Verklýðsblaðið - 15.09.1931, Blaðsíða 3

„Flokkurinn hefir alltaf
rétt fyrir sér“.
(Alþ.bl. n/g.)
Alþýðublaðið hefir nú loks mannað sig upp
(líklega fyrir áskoranir Verklýðsblaðsins) og
tekið afstöðu í deilunni innan verkamanna-
fiokksins brezka. Tekur blaðið afstöðu með
meiri hluta flokksins gegn MacDonald og Co.
Og nú skuluð þið heyra rökin. Meirihluti
flokksins hefir rétt fyrir sér vegna þess að
„flokkurinn hefir alltaf rétt fyrir sér“.
„Verkamannastjórnin“ hafði fengið sam-
þykkt lög um lækkun atvinnuleysisstyrks um
51/2 miljón sterlingspunda. Um þetta voru
allir sammála. En brezka auðvaldinu þótti
þetta ekki nóg. Til þess að gera frekari á-
rásir á brezka verkalýðinn var mynduð
„þjóðleg“ samsteypustjórn undir forustu Mac-
Donalds. Nýja stjórnin lækkar atvinnuleysis-
styrkinn um 10% og hækkar iðgjöld verka-
manna um 40%. Nú var það augljóst, að ef
verkamannaflokkurinn, sem heild, viður-
kenndi slíkar ráðstafanir, þá hlyti hann að
missa gjörsamlega traust verkalýðsins. Þess-
vegna var Henderson og aðrir þeir foringjar,
sem starfandi eru í verklýðsfélögum, látnir
fara í málamyndarandstöðu við stjórnina.
Þessu kænskubragði er áreiðanlega bezt lýst i
aðalblaði sósíaldemókrata í Wien, „Arbeiter-
Zeitung“. Þar er komist svo að orði: „Mac-
Donald, stj órnmálamaðurinn, bjargar ríkinu
(les auðvaldinu. Ritstj.). Henderson, flokks-
ritarinn, bjargar flokknum“.
En frá sjónarmiði Alþýðublaðsins skiftir
það auðsjáanlega engu máli hvort það á að
lækka atvinnuleysisstyrkinn um 5^2 milj. eða
hvort það á að lækka hann og framlög til
annara trygginga um 80 miljónir sterlings-
punda. Það sem máli skiftir er, að „flokkur-
inn . hefir alltaf rétt fyrir sér“. Hefði meiri-
hluti flokksins lýst sig samþykkan niður-
skurðaruppslvrift MacDonalds, þá hefði allt
verið gott og blessað. Þá myndi Alþýðublaðið
hafa litið á sultarpólitík brezku samherjanna
með hinni mestu velþóknun.
Þýzki sósíaldemókrataflokkurinn greiddi at-
kvæði með herlánum keisarans, og gerðist
samsekur stærstu múgmorðunum sem ver-
aldarsagan getur um. Liebknecht, sem reis
öndverður gegn þessu og stóð einn uppi í
þýzka ríkisþinginu, hafði auðvitað rangt mál
að verja, en flokkurinn rétt. — Því „flokkur-
inn hefir alltaf rétt fyrir sér“.
Sósíaldemókrataflokkur. Þýzkalands kæfði
verklýðsbyltinguna í blóði 1918 og lét myrða
Liebknecht og Rósu Luxemburg. Allt þetta
var gott og blessað samkvæmt kenningum Al-
þýðublaðsins. „Flokkurinn hefir alltaf rétt fyr-
ir sér“.
En fyrst Alþýðuflokkurinn „hefir alltaf rétt
fyrir sér“, þá væri ekki úr vegi að athuga of-
urlítið ýmislegt sem gerst hefir innan flokks-
ins nú upp á síðkastið.
Á síðasta þingi Alþýðusambandsins var
samþykkt að berjast fyrir að koma 9 stunda
vinnudegi í framkvæmd, þegar á yfirstand-
andi ári. Þegar kommúnistar Norðanlands
báru fram tillögur um framkvæmd á ákvörð-
unum flokksþingsins, var það miskunnarlaust
barið niður af meðlimum sambandsstjórnar,
þeim Erlingi Friðjónssyni og Guðmundi
Skarphéðinssyni. Þeir voru algerlega á móti
styttingu vinnudagsins. Hvergi nokkursstaðar
hafa kratarnir hreyft þessu stór'máli, sem
þeir ákváðu sjálfir að hrinda í framkvæmd.
Aldrei hefir Alþýðublaðið minnst á að fram-
koma sambandsstjórnarmeðlimanna Norðan-
lands væri ekki í öllum atriðum eins og vera
ber. — Hvernig getur þetta nú samrýmst
því að flokkurinn hafi alltaf rétt fyrir sér?
