
Vonir kratanna
til komandí þings.
(Verkamannabrjef).
í 28. tbl. Alþýðublaðsins — grein „Atvinnu-
leysi verkalýðsins" stendur meðal annars þessi
klausa: „Nú kemur brátt í ljós, hve auðugt
Alþingi reynist af verkhygni, dáð og dreng-
skap“.
Þarna er krötunum rétt lýst!
Þeir gera sér og alþýðu, ennþá, vonir um
að þingsamkunda borgaranna verði til þess að
bæta úr atvinnuleysinu —, atvinnuleysinu,
sem orðið er að nokkru vegna aðgerða þeirra
sömu manna, sem nú koma saman 15. júlí til
þess að vernda vald og hagsmuni yfirstétt-
anna og tryggja varnarstöðu þeirra gegn ó-
hj ákvæmilegum rj ettarbótakröfum verkalýðs-
ins á komandi tíma. — Þess er víst að vænta
af Framsóknarflokknum, að hann bæti inn á
fjárlögin viðunandi fjárframlagi til verklegra
framkvæmda, og styrk til atvinnulausra, —
að h ann afnemi tolla af nauðsynjavörum og
aðrar skattaálögur á alþýðu — eða hann
styrki verkalýðinn í vinnudeilum, gegn kaup-
lækkunartilraunum atvinnurekenda. Reyndist
ekki svo í „Gefjunnar" og „Garnaverkfall-
inu“ ?
Nei verkamenn! Ef við lítum nú á gjörðir
Framsóknar á undanfömum þingum, sýna
staðreyndimar okkur hve nauða lítið verka-
lýðsmálunum hefir þokað áfram, þrátt fyrir
það, þó hún hafi átt alla sína velferð undir af-
stöðu sosíal demoki-atanna fimm — ef maður
skyldi nokkurs af þeim vænta. — Hvers get-
um við þá vænst af Framsókn þegar svo er
komið að hún þarf ekki að bjóða nema í
Jónka Bald. bankastj., einann.
Nei, slíkum tálvonum má verkalýðurinn
ekki láta blekkja sig með; því samkvæmt
eðli og aðstöðu, getur Framsókn aldrei orðið
annað en böðull verkalýðsins — því verri sem
henni gefast meiri völd — og völdin hefir hún
þegar trygt sjer, með því að vera örlát á
tuggurnar handa „hlöðukálfum“ sínum sósíal-
demókrötunum, því hún veit sem er, að þeir
þegja meðan eitthvað er í jötunni. Og eins og
að undanförnu mun hún annast — ef henni
líst það nauðsyn til valdatryggingar — að
„kratarnir“ verði ekki með hungurgauli næsta
kjörtímabil — í því mun hún sýna „verk-
hyggni“, „dáð“ og „drengskap", og það hefir
líklega Alþýðublaðsritstjórinn meint, en af
gömlum vana vafið það í blekkingablæjuna,
sem áður dugði vel — en reynist nú í seinni
tíð svo stórgötótt, að hún hylur ekki einu
sinni höfuðið.
F. U. K. og Reykjavíkurdeildar K. F. í. (Jafn-
aðarmannafélagið Sparta) efna til skemmti-
farar til Borgarness á morgun, sunnudaginn
5. júlí.
Lagt verður af stað kl. 7'/2 um morguninn.
. .Fjölbreytt skemmtun verður í Borgarnesi.
Allir Kommúnistar verða að taka þátt í
förinni og taka kunningja sína með sér.
Farmiðar kosta 5 krónur fram og aftur og
fást þeir keyptir á afgreiðslu „Verklýðsblaðs-
ins“. Allar nánari upplýsingar má ennfremur
fá þar.
FARARNEFNDIN.
VERKLÝÐSBLAÐIÐ.
Ábyrgðarm.: Bryujólfur Bjarnason. — Árg. 5 kr., í
lausasölu 15 aura eintakið. — Utanóskrift blaðs-
ins: Verklýðsblaðið, P. O. Box 761, Reykjavík.
