Verklýðsblaðið - 28.03.1933, Blaðsíða 2

StórfeHdur sigur verkamanna á fltureyri
Verkamannafélag Akureyrar er viðurkennt sem eini
samningsaðili verkamanna á Akureyri. Taxti þess
er viðurkenndur af bæjarstjórninni. Bæjarstjórnin
lofar því að engar réttarofsóknir eigi sér stað út
af deilunni og enginn gjaldi þátttöku sinnar við út-
hlutun vinnunnar. Verkamannafélagið hefir eftirlit
með úthlutun vinnunnar. Við tunnusmíðina verður
greiddur mánaðarkauptaxti Verkamannafélags Akur-
eyrar, sem gildir á tímabilinu frá 1. nóv. til 1. maí
! og er 250 kr. á mánuði, eða 1 kr. á tímann með 10
tíma vinnu á dag.Verði ágóði af tunnusmíðinni fá
verkamenn hann allan sem uppbót. Bæjarstjóm
skuldbindur sig til að vinna úr öllu efninu.
Moröcld Nazista
Svohljóðandi skeyti hefir „Verk-
lýðsblaðinu" borizt:
Akureyri, 25. marz 1933, kl. 10,40.
SamningstilboS bæjarstjómarinnar
svohljóðandi:
1. Vinna skal tunnusmíðiS í akk-
orðsvinnu þannig að verkamennim-
ir beri úr býtum allt það, sem inn
kemur fyrir tunnumar að frádregn-
um kostnaði. Samningur bæjarstjóm-
ar við verksmiðjustjórann standi
óbreyttur.
2. Bærinn annist allt reiknings-
hald við vinnuna, sölu tunnanna,
innheimtu andvirðisins, allt án end-
urgjalds.
3. í lok hverrar vinnuviku skal
greiða verkamönnum minnst eina
krónu á klukkustund og er þá mið-
að við að unnið sé í 10 stunda
vöktum.
4. Til að fyrirbyggja misskilning
tekur bæjarstjóm það fram, að þó
hér sé samið um kaupgjald fyrir
ákveðna vinnu, þá viðurkennir hún
að öðru leyti kauptaxta Verkamanna-
félags Akureyrar, enda stendur onn
í gildi samþykkt bæjarstjómar frá
1929 um að greiða sknli kaup bæjar-
yinnu samkvæmt kauptaxta þ e s s a
verkamannafélags.
5. Heimilt skal Verkamannafélagi
Akureyrar að gera tillögur um ráðn-
——WMM liæ^»III..........I...■IIII—MI
ingu manna við vinnunna og má
það senda fulltrúa sinn á þann fund
atvinnubótanefndar, sem endanlega
ákvörðun tekur um ráðninguna.
6. Engan kostnað má leggja á
lunnugerðina, er á kann að falla í
sambandi við afgreiðslutöf s. s.
Nóvu.
7. Niður skulu falla allar skaða-
bótakröfur og málshöfðanir í sam-
bandi við undanfarandi deilu.
Verklýðsfundur i fyrrakvöld sam-
þykkti tiiboðið með þessum skilmál-
um:
1. Smíðaðar verði tunnur úr öllu
efni, sem bæjarstjórn hefir þegar
keypt.
2. Engir verði útilokaðir frá þess-
ari vfnnu eða nokkurri annari vinnu
hjá bænum fyrir það að hann hafi
haldið fast við kauptaxta Verka-
mannafélags Akureyrar.
3. Útborguð vinnulaun séu ekki
afturkræf þó halli verði á rekstrin-
um.
4. Atvinnubótanefnd fallist á að
tveir tilnefndir menn verði ekki
ráðnir við tunnuvinnuna.
Bæjarstjómarfundur i gær sam-
þykkti þrjá fyrri liðina, en felldi
þann fjórða. Verklýðsfundur i gær-
kvöldi samþykkti tilboðið eins og
það lá þá fyrir.
Fyrsta tilboð bæjarstjómarinnar i
Skelfingar þær, sem þýzki
verkalýðurinn verður að þola nú,
eru svo, að vart verður þeim
með orðum lýst. Afarerfitt er að
fá nákvæmar fregnir frá Þýzka-
landi. Öll blöð verkamanna eru
bönnuð, engin fundahöld leyfð.
20000 verklýðssinnar sitja í fang-
elsum. Mörg hundruð manna
hafa verið myrtir. Bréf eru rit-
skoðuð, svo erfitt er að koma
fregnum út. Og alstaðar reynir
þýzka ríkisstjómin og útsend-
arar hennar að neita staðreynd-
unum og ljúga sig út úr svívirð-
ingunum, sem hún lætur fremja.
