Verklýðsblaðið - 01.09.1931, Blaðsíða 2

Stéttadómarnir.
Skýrslan, sem fjármálaspekingar auðvaldsins birtu í Basel fyrir skemstu, er hið merki-
legasta plagg. í fyrsta skifti meðgengur kapítalisminn hátíðlega, að hann sé ólæknandi.
Plagg þetta gérir ráð fyrir að kapítalisminn eigi aðeins nokkra mánuði eftir ólifað. Ef það
sem útvöldustu f jármálaspekingar auðvaldsins. sendu frá sér í Basel nýlega, hefði verið gef-
ið út í Moskva, sem tesa frá III. Internationale, þá mundi hafa verið hrópað hátt um
„kommúnistiskar æsingar“.
Borgararnir hafa fellt nýjan stéttadóm yfir
verkamönnum. Þeir hafa svalað löngun sinni
til þess að sýnast „réttlátir“, með því að sak-
fella atvinnulausa verkamemi, sem krefja
bæjarfélagið um vinnu.
Hvað eftir annað hefir verið hafin rann-
sókn út af verkföllum, en ætíð verið hætt við
þær. En Jónas „hinn mikli“ þurfti hér, eins
og víðar, að sýna dugnað sinn, og hann greip
tækifærið, þegar atvinnulausir menn, er hvað
eftir annað höfðu verið sviknir um það, af
forráðamönnum bæjarins, að taka til umræðu
atvinnuleysið, báru fram kröfur sínar í
fundarhléi bæjarstjórnar. Lögreglan sletti sér
fram í og olli óeirðum.
Auðvaldið var hrætt um sig og sigaði varn-
arliði sínu á verkamennina. Kratarnir sátu
hjá og þótti gott. Þeir fylktu sér við hlið
auðvaldsins gegn verkalýðnum. Kommúnistar
styrktu avtinnuleysingjana og kröfur þeirra.
Þeir voru engir bandamenn stjórnarinnar eins
og krafarnir. Þess vegna voru nokkrir þeirra
teknir, þegar lögreglan hafði stofnað til ó-
eirða, varpað í gæzluvarðhald og dæmdir.
Auðvaldið og ríkið hefir svarað atvinnu-
leysingjunum. Ef þið gerist svo djarfir, að
heimta þann rétt ykkar, að vinna, sigum við
á ykkur lögreglunni og búum þannig til á-
tyllu til þess að fangelsa foringja ykkar og
dæma.
Borgaramir telja dóma þessa eflaust allt
of væga. Þeir vildu helzt mega skjóta allt
„hyskið“.
Verkamennimir líta réttilega á þá sem
stéttardóm, því væri sanngjarnlega og rétt-
sýnt litið á málið, og það rannsakað eins og
ber að rannsaka slíkt mál, mundi sjást, að
verkamennirnir áttu enga sök á því sem
skeði. Ábyrgðin hvíldi á þeim, sem trúað hafði
verið fyrir að fara með málefni bæjarins, en
svikust um það, þrátt fyrir gefin loforð, að
tíjka til greina kvartanir atvinnuleysingjanna.
Fyrsti þáttur málsins er brigðmælgi borg-
arstjóra. Annar þáttur óþarfa slettirekuskap-
ur lögreglustjóra. Þessir tveir herrar hefðu
því átt að sæta refsingu. En þeir em fulltrú-
ar auðvaldsins og eigi má skerða hár á höfði
þeirra.
Verkamennimir, sem dæmdir eru, hafa í
málarekstrinum sætt vafasamri meðferð. Þeir
em að vísu dæmdir skilorðsbundið sumir, en
aðrir eru dæmdir í þunga refsingu eða sektir,
sem auðvitað er sama og fangelsi fyrir at-
vinnulausan mann.
Vafalaust ætlast auðvaldið til þess, að dóm-
ar þessir hafi þau áhrif, að þagga niður í
atvinnuleysingjunum. En þar skjátlast því.
Við hvert högg er auðvaldið greiðir verka-
mönnunum, skerpast línurnar og fleiri og
fleiri verkamenn átta sig á því, með hverjum
þeir eiga að standa.
Allir stéttardómar fylla verkamenn réttlátri
reiði og auka mátt þeirra. Auðvaldið hefir
auðvitað með dómum þessum komist á bragð-
ið, og eigi þarf að ganga að því gruflandi, að
fleiri dómar og þyngri munu á eftir fara.
