Verklýðsblaðið - 22.12.1931, Blaðsíða 2

Nýja stjarnan.
Jólasöngur öreigans.
Við kertaljós borðar burgeisinn,
'hann bergir sitt dýra vín,
en presturinn ber oss boðskapinn:
„Sjá Betlehemsstjarnan skín“.
Því burgeisinn angrar ekkert nú
og eftir kristnum sið
með sveittan skalla og sæll í trú
hann syngur með fullan kvið:
„Heims um ból, helg eru jól“.
Hann situr nú bljúgur burgeisinn
við blaktandi kertisskar
og harmar, að fátæki frelsarinn
fæddur í jötu var.
Úr öllum fylgsnum flæðir heit
hin falda trúarglóð,
með kærleikshuga ’in kristna sveit
skal kyrja þakkaróð:
„Hin íegursta rósin er fundin“.
En uppi í geimnum á ískaldri nótt
allt er nú hljótt;
ný stjarna þar ljómar og le;ftrar svo rótt.
1 fátækra hreysi birtu hún ber
og blóðrauð hún er,
og oddamir fimm þeir lýsa leið
frá löstum, myrkri og hungursneyð.
Fátækum, hrjáðum skín himinljós bjart,
— hinir ríku eru blindir, þeir eygja
það vart —.
Hjá öreigans vöggu þess leiftur Ijóma,
þar sem lífið er glíma við örbyrgð tóma,
því einn er ei fæddur frelsari manna,
nei, fjöldi — miljónir öreiganna.
Því loks út úr rökkrunum ryðst þessi fjöldi,
rauða stjaman á undan fer.
Að ormétins þjóðfélags æfikvöldi
óðum líður, þú sveltandi her!
Úr völdunum hrapa hræsnarar þá,
sem hyggjast enn múginn að blekkja.
Þá heyrist glymja um hauður og sjá
það heróp, sem allir þekkja:
„Bræður til ljóss og til lausnar
laðar oss heillandi sýn.
Fögur mót fortíðarmyrkrum
framtíðin ljómandi skín“.
(Lauslega þýtt úr þýzku).
H. K.
Klofníngstílraunir
kratanna
Einari Olgeirssyni neitað um yfirfærzlu úr
Verkamannafélagi Akureyrar í verka-
mannafélagið Dagsbrún.
Á síðasta fundi Dagsbrúnar sótti Einar 01-
geirsson um að hann yrði yfirfærður úr verka-
mannafélagi Akureyrar í Dagsbrún.
Kratarnir lögðu á móti þessu vegna þess að
Einar er kommúnisti. Köstuðu þeir þar með
grímunni og lýstu því yfir, að tilgangur þeirra
sé að kljúfa verklýðsfélögin, til þess að halda
pólitískum yfirráðum.
Kratarnir helltu sér nú yfir Einar Olgeirs-
son og létu dynja á hann öll verstu skammar-
yrði, sem íslenzkt mál á til. Einar stóð fyrir
utan dyrnar og bað um að mega koma inn og
verja sig, en var neitað um það. Var þá lögð \
fram tillaga um að Einari væri leyft að sitja 1
fundinn meðan rætt væri um mál hans. Héð-
inn neitaði að bera tillöguna upp. Síðan var
inntökubeiðni Einars borin undir atkvæði og
felld með 75 atkvæðum gegn 62.
Mönnum þessum, sem greiddu atkvæði móti
Einari, var flestum smalað til þess að útiloka
frá verklýðsstarfseminni þann mann, sem
drýgstan þátt hefir átt í því, að skapa verk-
lýðshreyfinguna á Norðurlandi.
Kirkjan og atvinnuleysið
Kirkjan á Isafirði neitar að ávaxta sjóð sinn Jiannig, að hann geti komið atvinnuleysingj-
unum að gagni.
