Verklýðsblaðið - 18.07.1931, Blaðsíða 4

1. ágúst
Baráttan gegn stríðshættunni
Hinir örlagaríku júlí- og ágústdagar nálgast
nú í 17. sinn síðan 1914 og vekja aftur hjá
öllum hugsandi lýð hi'yggð og hatur yfir því
hermdarverki, sem auðvaldsstjómir Evrópu
frömdu þá. Miljónimar, sem létu líf sitt á
blóðvelli Evrópu og Asíu, miljónimar, sem
sultu og þjáðust heima fyrir, miljónirnar, sem
eftir lifa, örkumla, blindir, vitskertir, áminna
enn þá einu sinni verkalýð veraldarinnar og
alla þá, sem berjast vilja gegn auðvaldinu og
hernaðaræði þess, um að vera á verði og af-
stýra slíkri ógn, þegar auðvaldið ætlar sér að
hefja hana á ný. En við völdin í auðvaldsríkj-
unum sitja enn þá hemaðarpostulamir, jafn-
vel í Þýzkalandi, sem ætti þó að hafa fengið
dýrkeyptan lærdóm, situr í forsetastóli sá
maðurinn, sem kvað stríðið hafa verið sér sem
bezta bað. Tignendur blóðbaðanna, heræsinga-
mennimir, sitja enn að völdum í auðvaldsríkj-
unum.
Aldrei hefir herbúnaðurinn verið meiri,
né herútgjöld á „friðartímum“ hærri hjá
auðvaldinu. Aldrei hafa drápsvélamar verið
fullkomnari. Og eiturgasaðferðirnar hafa tekið
ljómandi framföram, síðan byrjað var 1915 að
blinda með því, eitra lungun og seigdrepa
menn á annan fullkomnari hátt. Og hver af-
vopnunarráðstefnan rekur aðra, til að reyna
að blinda þjóðimar sem mest fyrir hættunni
sem yfir vofir.
Allur stríðsundirbúningur stórveldanna snýst
nú fyrst og fremst gegn ráðstjómarríkjunum.
Þótt erjur séu allmiklar milli stórveldanna inn-
byrðis, þá munu þau í hvert sinn sem hætta
væri á að þeim lenti saman sín á milli, koma
sér saman um að gera heldur upp sakir sínar
á kostnað hins sameiginlega óvinar þeirra
allra, sósíalistisku ráðstjómarríkjanna. Með
því að leggja þau að velli vinna auðvaldsríkin
þrent í einu:
1) Bæla niður sósíalismann um langt skeið
og lengja líf auðvaldsins í heiminum að sama
skapi og viðhalda kúgun verkalýðsins.
2) Brjóta á bak aftur aðalbakhjarl frelsis-
baráttu nýlenduþjóðanna.
3) Ná sjer í ný lönd til að skifta upp sem
herfangi á milli sín í hráefnalindir og mark-
aði.
Þessvegna verður öll stríðshætta, sem nú
kemur upp í veröldinni fyrst og fremst að
hættu á árásarstríði auðvaldsins til að kæfa
hin upprennandi ríki sósíalismans í blóði.
Einmitt nú, þegar auðvaldið sýnir svo átak-
anlega vanmátt sinn til að ráða úr kreppunni,
en verklýðsríkin þróast hvað bezt og sanna
með hverjum degi betur yfirbúrði sósíalismans
yfir auðvaldið, — einmitt þá er það auðvald-
inu lífsnauðsyn að reyna að bæla niður þennan
hættulega keppinaut.
Hvenær auðvaldið byrjar stríð sitt er ó-
mögulegt að segja, en tillögur Hoovers eru
einn liður í þeim undirbúningi, því tilgangur
Bandaríkjaauðvaldsins er að sameina auðvald
Evrópu undir forastu sinni gegn ráðstjórnar-
ríkjunum.
Þessvegna skorar alþjóðasamband kommún-
ista á allan verkalýð, að mótmæla undirbún-
ingi auðvaldsins í heiminum undir stríð gegn
ráðstjórnarríkjunum, undir ný bróðurmorð og
blóðböð með storfeldum mótmælafundum og
krofugöngum 1. ágúst.
Islenzki verkalýðurinn, sem verið er að reyna
að fleka' inn í hemaðarbandalag stórveldanna,
Þjóðbandalagið, þarf einnig að sameinast til að
vinna gegn stríðshættunni að sínu litla le.yti.
VERKLÝÐSBLAÐIÐ.
Ábyrgðarm.: Brynjólfur Bjarnason. — Árg. 5 kr., í
lausasölu 15 aura eintakið. — Utanáskrift blaðs-
ins: Verklýðsblaðið, P. 0. Box 761, Reykjavik.