Atvinnuleysið vex og það heldur áfram lengi
enn, allt þangað til verkalýðurinn tekur sjálf-
ur framleiðsluna og völdin í sínar hendur.
Dómarnir skulu vera hvatning og eggjun til
atvinnuleysingja og vinnandi verkalýðs, sem
aldrei veit hvenær hann missir atvinnu sína,
til þess að herða enn meir á kröfunum og
fylgja þeim fram enn þá fjölmennar en verið
hefir.
Auðvaldið mun reyna að telja mönnum trú
um, að þetta hafi bara verið „óeyrðir" kom-
múnista, og enginn þurfi að sjá eftir þó slík-
ir kumpánar lendi í steininum. En allir hinir
dæmdu eru fyrst og fremst verkamenn og
tveir þeir, er þyngstu dómana fá, voru ekki
kommúnistar.
Verkamenn! Minnist þess, að kommúnist-
arnir munu ótrauðir berjast í fylkingarbrjósti,
enda þótt engir viti betur en þeir, að það
getur kostað þá (frelsið. Þeir hopa ekki af
13. júlí, þegar hrunið mikla kom í Þýzka-
landi, sáu aðalbankastjórar allra helztu seðla-
banka á rökstólum í Basel. Þegar ríkisbankinn
þýzki kom þangað til að biðja um hjálp, lýstu
því yfir, að lánveítingar til Þýzkalands væru
pólitískt mál, sem heyrðu undir stjórnir við-
komandi landa. Síðan var stjórnmíálastefnan
haldin' í London. Þar var það viðtekið í einu
hljóði, að á pólitíska sviðinu væri ekkert hægt
að gera og því yrðu fjármálaspekingarnir í
Basel að rannsaka ástandið í Þýzkalandi. Nú
rannsökuðu fjármálaspekingarnir ástandið og
luku allir upp einum munni um það, að málið
væri pólitískt mál, sem stjórnirnar einar væru
bærar að leysa. Þessi boltaleikur milli London
og Basel, milli pólitíkusa og fjármálaspekinga,
sýnir svo ljóslega sem verða má vanmátt, öng-
þveiti og ráðþrot kapítalistisku leiðtoganna,
bæði á pólitíska sviðinu og atvinnumálasvið-
inu.
Hvað segja fjármálaspekingarnir?
Þeir rannsökuðu ástandið í Þýzkalandi og
komust að þeirri niðurstöðu, að Þýzkaland
skuldaði ekki minna en 15,8 miljarða í útlönd-
um. Sem stendur er ómögulegt fyrir Þýzka-
land að greiða þessa reginfúlgu. Það er þvi
nauðsynlegt, að Þýzkaland fái að halda áfram
að skulda það sem það nú skuldar og auk þess
að það fái ný lán í stað þeirra, sem sagt hefir
verið upp síðustu vikumar. Hvaða leiðir eru
þá færar? Á Þýzkaland að selja verðmæti þau,
er það á í útlöndum? Fjármálaspekingarnir
segja, að það sé ómögulegt. Á Þýzkaland að
takmarka innflutning sinn enn meir og remb-
ast enn betur við útflutninginn? Fjármála-
spekingarnir segja, að úr því yrði þýzk
„dumping“, sem mundi auka fátæktina og at-
vinnuleysið og herða heimskreppuna. Sú leiö
er því einnig ófær. Á Þýzkaland að stofna til
nýrra lausaskulda með því að taka lán, til
stutts tíma? Fjármálaspekingamir segja, það
er ómögulegt, því þá mundu erfiðleikarnir,
sem einmitt stafa að mestu leyti af lausu
skuldunum, aukast enn á ný. Á Þýzkaland að
taka löng lán? Ómögulegt, segja fjármálaspek-
ingarnir. Hvergi í víðri veröld fær Þýzkaland
lán til langs tíma, þó aldrei nema þýzki iðnað-
urinn sé talinn heilbrigður inn á við og þýzku
stjórninni sé fyllilega trúandi til að beita
hverskonar grimd og hörku til að koma fram
áhugamálum kapítalista.
I stuttu máli: Allt er ómögulegt. Það er
engin leið til út úr kreppunni.
Síðasti frestur.
