Verklýðsblaðið - 01.08.1931, Side 1
VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKUR ISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. ág. Reykjavík 1. ágúat 1931 36. tbi.
Er fjárhagshrun i vændum á IslandiP
Stórkostlegt verðfall á ðllum útflutningsvðrum.
Sífelt versnar kreppan á íslandi, þótt lítt sé
um það hug-sað frá valdhafanna hálfu, hvernig-
verjast skuli afleiðingum hennar. Þeir fljóta
sofandi að feigðarósi og þegar verkalýðurinn
nú bráðlega vekur þá við vondan draum, er lík-
legast að þeir segi, að hann sé sjálfur orsök
kreppunnar.
Aðalframleiðslutíma ársins er nú brátt lokið
eftir rúman mánuð og þá kemur haustið með
dóm sinn um verðið á afurðum þeim, sem ís-
lenzk alþýða til lands og sjávar hefir framleitt
fyrir íslenzku atvinnurekendastéttina til sölu á
erlendum braskmarkaði auðvaldsins. Og hvem-
ig verður sá dómur?
Fiskurinn liggur allur óseldur og ómögulegt
að segja, hvað fást kann fyrir hann. En ekk-
ert bendir til þess að sósíaldemókrötum þeím
og borgaraflokkum,' er stjóma spánska lýð-
veldinu fyrir auðvaldið, muni takast að bæta
þar kjör verkalýðsins og bændaalþýðu, svo
kaupgetan vaxi. Þvert á móti fer ástandið sí-
versnandi, 60% af verkalýðnum atvinnulaus og
launin þau lægstu í Evrópu. — Það er því al-
veg óvíst, hvemig fer með fiskbirgðimar á
Islandi. Bíður þeirra ef til vill líkt hlutskipti og
hveitis þess í Ameríku, sem nú er brent, eða
kaffis þess í Brasilíu, sem nú er fleygt í sjó-
inn? Ætlar auðvaldinu virkilega að takast að
leiða alla bölvun sína í fyllsta mæli yfir alþýðu
þessa lands? Ætlar það jafnvel að breyta alls-
nægtunum, sem íslenzkur ægir gefur þeim og
íslenzkur verkalýður með vinnu sinni skapar,
í þjóðarböl og þjóðarsmán? Fara þá ekki dag-
ar þess að verða taldir?
Síldin er nú að veiðast og óvíst um verð enn.
En viðbúið er að auðvaldsóreiðan í Þýzkalandi,
atvinnuleysið og neyðin þar, komi til að hafa
nokkur áhrif á síldarverðið, því erfitt mun
héðan af reynast að selja þangað þann tunnu-
fjölda, er ætlað var. Og samkeppni Norð-
rnanna, Fim^ og Dana fellir verðið á Norður-
löndum tvímælalaust mjög mikið. Skal engu
spáð ennþá, en teljast má gott, ef síldai-verðið
ekki fellur nema 20% frá í fyrra, en þá féll
það 30% frá árinu áðúr.
Síldarmjöl og síldarlýsi mun lítt heyrast um
nú, enda kemur það lítt við íslenzku fram-
leiðsluna í ár fyrst búið er að ákveða verðið á
bræðslusíld rúmlega 50% lægra en í fyrra.
Hinsvegar er viðbúið að alþýðan fái að greiða
drjúgan skilding í tollum fyrir tap á rekstri
síldarbræðsluverksmiðjunnar á Siglufirði undir
stjóm þeirra herra Guðm. Skarp. & Co.
Þá eru landbúnaðarafurðirnar.
Ull og gærur eru nú þegar fallnar svo hrotta-
lega, að til stói*vandi*æða horfir.
En kjötið hefir fram á síðasta haust haldið
sér sæmilega. Þá var það 1.00 kr. kílóið. En
nú hefir fleskið í Danmörku fallið í ár niður í
70 aura úr 1,44 kr., sem það var í s. 1. ái*.
Gera má ráð fyrir líku falli á kjötinu hér
heima — eða að það kunni að falla allt niður
í 50.aura.
Hvar stöndum -við eftir svona verðfall á
flestum sviðum?
Svarið er eins víst og öll reynsla auðvaldsins
sýnir:
Fjöldinn allur af smærri atvinnurekendum
verða gjaldþrota, bændur flosna upp unnvörp-
um. Bankarnir yfirtaka fjöldann allan af fyrir-
tækjum og stöðva þau gersamlega eins og
átakanlega hefir sýnt sig í ái*. Sterkustu auð-
hringarnir hremma ýms af þeim smærri fyrir
hlægilega lágt verð og láta þau þá jafnvel
liggja ónotuð nokkum tíma, ef þeim líst svo.
Því kreppurnar —- það er einmitt tíminn, þeg-
ar stórlaxarnir méla millistéttina, ltasta henni
unnvörpum niður í öreigalýðinn, og gleypa
ávöxt starfs hennar og iðju um áratugi.
En ríkisbankamir, þessi bakhjallur einka-
auðvaldsins hér, eru síst óþrotleg fjárupp-
spretta, heldur þvert á móti fjárvana mjög og
undir eftirliti brezka bankaauðvaldsins. Og hve
lc-ngi leyfir það þeim, að halda áfram? Hvað
lengi heldur ríkissjóður áfram að greiða t. d.
tap á ríkisbræðslunni o. s. frv.?
Á íslandi er ríkið og ríkisauðvaldið fléttað
svo inn í alla útgerð og landbúnað, að hið
geysilega verðfall, sem skollið er á, getur jafn-
vel riðið sjálfu ríkisauðvaldinu að fullu.