Afgreiðsla Aðalstræti 9 B. Sími 2184.
Prentsmiðjan Acta.
Fréttir
Samvinnuhreyfingin í ráðstjómarríkjunum.
í sambandi við alþjóðasamvinnudaginn, 5. júlí,
voru birtar eftirfarandi tölur um vöxt og við-
gang samvinnufélaganna í Rússlandi frá 1924
til 1931.
Sá hundraðshluti þjóðarinnar, sem bundinn
er samvinnusamtökum, steig frá 8% upp í
61,2%. Tala félagsmeðlima óx úr 7 miljónum
upp í 56. Tala sölustaða úr 37000 upp í 158000.
Veltan í smáverzluninni óx úr 1 miljarð upp í
13 miljarða rúbla. Fjármagn samviimufélag-
anna úr 16 miljónum upp í 3100 milj. rúbla.
Sjóðir fjelagsmanna sjálfra uxu úr 223 miljón-
um upp í 1900 milj. rúbla.
Tölur þessar þurfa ekki frekari skýringar,
en þau blöð, sem láta sér ant um framgang
samvinnustefnunnar í heiminum, era beðin að
prenta þessar tölur upp.
Amerískir kolanámumenn sækja vinnu til
ráðstjómarríkjanna. 5. júlí kom fyrsti hópur
amerískra kolanámumanna til ráðstjórnarríkj-
anna og síðar hafa fleiri bætst við. Alls koma
á þessu ári 1000 kolanámuverkamenn frá Ame-
ríku og um 500 kolanemar úr Evrópulöndun-
um, einkum Þýzkalandi.
„Okkur vantar hálfa aðra miljón verka-
manna“, segja verkamenn ráðstjómarríkjanna.
En í ríkasta landi heimsins, Bandaríkjum
Norður-Ameríku, ganga 10 miljónir manna at-
vinnulausar, styrklausar, ofurseldar hungur-
dauða, meðan amerísku bændumir brenna
hveitinu og kaffihringur Brazilíu kastar 40
þús. sekkjum af kaffi í sjóinn.
Fyrir aldamót voru Bandaríkin „fyrir-
heitna“ landið, sem tóku við atvinnuleysingj-
unum frá Evrópu. Þá var auðvaldið í uppgangi
þar. Nú er auðvaldsskipulagið komið á sitt
hnignunarstig, getur hvorki hagnýtt sér
vinnuafl verkalýðsins né vélar og tækni nú-
tímans nema að litlu leyti. Nú eru Banda-
ríkin lokuð öllum innflutningi og reka útlenda
verkamenn úr landi með harðri hendi.
En ráðstjómarríkin era að opnast, sakir
þess að þar er sósíalisminn að hefjast, fram-
tíðarskipulag mannkynsins að fæðast, meðan
auðvaldið í gamla heiminum hrömar og deyr.
Þar sem erlent auðvald drotnar. í Kína
drotnar ameríska og enska auðvaldið með
kínversku herforingjana sem jarla sína, nema
þar sem verkamenn og bændur með hinum
hrausta rauða her sínum hafa rekið þessi ó-
féti á brott. Og ástandið í Kína fer líka eftir
því. Á síðustu 5 árum hafa dáið úr hungri
eingöngu 11 miljónir manna undir handarjaðri
þessara hákristnu menningarríkja, sem senda
heiðingj atrúboða sína í þúsundatali til að boða
þessum mönnum kristni sína, og láta svo óp-
íum, brennivín og byssukúlur sigla í kjölfar
kristninnar til að fullkomna blessun „menn-
ingarinnar". Árangurinn er auðsær. „Kristna
menningin" getur verið stolt. Hún predikar
vafalaust áfram dæmisöguna um brauðin og
fiskana, meðan hún lætur brenna hvelti og
eyðileggja rág, sem hefðu getað afstýrt hung-
urdauða í Kína! Að hræsnisklerkar og for-
verðir þessarar „menningar“ læri að skamm-
ast sín, er vafalaust til of mikils mælst, en
heiðingjatrúboð yfir myrtu miljónunum í Kína
ættu þeir ekki að minnást á fyrst um sinn.
„Labour Monthly“ 10 ára. Bezta tímarit
enska verkalýðsins er í þessum mánuði 10 ára
gamalt. Er það mánaðarritið „Labour Month-
ly“ og hefir það gefið út sérstakt minningar-
hefti í því tilefni. Ritstjóri er R. Palme Dutt,
einhver ágætasti rithöfundur ensku verklýðs-
hreyfingarinnar. Fyrir hvern þann, sem fylgj-
ast vill vel með í frelsisbaráttu brezku ný-
lendnanna, stéttabaráttu enska verkalýðsins [
og sundurliðun brezka heimsveldisins, er „La-;
bour Monthly“ bezti fræðarinn. Heimilisfan<|J-
tímaritsins er 7 John Street, London, W. C. l).