Ef flokkurinn hafði rétt fyrir sér þegar hann
ákvað að stytta vinnudaginn um 1 klukku-
tíma á því herrans ári 1931 — hvernig geta
þeir Erlingur og Guðmundur þá haft rétt fyr-
Leppar bankavaldsins.
Aldrei hafa yfirráð fjármálaauðvaldsins yfir
öllu atvinnulífi þjóðarinnar og sníkjudýrseðli
íslenzks auðvaldsskipulags orðið jafn ljóst
öllum almenningi og í kreppu þeirri, sem nú
herjar. Braskararnir nota bankana sem
skjöld til þess að sleppa við opinber gjöld og
jafnvel til að sleppa við að greiða verkalýðn-
um kaup sitt, en bankarnir nota leppa sína,
sem svuntur, til þess að geta beitt fjárafla-
aðferðum braskaranna, en haldið sér samt
sem áður hreinum af öllu svínaríinu.
Þegar verkalýðurinn krefst atvinnubóta eða
styrkja af bæjarfélögunum, til þess að bæta
úr brýnustu þörfunum og komast yfir sár-
asta hungrið, er svarið ætíð hið sama: Við
höfum ekkert fé. — Þegar verkalýðurinn
krefst fjáröflunar með auknum sköttum og
útsvörum á hátekjumennina, er svarið venju-
lega hið sama: Við höfum ekki einu sinni get-
að náð inn þeim gjöldum, sem við þegar höf-
um lagt á, svo það er auðséð að gjaldþol
„atvinnuveganna“ er þrotið.
Þetta þykir verkamönnum dálítið skrítnar
kenningar. Þeir sjá burgeisana lifa í sukki og
svalli og eyða offjár daglega meðan þeir sjálf-
ir verða að svelta. Hvernig fara þeir að kom-
ast undan að greiða opinber gjöld?
í mörgum bæjum hér á landi er ástandið
þannig, að þegar á að fara að heimta inn út-
svörin af ríkustu skattþegnunum, borga þeir
eklíi einn einasta eyri, og segjast ekkert eiga
til. Og þegar á að fara að ganga harðara að
þeim og leggja löghald á eignirnar, kemur
það í ljós, að eignirnar eru engar (!!) Allt er
þrælveðsett hjá bönkunum eða einstaklingum,
oft fyrir miklu meira en raunverulegt verð-
mæti þess. Allt í kring um sig sér hinn svelt-
andi verkalýður miljónaverðmæti — stór-
hýsi, verksmiðjur, skip og önnur framleiðslu-
tæki — og allt er þetta þrælvaldað af bönk-
unum, en þeir eru friðhelgir. Aftur á móti
eys ríkissjóður miljónum í bankana, sem
teknar eru af alþýðu með tollum og skött-
um. — Slíkur múr hefir verið myndaður ut-
an um ránsfenginn. Þannig er skipulag fjár-
málaauðvaldsins’.
Margur hefir komið slyppur og snauður úr
síldinni, vegna þess að „vinnuveitandinn“
hans hefir verið svo fátækur að hann hefir
ekki getað greitt honum verkalaun. Af hon-
um hefir ekkert verið að hafa! Sami „vinnu-
veitandinn“ hefir síðan farið til Reykjavíkur
eða Akureyrar og lifað þar í vellystingum
praktuglega, í sukki og svalli, og næsta sum-,
ai hefir hann svo komið til Siglufjarðar og
byrjað þar atvinnurekstur sinn að nýju, með
sömu aðferðum, eins og ekkert hafi í skorist.
En verkamaðurinn hans hefir varla haft nokk-
ur ráð til að afla sér tross til vetrarins handa
fjölskyldu sinni.
Þetta eru leppar bankanna — sem eytt hafa
33 miljónunum, sem verkamenn eru að borga,
í hvert skifti, sem þeir kaupa sér kaffi,
sykur eða aðrar tollaðar lífsnauðsynjar. Líf
þeirra er þægilegt og áhyggjulaust. Þeir hafa
gnægð eyðslufjár milli handanna og þeir
þurfa ekkert að óttast — af þeim er ekkert
að hafa — og bankinn þarfnast þeirra.
Bankinn þarfnast þessara leppa. Af atvinnu-
rekstri þeirra hefir hann oft stórgróða —
sérstaklega þegar svikist er um að greiða
verkalaunin — og fyrirtækið er skattfrj álst!
Slíkum aðferðum gæti bankinn ekki beitt í
eigin nafni. Og þó að tap verði á „spekulati-
ir sér, þegar þeir berjast á móti styttingu
vinnutímans?
