Verklýðsblaðið - 27.10.1931, Side 1
ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKURISLANDS (DEILD ÚRA.K.)
II. ápg.
Reykjavík 27. októbe** 1931
48. tbl.
Islenztt auðyald á barmi
gjaldþrotsins
Uíkisstjórnm setur innflutningsbaun á nauðsynjavörum.
Ný árás á verkalýðinn.
Ný verðhækkun. Ný kauplækkun Aukið atvinnuleysi.
Framsóknarstjórnin lofaði að afnema tolla
á nauðsynjavörum. Hún efndi það með því að
hækka tollana á nauðsynjavörum um miljónir
króna. Framsóknarstj órnin lofaði alhliða fram-
förum til lands og sjávar. Hún efndi það með
því að skera niður að mestu allar opinberar
framkvæmdir. Framsóknarstjórnin lofaði að
lækka dýrtíðina í Reykjavík. Hún efndi það
með því að gera hverja ráðstöfunina á fætur
annari til þess að hækka vöruverðið. Allt í
þeim tilgangi að lækka laun verkalýðsins og
gefa auðvaldinu miljónagjafir.
Með ki-ónulækkuninni hefir valdhöfunum
tekizt að lækka verðmæti allra vinnulauna um
yfir 20%. Nú er hafin ný árás á launin, ný
stórkostleg ráðstöfun til að hækka verðið á
nauðsynjum almennings, með því að setja inn-
flutningsbann á allt að því helming þess varn-
ings, sem til landsins flyzt. Nýjustu stefnu-
skránni — 40% almenn launalækkun — geng-
ur vel að verða að veruleika.
28. þ. m. auglýsti stjórnin innflutnings-
bann á „óþörfum varning'i", svo sem:
Kjötmeti allskonar, smjöri og smjörlíki,
brauðum og kexi, hönzkum, reiðtýgjum, vefn-
aðarvörum öllum (nema tilbúnum fatnaði,
vinnufötum og sjóklæðum), öllum skófatnaði
úr gúmmí og leðri, skósvertu, sápum, kaffi-
bæti, vörubifreiðum og reiðhjólum, hnífum
og skærum, skipum og bátum o. fl. o. fl.
Skárri er það nú óþarfinn! Eftir þessu ætti
að vera alveg óþarft að ganga í fötum á ís-
landi!
Auk þess er lagt innflutningsbann á fjöld-
ann allan af öðrum vörum, sem margar eru
mjög hátt tollaðar. Merkir þetta því gífurlega
tekjurýrnun fyrir ríkissjóð. Lítur út fyrir að
það þyki gott og blessað til að hafa fjár-
skort-röksemdina á takteinum þegar lækkuð
eru laun starfsmanna ríkisins og þegar þarf
að svara kröfum atvinnuleysingjanna um hjálp
til að geta haldið í sér lífinu. Enda hefir
dómsmálaráðherra lýst því yfir að búast megi
við, að ríkissjóður hætti að greiða út vinnu-
laun innan skamms. En það skulu þeir herr-
ar vita, að héðan í frá verður fj árskortsrök-
semdin ekki tekin alvarlega.
Af þeim vörum, sem nú er bannaður inn-
flutningur á, var flutt inn fyrir 36 miljónir
króna árið 1929. Með öðrum orðum, um það
bil helmingur af öllum innflutningi til landsins
er bannaður.
Hvergi í víðri veröld hefir nokkurt auð-
valdsríki gripið til slíkra ráðstafana. Og þó
kastar tólfunum, þegar í slíkt er ráðist af
landi, sem framleiðir næstum eing'öngu ó-
unnin matvæli fyrir erlendan markað, hefir
næstum engan iðnað og er algerlega upp á
erlenda framleiðslu komið með þarfir sínar.
Hvernig stendur á á því að ríkisstj órnin
grípur til þessa vitfirrta örþrifaráðs?
Það stendur þannig á því að bankarnir geta
ekki lengur orðið við eftirspurn eftir erlend-
um gjaldeyri nema í mjög smáum stíl. Með
öðrum orðum, bankarnir eru á barmi gjald-
þrotsins. Þessvegna hefir verið gripið til þessa í
örvinglunarfáti og þannig reynt að velta
vandræðunum yfir á ríkissjóð og almenning.
Með þessu á um stund að hylma yfir gjald-
þrotið, en í raun og veru er hér um hreina
og beina gjaldþrotsyfirlýsingu að ræða.
Afleiðing þessarar dæmalausu g'jaldþrots-
yfirlýsingar hlýtur að verða sú, að allir spari-
fjáreigendur, sem eiga þess nokkurn kost,
munu taka út sparifé sitt og reyna að koma
því í tryggari gjaldeyri.
Og það getur varla liðið á löngu áður en
krónan fellur niður fyrir pundið.
Fyrir smákaupmenn, sem eiga litlar vöru-
birgðir, merkir þessi ráðstöfun að þeir fara
á vonarvöl. En fyrir verzlunarauðmagnið,
fyrir stórkaupmenn sem eiga miklar birgðir
og fyrir þá atvinnurekendur, sem framleiða
vörur þær, sem innflutningsbannið gildir,
merkir þessi ráðstöfun ómældan stórgróða.