Árgangurinn kostar 8 shillings. (
Verkalýður Akureyrar
samþykkir atvinnukröfur kommúnista.
Kommúnistar áAkureyri gengust fyrir fundi
á fimmtudagskvöld og mættu um 100 verka-
menn og verkakonur. Voru þar samþykktar
tillögur kommúnista, líkar þeim, sem sam-
þykktar voru í Reykjavík. Auk þess ákveðið
að gangast fyrir atvinnuleysisskráningu.
Vinnudeilan stendur enn óútkljáð, því engin
síld hefir komið nema til Samvinnufélagsins.
BændabyltiDg í nánd á Spáni?
Örbyrgð bændanna, leiguliðanna og sveita-
verkalýðsins á Spáni er ein af orsökunum til
lýðveldisbyltingarinnar þar. Jafnframt er
landbúnaðarkreppan þar það vandamál, sem
lýðveldisstjórninni gengur erfiðast að ráða
við.
Helmingur þjóðarteknanna er frá landbún-
aðinum og helmingur allra útfluttra afurða
eru landbúnaðarafurðir. Upp undir 3/-i hlutar
verkalýðsins vinna við landbúnaðinn. Kjör
bændanna era hin verstu, því stórjarðeigend-
ur eiga þar mestalt landið. T. d. eiga rám ein
rniljón smábænda tæpar 3 miljónir hektara,
en 26000 stórjarðeigendur eiga rúmar 10
miljónir hektara. Enda flytja árlega ca 200
þús. smábændur, leiguliðar - og • sveitaverka-
merm, til Argentínu og Kúba sem launaverka-
menn, og tugir þúsunda í viðbót flosna upp
og flytja í bæina.
Þó eru kjör landbúnaðarverkamannanna
enn þá hörmulegri en fátæku bændanna. Þeir
eru 6—8 miljónir að tölu. Laun þeirra eru
miklu lægri en iðnaðarverkamannanna, en að
meðaltali eru laun spánskra verkamanna 2/s
af meðallaunum bresks verkamanns! Laun
þeirra eru 3—5 pesetar á dag (ca. kr. 1.50—
2.50) fyrir 12—14 tíma vinnu. Venjulega eru
þeir atvinnulausir 100—150 daga ársins. Nú
eru t. d. 60% af verkamönnum alveg atvinnu-
lausir.
Einn þáttur lýðveldisbyltingarinnar er
uppreisn hins kúgaða sveitafólks, kotbænda
og landbúnaðarverkalýðs, sem heimtar skift-
ingu stóru jarðeignanna milli vinnandi bænda
og bætt kjör sín. En lýðveldisstjómin vernd-
ar sérréttindi stórjarðeigendanna og bregst
þannig vonum sveitafólksins.
Þessvegna verður byltingarhreyfing sveita-
fólksins á Spáni eitt aðalaflið, sem knýr borg-
arabyltinguna þar út fyrir þau takmörk, sem
henni upprunalega voru hugsuð af borgurun-
um, út í verklýðs- og bændabyltingu undir
forustu spönsku kommúnistanna.
Nú þegar sýnir þetta afl spönsku bændaal-
þýðunnar sig í risavöxnum kröfugöngum, í
eignaiíámi stóijarðeigna í Extramadura, í
skærunum og uppreisnunum í Sevilla og
Andalúsiu yfirleitt og á tvímælalaust fyrir
sér að vaxa unz alþýðan byltir af sér oki
stórjarðeigendanna og auðvaldsins á Spáni.
Bankahrun í Þýzkalandi?
Kreppan í Þýzkalandi virðist vera að kom-
ast á hástig, þrátt fyrir tilraunir Bandaríkja-
auðvaldsins til að bjarga auðmagninu í þess-
ari hálfnýlendu sinni.
Bönkunum er lokað, úttektir takmarkáðar
með lögum, forvextir hækkaðir stórum, hætt
að skrá' markið á erlendum kauphöllum.
Aftur er þýzki verkalýðurinn að lenda út í
sasnskonar ástand eins og 1922—23, eftir að
auðvaldsstj órnirnar til skiftis hafa gert til-
;raunir sínar til að festa sig í sessi á bognu
' baki þrælandi alþýðu, en árangurslaust.
En nú mun komið að því marki brátt, er
þolinmæði þýzka verkalýðsins þrýtur og hann
kastar af sér því tvöfalda oki útlenda og inn-
lenda auðvaldsins, sem hann fram að þessu
hefir stunið undir.