Fjármálaspekingarnir áttu ekki gott með
að skilja svo, að þeir gerðu ekkert annað en að
meðganga, að kreppan verði ekki leyst. Þeir
klóruðu sig fram úr þessu með því að hjálpa
lánardrottnum Þýzkalands — sem samtímis
héldu ráðstefnu í Basel um svokallað upp-
sagnarhlé á lausum skuldum — að komast að
samkomulagi. Það er ákveðið, að lausu skuld-
unum, sem nema 5 til 6 miljörðum marka,
verði ekki sagt upp fyr en 18. febr. 1932. Þó
nærþetta aðeins til þeirra lána, sem veitt
hafa verið í útlendri mynt. Af útlendum inn-
eignum, sem greiðast eiga í mörkum, má strax
krefja inn 25% og svo mánaðarlega 15%.
Þetta var ákveðið þrátt fyrir það, þó ríkis-
bankinn þýzki lýsti því yfir, að með því væri
gullforða hans stefnt í voða og þá um leið
gengi marksins. Þetta er aðalinnihald „sam-
komulagsins í Basel“.
Trú á kraftaverk.
Öll skýrslan ber með sér örvænting og á-
hyggjur borgarastéttarinnar út' af hinum ó-
fyrirsjáanlegu afleiðingum af hruninu, sem
framundan er. Að áliti spekinganna verður
þegar í stað að gera þær ráðstafanir, sem
duga. Hverjar eru þessar ráðstafanir? Fyrst
og fremst á að „skapa gagnkvæmt traust milli
þjóðanna og byggja pólitísk mök þeirra á
því“. Hver er meiningin með þessu? Með því
er það viðurkennt, að nú beri þjóðimar ekki
pólitískt traust hver til annarar. Það er með
öðrum orðum viðurkennt, að í Evrópu ríki
pólitísk tortryggni — þ. e. það ástand, sem
æfinlega er undanfari stríðs. Enginn maður í
víðri veröld trúir því í alvöru, að þessi ófrið-
artortryggni hverfi af sjálfu sér.
1 öðru lagi segja spekingarnir „að alþjóða-
greiðslurnar, sem Þýzkaland á að inna af
hendi, megi ekki stofna fjármálunum í voða“.
Það er sama og að segja að það verði að slá
striki yfir hernaðarskaðabæturnar. En hver
trúir því, að stórveldi kapítalismans megni að
leysa skuldafargan sitt innbyrðis á friðsam-
legan hátt!
Þannig lokast hringurinn. Útgöngudyr eru
livergi. Kapítalisminn er að þrotum kominn.
Enginn veit þetta betur en kapítalistarnir
sjálfir. Og með skýrslunni frá Basel hafa þeir
sjálfir boðað endalyktina, sem yfir þeim vofir.
Ba. M.
Hungur t Ktna.
I Mið-Kína geysar núna ægileg hugursneyð.
í héraðinu Kiangsi einu saman hafa 3 milljónir
manna dáið úr hungri. Leppar stórveldanna,
hinir kínversku hershöfðingjar, sem fara með
völdin í landinu, reita blóðfjaðrirnar af kín-
versku alþýðunni til hagsmuna fyrir erlent og
innlent auðvald. Alþýðan fær ekkert annað en
hungurdauðann, byssukúlurnar og trúboðana —
það eru ávextir hinnar evrópisku „menningaru
í Kína.
hólmi þótt Knútur, Hermann og Jónas sam-
eini andúð og ilsku auðvaldsins út af því að
atvinnuleysingjarnir leyfa þeim ekki að sofa
í friði á góðum launum, meðan verkamenn
svelta. K.
Kreppan í Svíþjóð.
Minnkandi framleiðsla — vaxandi atvinnuleysi.
Framleiðslan í Svíþjóð fer síminnkandi. Frá
apríl til maí hefir framleiðslan minnkað um
22%. Hvernig útflutningurinn fer minnkandi
sést af eftirfarandi samanburði:
Útflutningur jan.—maí:
1929 1930 1931
593milj.kr. 600milj.kr. 391 milj. kr.
Atvinnuleysið eykst, svo í janúar voru
20,6% af öllum meðlimum verklýðsfélaga at-
vinnulausir, en árinu áður 13,9%.
Sífellt versnar ástandið og kaupgetan minnk-
ar að sama skapi.
iiihwii ■MiiiMiii'mi—i iii !■ iii 11 iii iiiiiéi i» i .. ■ iii i m ii>
VERKLÝÐSBL AÐIÐ.
Ábyrgðarm.: Brynjólfur Bjarnason. — Árg. 5. kr., í
lausasölu 15 aura eintakið. — Utanáskriít blaðs-
ins: Verklýðsblaðið, P. 0. Box 761, Reykjavík.
Afgreiðsla Aðalstræti 9 B. Sími 2184.
Prentsmiðjan Acta.