Klæðaverksmiðjan Gefjun og önnur slík fyrir-
tæki, sem standa undir verndarvæng ríkis-
stjórnarinnar, mega vel við una. Fyrir verzl-
unarfyrirtækin merkir þetta, að birgðir þær
sem þau hafa fengið með ódýru verði áður
en gengisfallið skall á, geta þau nú selt með
uppskrúfuðu verði vegna minnkandi fram-
boðs. Ef innflutningsbannið stendur lengi má
búast við því að borga þurfi tvöfalt verð, t.
d. fyrir lélegustu stígvél, og hætt er við að
einhvemtíma verði tómahljóð í pyngju sjó-
mannsins, ef hann þyrfti t. d. að borga 90—
100 krónur fyrir ein gúmmístígvél. En þeir,
sem eiga skófatnaðarbirgðirnar græða. Fyrir
atvinnurekendur þá, sem framleiða vörur þær,
sem innflutningur er bannaður á, merkir þetta
að öll erlend samkeppni er útilokuð, að þeim
er gefin einokun innanlands, að þeir verða al-
gerlega einráðir um verðið. Fyrir þessa menn
rnerkir þessi ráðstöfun beinlínis stríðsgróða.
Bændur hafa hinsvegar ekkert gagn af
þessu. Af afurðum, sem íslenzkir bændur
framleiða, er sáralítið flutt inn í landið. Hins-
vegar verður flest miklu dýrara, sem bændur
þurfa að kaupa úr kaupstaðnum.
Fyrir verkamenn og alla alþýðu merkir
ráðstöfun þessi stórkostlega verðhækkun á
ýmsum helztu nauðsynjavörum, þ. e. ómælda
kauplækkun enn á ný. Auk þess mikla aukn-
ingu atvinnuleysisins, þar sem nú flyzt helm-
ingi minna af vörum til landsins en áður og
öll vinna við þessar vörur, bæði uppskipun og
annað, þar með horfin. Frh. á 4. síðu.
2. nóv., að loknu þingi S. U. K., hefst í
Reykjavík 1. ráðstefna Kommúnistafiokks ís-
lands. Fulltrúar verða vonandi mættir frá
flestum deildum flokksins.
Dagskrá ráðstefnunnar verður þannig sam-
kvæmt tillögum miðstjórnar:
1. Setning ráðstefnunnar.
2. Kreppan og afleiðingar hennar.
3. Kröfur flokksins fyrir hönd alþýðu og
tilhögun baráttunnar.
4. Baráttubandalagið og faglegu málin.
5. Skipulagsmál.
6. Önnur mál (samvinnumál, bændamál,
fræðslu- og útbreiðslustarfsemi, S. U. K.,
málefni vinnandi kvenna, A. S. V. og
fleira).
Það er mikil nauðsyn á því að starfsmenn
Kommúnistaflokksins komi nú saman til að
líta yfir liðið starf og gagnrýna það, og draga
upp línurnar fyrir starfið, sem framundan er.
Tæpt ár er nú liðið síðan Kommúnistaflokk-
ur íslands var stofnaður. Stofnun hans var þá
orðin svo brýn nauðsyn að örlagaríkt hefði orð-
ið fyrir íslenzka verklýðshreyfingu, ef það
hefði dregist lengur.
Kreppan dundi yfir íslenzka alþýðu eins og
óveður, og hún var hvergi viðbúin að taka
henni. Samtök hennar voru í hnignun undir
hinni borgaralegu forustu sósíaldemókratanna,
og verkalýðurinn átti sjer engan flokk til að
hafa forustu í stéttabaráttunni. Þróun verk-
lýðssamtakanna hafði dregizt stórum aftur úr
þróun þj óðfélagsaflanna. Yfir íslenzkri alþýðu
vofði sú hætta, að megna ekki að leysa hið
sögulega hlutverk sitt af hendi, að verða leik-
soppur í hendi þj óðfélagsaflanna, í stað þess
að leiða baráttuna vísvitandi til sigurs verka-
lýðsins.
Kommúnistum var ljós hættan, sem yfir
vofði, og þeir væru eini flokkurinn, sem sá
kreppuna fyrir. Þeir sáu að nú dugðu engin
önnur ráð til að bæta úr þeim seinagangi, sem
verið hafði á þróun verklýðssamtakanna og
hinna byltingasinnuðu krafta, en að láta
hendur standa fram úr ermum og láta enga
stund ónotaða, að skipuleggj a hina byltinga-
sinnuðu krafta og skapa kommúnistaflokk á
eins stuttum tíma og auðið var. Og þeir létu
athöfn fylgja álylctun.
Mikið hefir áunnist. Á þessum mánuðum,
sem flokkurinn hefir starfað, hefir honum tek-
izt að vinna meiri fjölda íslenzks verkalýðs til
fylgis og skýra stéttarvitund íslenzkrar alþýðu
betur en jafnvel hinir bjartsýnustu gerðu sér
vonir um. Og sem vonlegt er, hefir flokknum
einnig orðið mistök á; margt af því, sem fram-
kvæma þurfti, hefir flokkurinn ekki enn megn-
að að leysa giftusamlega af hendi.
Þrátt fyrir allt, sem áunnist hefir, vofir enn
sama hættan yfir íslenzkri verkalýðshreyfingu:
Að þróun hennar dragist allt of langt aftur
úr hir.ni öru þróun eða öllu heldur hnignun
auðvaldsins, bæði hér heima og erlendis. Það
hállar nú svo ört undan fæti fyrir auðvaldinu
að fyrir þá, sem sjá hvert stefnir, eru aðeins
tvö viðhorf framundan: Annaðhvort algert
menningarleysi og villimennska eða sósíal-
isminn.