Hið stórfenglegasta fjárhagshrun er hugs-
anlegt. Og vitanlegt er að það eina, sem ríkis-
valdið kemur til með að búa sig undir að gera,
er að reyna að skella afleiðingum kreppunnar
yfir á verkalýðinn og alla alþýðu.
Eftir atvinnuleysissumar á verkalýðurinn
hinn versta vetur framundan, með algeru a:-
vinnuleysi, vaxandi dýrtíð og aukinni neyð. Og
þetta allt mitt í ölluín allsnægtunum, sem hann
hefir skapað!
En verkalýðurinn þarf ekki að þola þetta
ástand. Nú veit hann, að það er aðéins sök auð-
valdsskipulagsins að svo er komið, því þar sem
verkalýðurinn ræður sjálfur, í ráðstjórnar-
ríkjúnum — þar er atvinnuleysið horfið, þar
fara launin síhækkandi, þar er auðvaldið og ok
þess afnumið. Þar er verkalýðurinn og bændur
frjálsir og ráða sjálfir framleiðslu sinni óháðir
braski auðvaldsins — og framleiða með sínar
eigin þarfir fyrir augum, en ekki fyrir óþekkta
markaði, sem undirorpnar eru dutlungum auð-
hringanna og gróðafíkn jieirra.
íslenzka auðvaldSskipulagið er nú að sýna,'
að það er að vera ófært til að tryggja líf og af-
komu lengur. Þessvegna verður verkalýðurinn
nú að búa sig undir að afnema það.
Það kemur nú í ljós, sem við höfum haldið
fram, að farið er að þrengja ærið mikið að
bönkunum. Arftaki braskbankans „Útvegs-
banki íslands h.f.“ þarf að fá 3 miljónir kr.
til að geta haldið áfram að lána stórlöxunum
út á fiskinn, sem ekki selst. Á að nota þetta
tij þess að halda áfram- braskinu með allan
fiskinn, sem fyrir er, og bíða svo átekta!
Fyrir þenr.an banka skrifaði Alþingi upp á
30 miljón kr. víxil í fyrra, eins og sagt hefir
verið, — en það er alþýðan, sem á að borga.
V2 miljón á ári e‘* greidd af tolltekjunum, sem
píndar eru út úr áiþýðu, í þennan banká, — og
1. ágúst
í dag mótmælir allur sá hluti verkalýðsins í
heiminum, sem fylkt hefir sér undir fána
sósíalismans og Alþjóðasambands kommún-
ista, stríðsundirbúningi stórveldanna gegn ráð-
st j ómarrík j unum.
Nú þegar hin ægilegasta kreppa geysar um
gervallan auðvaldsheiminn, er eina „ráðið“,
sem auðmannastéttin sér út úr vandræðum
sínum, sú að reyna að kæfa í blóði þau einu
ríki, sem ráðið hafa við kreppuna, verklýðsrík-
in. „Ráð“ auðvaldsins við atvinnuleysinu og
neyðinni, er að reyna að brjóta á bak aftur
þann verkalýð, sem úitrýmt hefir hjá sér at-
vinnuleysi og neyð. Og um leið stendur þetta
sama auðvald í veginum fyrir því, að verka-
lýður annara landa fari að dæmi rússneskra
stéttarsystkina sinna.
1. ágúst er baráttudagurinn gegn þessum
„ráðum“ auðvaldsins, — sem eru banaráð
brugguð verklýðshreyfingu heimsins, tilræði
við fyrstu ríki sósíalismans í veröldinni. Dag-
urinn er valinn með stríðsbyrjunina 1914 fyrir
augum, til þess að allir, sem nú em vantrúaðir
á að auðvaldið virkilega sé að undirbúa nýtt
stríð, minnist þess, er heimsmorðin miklu
byrjuðu þá, og muni ennfremur hvemig sósíal-
demókratar allra landa þá snerast í lið með
auðvaldinu og fylgdi hver flokkur auðvaldi
„síns föðurlands“ — og fyrir þau svik ufðu
miljónir verkalýðs í Evrópu að láta lífíð. Er
sízt vanþörf að minnast þess, því einnig nú
eru sósíaldemókratamir fremstir í flokki með
stríðsundirbúninginn gegn ráðstjómairikjun-
um.
Baráttán gegn stríðsundirbúningi auðvalds-
ins er um leið bafáttan fyrir afnámi auðvalds-
ins, fyrir útrýmingu atvirmuleýsisins, fyrir
sigri sósíalismans um víða veröld. Hér á landi,
þar sem auðvaldsskipulagið sífelt sýnir hið
sanna og illa innihald sitt betur og betur, er
nú nauðsyn á því fyrir verkalýðinn að hefjast
handa.
Fi*ám til baráttu gegn auðvaldinu og stríðs-
undirbúningi þess!
Berjist gegn atvinnuleysinu og neyðinni,
sem auðvaldð leiðir yfir ykkur!
Verndið i*áðstjórimiTÍki verkalýðsins!
Fram til baráttu fyrir sigri sósíalismans!
nú á að bæta 3 miljónum þar við. — Rækilegar
var ekki hægt að taka íslandsbankaþrotabúið
upp á ai*ma sína!
Alþingi samþykkii* auðvitað lánið og krat-
arnir líka! Og það þó að Útvegsbankinn gengi
á undan í að stöðva útgerðina, — því Jón
Bald. þai*f sitt.
En svo kemur til Bretans kasta, Hvaða skil-
yrði setur hann nú fyrir nýju láni?
Kreppan er að gera íslenzku þjóðina að al-
gerri undirlægju brezka auðvaldsins. Hve lengi
skal svo haldið áfram.
Dýpra og dýpra.
Ríkisstjórnin biður um ríkisábyrgð fyrir 3 miljónum handa Útvegsbankanum.