Isafjarðarbæ hefir verið neitað um lán til
atvinnubóta vegna þess að hann stendur í á-
byrgð fyrir samvinnufélag ísfirðinga, sem er
á barmi gjaldþrotsins. En á Isafirði hefir
kirkjan yfir að ráða sjóð sem kallaður er
kirk j uby ggingas j óður. Fór nú bæjarstjóri
þess á leit við sóknamefnd, að hún lánaði
16000 krónur úr sjóðnum til atvinnubóta og
bauð 6i/2% í vexti af láninu, en nú er sjóður-
inn ávaxtaður með 61/2%. Sóknarnefnd svaraði
fyrst að leyta yrði til hærri staða. Var þá
kirkjumálaráðuneytinu skriíað og gaf það
sóknarnefnd algerlega á vald hvað hún gerði í
þessu máli. Sendi þá sóknarnefnd bæjarstjóra
svar sitt og neitaði algerlega um lánið.
Hér rekur kirkjan svo opinberlega erindi
Frá Hafnarfirði
Kratarnir í Hafnarfirði, sem eru í hreinum
meirihluta í bæjarstjórninni þar, þvinga verka-
menn til að falla frá kröfunni um einfaldasta
rétt til lífsins.
Eins og getið var um í síðasta blaði var hald-
inn fundur í „V-erkamannafélaginu Hlíf“ í
Hafnarfirði 4. des. eftir áskorun kommúnista
til að ræða atvinnuleysið. Voru þar bornar
fram tillögur af kommúnistum í Hafnarfirði og
skorað á bæjarstjórnina að koma á atvinnu-
bótum og atvinnuleysisstyrk og gefa atvinnu-
lausum verkalýð eftir útsvör. Þessar kröfur
voru allar samþykktar með öllum greiddum at-
kvæðum.
11. des. vor svo aftur haldinn fundur í félag-
inu „Hlíf“ eftir áskorun bæjarstjóra og þeirra
kratafulltrúa í bæjarstjórninni, sem ekki eru í
stjórn „Hlífar“. En þeir tveir bæjarfulltrúar,
sem voru í stjórn „Hlífar“, sendu bréf á fund-
inn þess efnis að þeir segðu af sér störfum í
bæjarstjórninni vegna þess að þeir treystu sér
ekki til að framkvæma þær kröfur, sem verka-
menn samþykktu á siðasta fundi sínum. Stóðu
þeir nú upp hver á fætur öðrum, kratafulltrú-
arnir, og lýstu ástandi bæjarstjóðsins og
hversu kröfur þessar væru óframkvæmanleg-
ar eins og nú stæði á og töldu kröfur þessar
slíka móðgun við sig, að þeir yrðu nú að segja
af sér, þar sem kröfur verkalýðsins væru nú
að vaxa þeim yfir höfuð. Þó gat einn þeirra
þess, að vænlegra myndi fyrir verkalýðinn, að
falla frá kröfum þessum og þeir sætu áfram í
bæjarstjórninni, því þeir myndu hér eftir sem
hingað til „gera eitthvað“ fyrir verkalýðinn.
Friðjón A. Jóhannsson og Magnús Kjartansson
bentu þeim á, að væru þessar kröfur ófram-
kvæmanlegar nú, hefðu þær eins verið það á
síðasta fundi, hefðu þá þrír bæjarfulltrúar
kratanna setið fundinn og ekki hreyft mót-
mælum gegn kröfunum og ekki greitt atkvæði
gegn þeim. Nú kæmu þeir og þættust ekki
geta framkvæmt þessar kröfur og vildu segja
af sér. Þetta væru þó kröfur sem flokksbræð-
ur þeirra í Reykjavík hefðu séð sér fært að
bera fram í bæjarstjórn Reykjavíkur. Bæjar-
stjórnin svaraði því til að ástandið væri öðru-
vísi í Reykjavík en í Hafnarfirði (sbr. bylt-
ing ekki heppileg á íslandi, þótt hún hafi ver-
ið heppileg í Rússlandi). Flutti bæjarstjóri að
síðustu tillögu þess efnis að fundurinn aftur-
kallaði þær kröfur er samþykktar voru á síð-
asta fundi, en fundurmn treysti bæjarfulltrú-
unum hinsvegar til þess að setja einhverjar
atvinnubætur sem fyrst af stað og ætlaði svo
stóra fjárupphæð á næstu fjárhagsáætlun sem
unnt væri.
Þessi tillaga bæjarstjórans var samþykkt
með yfirgnæfandi atkvæðum.