Afgreiðsla Aðalstræti 9 B. Sími 2184.
Prentsmiðjan Acta.
Fréttir
Aðalfundur Eimskipafélags íslands er nýaf-
staðinn. Reikningar ársins 1930 sýndu 242 þús-
und króna tekjuhalla. Framkvæmdastjóri félags-
ins flutti ræðu á fundinum, þar sem hann gerði
samanburð á kaupi sjómanna hér og erlendis,
og sýndi fram á, að sjómönnum væri greitt
hærra kaup hér. Hversvegna gerði framkvæmda-
stjórinn ekki einnig samanburð á tekjum sín-
um sem munu vera 20 — 30 þúsundir á ári?
Atvinnan á Siglufirði. Fjöldi verkamanna
sem fór til Siglufjarðar í atvinnuleit laust eftir
lok, eru nú óðum að hverfa heim aftur, án
þess að hafa fengið handtak að gera. Fullvíst
mun nú, að síldarverksmiðjurnar á Siglufirði
verði ekki starfræktar í sumar, nema ríkis-
verksmiðjan, sem verður starfandi, ef hún fær
nokkra síld. Hún býður kr. 2.90 fyrir málið.
Maður liverfur. Á þriðjudagskvöldið síðasta, fór
maður á smábát („kajakku) út á ytri höfn hér
í Reykjavík. Sást síðast til hans inni í Kolla-
firði um klukkan 10. Voru bátar sendir út til
að leita að manninum daginn eftir, en árangurs-
laust. Maðurinn hét Hjörtur Einarsson, kyndari
á „Snorra goðau.
Sogs-málið. Frá því var skýrt hér í blaðinu
fyrir skömmu að Sigurður Jónasöon sem er for-
stjóri umboðsfélags þýska auðhringsins A. E. G.
hafi fyrir hönd félagsins gert Reykjavíkurbæ
tilboð um að virkja Sogið, gegn því að félaginu
verði veitt einkaleyfi á rekstri Sogsstöðvarinn-
ar, um ákveðið árabil. Nú hefir annar rafmagns-
hringur Siemens Schuckert Werke í Berlín gert
svipað tilboð. Mál þetta mun koma fyrir næsta
þing, og ættu verkamenn að fylgjast vel með
framkomu „kratannau.
„Crraf Zeppelin“.
Kl. rúmlega tí'/2 á miðvikudagsmorguninn
nálgaðist Reykjavíkurbæ hið margumtalaða
loftbákn. Fregnin barst um bæinn, eins og eld-
ur í sinu. 1 dyrum og símum hvein við ópið:
Greifinn er að koma — greifinn er að koma.
Bærinn fór allur á annan endann. Jafnvel
þekktustu svefnpurkur þustu í öfugar tuskurn-
ar, og út á götu eða upp í þakglugga og öll
húsþök, sem uppá var hægt að komast, voru
röðuð fólki. Jafnvel helgitákn, eins og turninn
á kaþólsku kirkjunni urðu að þola skítuga skó
syndugra manna — það eitt gilti að fá að sjá
þetta tmlduga verk hugvits og hagleika. Verk-
fall var um allt í öðru en að glápa og góna,
jafnvel kaffikönnurnar fengu í friði að láta
sjóða í eða út úr sér.
Loftskipið sveif hægt í stórum hringjum yfir
bænum til kl. rúmlega 8, tók það þá póst uppi.
á öskjuhlíðarhæðinni, á þann hátt að renna
bandi niður mðð ankeri á, og hala þannig upp
pokana.
Byltingin var búin — loftfarið fjarlægðist
smátt og smátt — þúsundir augna störðu —
þar til þreytan og fjarlægðin fyrti þau getu til
að sjá lengur þetta stundar „goðu.
NÝ BÓK.
Rússland í dag
eftir
Aðalbjörn Pétursson
Verð 75 aurar.
Útgefandi: Alþjóðasamhjálp verkamanna.
Bckaverzlun Alþýðu hi.
Aðalstræti 9 B.
/