Sambandsþingið ákvað að kaup mætti
hvergi lækka og sambandsstjórnin sendi bréf i
þess efnis út til félaganna. En hvað skeður?
Erlingur og Guðmundur berjast fyrir kaup-
önum“, þarf bankinn ekkert að óttast. Ríkis-
sjóður borgar brúsann!
Nýlega hafði einn þessara leppa það eftir
Jóni Baldvinssyni, að svona ætti allur atvinnu-
rekstur að vera. Bankinn ætti raunverulega
að reka allt, og hafa bara menn fyrir sig.
Leppurinn kvaðst vera á sama máli! Þetta er
sósíalismi kratanna.
ÍJtvegsbankinn felur stjórn verkamannafélags
að ákveða kaupgjald.
Maður er nefndur Óskar Halldórsson. Hann er
einn af leppum Útvegsbankans og rekur atvinnu
á Siglufirði. Hann er „eignalaus“, en lifir eins
og þjóðhöfðingi. Á veturna gengur hann með
hendur í vösum milli kaffihúsanna í Rvík. Hann
getur verið alveg áhyggjulaus, því bankanum
þykir hann duglegur atvinnurekandi. I sumar
var það daglegt brauð að hann ræki fólk úr
vinnu fyrir engar sakir, og alloft var honum
laus höndin við verkafólkið. Kaup greiddi hann
alls ekki, þar til loks í lok vertíðarinnar að
verkafólki hans var nóg boðið og gerði verk-
íall til þess að fá kaup sitt. Gerði þá Útvegs-
bankinn boð að óhætt væri að halda áfram að
vinna, því kaupið yrði greitt, en verkamenn-
irnir tóku það ekki sem góða og gilda vöru,
og sögðu að Útvegsbankinn gæti svildð eins
og aðrir. Var þá sendur fulltrúi frá Útvegs-
bankanum til að gera upp. En þegar átti að
fara að greiða kvennakaupið, vandaðist málið.
Stúlkurnar voru ráðnar upp á taxta verka-
kvennafélagsins „Ósk“, en Óskar sagði, að
verkstjórinn hefði enga heimild haft til slíks
og vildi greiða taxta sprengifélags kratanna,
enda mun hann, sællar minningar, hafa skrif-
að undir skuldbindingu þess efnis. Kratataxt-
inn er miklu lægri eins og kunnugt er, í öll-
um aðalatriðum. T. d. er tímakaup í íshúss-
vinnu aðeins 1 króna samkvæmt honum, en
kr. 1,25 eftir taxta „Óskar“. Var nú Útvegs-
bankinn spurður til ráða. Goðasvar Útvegs-
bankans var þannig: Greiðið þann taxta, sem
stjórn verkamannafélagsins ákveður. í stjórn
verkamannafélagsins sitja kratabroddar Siglu-
fjarðar, sömu mennirnir, sem stóðu að baki
sprengitaxtanum. — Nú er úr vöndu að
ráða fyrir þá herra. Er, vart hægt að hugsa
sér meiri úlfakreppu. — Ef þeir úrskurða að
lægri taxtinn skuli greiddur, eða gefa engan
úrskurð, og verða þar með þess valdandi að
lægri taxtinn verði greiddur, þá fer varla
hjá því, að augu einhverra verkamanna opn-
ist fyrir hinu sanna eðli þeirra.
Þess munu fá dæmi að auðvaldsbanki sýni
stjórn verkamannafélags slíkt traust, að
selja því sjálfdæmi í kaupgjaldsmáli. Enn hef-
ir stjórn verkamannafélagsins þumbast við að
gefa úrskurð, þrátt fyrir margar áskoranir
frá verkafólkinu.
Við munum bráðlega geta skýrt frá því
hvernig þessu máli lyktar. — Menn eru tals-
vert forvitnir að sjá hvort verkamannafé-
lagsstjórnin muni bregðast því mikla trausti,
sem bankinn hefir sýnt henni. Það er vandi
að sigla milli skers og báru. Það er vandi að
halda bæði trausti Útvegsbankans og verka-
fólksins. — Vandinn mikli — fyrir kratana
— er að varast það að augu verkalýðsins
opnist fyrir því að Útvegsbankinn á sér ekki
aðeins leppa, sem stjórna atvinnurekstri hans,
bann á sér einnig leppa í stjórnum verkalýðs-
íélaga. — Þetta hvorttveggja er einkennandi
fyrir veldi fjármálaauðvaldsins.
lækkun í síldarvinnu og tókst að framkvæma
hana að nokkru leyti.
Sjómannafélagið í Rvík samþykkti áskorun
um rýmkun síldveiðileyfanna. Erlingur Frið-
jónsson greiddi atkvæði á móti því í stjórn
Einkasölunnar.