Þá tóku kratarnir aftur orð sín um að segja
af sér störfum bæjarstjórnar og Kjartan Ól-
afsson þakkaði verkamönnum fyrir að hafa
auðvaldsins, að ekki verður um villst. Auð-
valdið telur það í ósamræmi við skipulag sitt
að veita atvinnubætur og atvinnuleysisstyrki
og kirkjan notar afstöðu sína til þess að koma
í veg fyrir að bætt verði úr brýnustu neyð
atvinnuleysingjanna. Jafnframt predika þjón-
ár kirkjunnar fyrir verkalýðnum, að hann
eigi að svelta möglunarlaust, í voninni um ei-
lífa sælu á himnum. Samanber:
Bíttu gras, blessuð stund
bráðum nálgast og sæl er þín bið.
Þú færð kjöt, þú færð föt,
þegar upp Ijúkast himinsins hlið.
Ef biskupinn, sem æðsti stjórnandi kirkj-
unnar, lætur þetta hneyksli viðgangast, fellur
ábyrgðin á íslenzku þjóðkirkjuna sem. heild.
Kröfur smáútvegsmanna
Eins og getið var um í síðasta blaði, hafa
smáútvegsmenn í Vestmannaeyjum stofnað
hagsmunafélag á grundvelli samfylkingar
verkalýðs og vinnandi útvegsbænda, fyrir for-
göngu Kommúnistaflokksins. Telur félagið nú
47. Félagið hefir gert eftirfarandi samþykkt:
„Félag smáútvegsmanna í Vestmannaeyj-
um gerir eftirfarandi kröfur til Útvegsbanka
íslands h.f. og Landsbanka íslands í Reykja-
vík:
1. Gjaldfrest á skuldum smáútvegsmanna og
eftirgjöf vaxta um næstu 2 ár, hvort heldur
skuldirnar eru við bankana sjálfa eða aðrar
stofnanir og verzlanir, sem bankarnir hafa á-
hrif á.
2. Útgerðarlán í peningum úr bönkunum til
smáútvegsmanna sjálfra án milligöngu kaup-
manna og kaupfélaga, til þess að smáútvegs-
menn nái sem hagkvæmustum viðskiftum. Út-
gerðarlánin séu með sem vægustum vaxta-
kjörum og séu lánin miðuð við afla, þá sé
lánað minnst 60 krónur út á hvert skippund
fiskjar, en þó aldrei minna, en þarfir útvegs-
manna yfir alla vertíðina.
3. Að smáútvegsmenn verði fyrst og fremst
látnir sitja fyrir öllum þeim lánum, sem bank-
arnir geta annars veitt til útgerðar í landinu.
Með því að vetrarvertíðin nálgast nú óð-
fluga og allur dráttur í þessu efni getur haft
örlagaþrungnar afleiðingar fyrir alla alþýðu
manna í þessu bygðarlagi, væntum vér að
bankarnir bregðist fljótt við þessum kröfum
vorum.“
Kröfur þessar eru í fullu samræmi við á-
lyktun 1. ráðstefnu K. F. í. í málefnum smá-
útvegsmanna. Þó viljum við benda á að gjald-
frestur er aðeins gálgafrestur. Nauðsynleg't að
knýja bankavaldið til að afskrifa sl^uldir smá-
útvegsmanna að nokkru eða öllu leyti, eftir
því sem þörf krefur. Hinsvegar hefir stórt
spor verið stigið, ef tekst að neyða bankavald-
ið til að uppfylla þessar kröfur. Þess vegna
þurfa allir smáútvegsmenn að fylkja sér þétt
um þær.
EKKI ODDFELLOWAR.
Að gefau tilefni skal það tekið fram, að menn
þeir, sem getið er í 53. tbl. blaðs þessa, að séu riðnir
við fölsun og vínsmyglun eru ekki Oddfellowar. —
Allt eru þetta samt fínir menn, og höfuðpersónan
konunglegur hirðbakari, officeri af franska aka-
demíinu og sæmdur orðu af forsota Frakklands og
hefir ríkisstjórnin leyft honum að bcra hana. Nú
eru flostir fínir menn annaðhvort Oddfellowar eða
frimúrarar. Iíannske þessir séu frímúrarar?
fallið frá kröfum sínum. Þakkaði verkamönn-
um fyrir það, að þeir vildu lofa krötunum enn
um tíma að starfa ótruflaðir í þjónustu auð-
valdsins.