Foringjar þýzka kommúnista-
flokksins eru pyndaðir í fang-
elsum. Torgler, forseti þing-
mannaflokks kommúnista, var
barinn með jámstöngum vam-
arlaus í fangaklefanum, svo ó-
víst er hvort hann er á lífi. Um
haust um tunnusmiðið i akkorði: öll
áhætta rekstursins á herðum verka-
manna. Verkamannafélag Akureyr-
ar neitaði. Næsta tilboð bæjarstjóm-
ar: útborgun 70 aurar á tunnu.
Jafnaðarmannafélagið „Akur“ lýsti
sig samþykkt tilboðinu, þó tímakaup
væri tæplega meira en 73 aurar á
tímann samkvæmt áðurfenginni
reynslu. Útborgun hækkuð upp í
75 aura á tunnu. Sprengifélag Er-
lings stofnað, samþykkti kauplækk-
unina. Verkamannafélag Akureyrar
og verkakvennafélagið Eining hófu
baráttu gegn kauplækkuninni. Sam-
kvæmt samningnum mikið áunnið.
Verkamaðurinn.
I allri annari bæjarvinnu en
við umrædda tunnusmíði er
kauptaxti Verkamannafélags Ak-
ureyrar greiddur og þar með
Thálmann, foringja flokksins,
vitnast ekkert hvort hann er
enn lifandi eða myrtur. Ókunn-
ugt er um örlög fjölda kommún-
ista, en fleiri og fleiri lík finn-
ast í kringum Berlín.
Sósíaldemókrataforingjar, eins
og Sollmann, eru kvaldir alveg
miskunnariaust af þessum nas-
sistabandíttum. En á sama tíma
skríða aðrir leiðandi sósíaldemó-
kratar, eins og Leipart, fyrir
Hindenburg, hinni gráhærðu gólf-
þurku junkaranna, og býður Hitl-
er völdin yfir þýzku verklýðsfé-
lögunum, Hitler, sem lætur ræn-
ingjaflokka sína drepa verka-
menn og kvelja unnvörpum og
taka hús verkalýðsins eignar-
námi-
Út um heim vekur grimmdar-
æði nassista hrylling. Hið þekkta
enska íhaldsblað „Daily Tele-
brotin á bak aftur tilraun klofn-
ingsfélags Alþýðusambandsins til
að lækka mánaðarkaup verka-
manna úr 250 kr. niður í 220,
eins og sprengifélagið hefir aug-
lýst í „taxta“ sínum.
Frásagnir „Alþýðubl." 24. marz
og „Morgunbl.“ 25. marz eru svo
gjörsamlega gripnar úr lausu
lofti, að þar er enginn stafur
sannur, nema að því er snertir
útilokun verkfallsbrjótanna Hall-
dórs Friðjónssonar og Jens Fyj-
ólfssonar, sem er algjört auka-
atriði, enda lögðu kommúnistar
til í Verkamannafél., að sanm-
ingar yrðu ekki látnir stranda
0
á því, þar sem verkalýðurinn hef-
ir önnur ráð til að koma réttvísi
sinni fram gagnvart þeim.
Sig’urinn
á Aknreyri
Verkamannafélag Akureyrar
hefir unnið hinn glæsilegasta
sígur, enda eru borgarablöðin,
en þó einkum. Alþýðubl., úrill og
ljúga gífurlegar en dæmi eru til
um langt skeið um svo nærliggj-
andi staðreyndir.
Verkamannafélagið hefir fengið
kauptaxta sinn að fullu viður-
kenndan. í stað akkorðs, sem
jafngilti 80 aura tímakaupi, er
nú greitt 1 króna um tímann,
eða 250 kr. á mánuði, sem lág-
markslaun, sem er fastavinnu-
taxti verkamannafélagsins, en í
tunnugerðinni eru menn ráðnir
sem fastamenn fyrir allan tím-
ann.
Þar með er flugumennska Er-
lings Friðjónssonar og Alþýðu-
sambandsins, sem stofnuðu
sprengifélag til að lækka kaupið,
kveðin niður. Auk lækkunarinn-
ar í tunnugerðinni höfðu þeir
auglýst kauptaxta, þar sem fasta-
vinnukaupið er lækkað um 30
kr. á mánuði á tímabilinu frá 1.
nóv. til 1. maí, og helgidaga-
kaupið lækkaði um 50 aura á
klst. — Þessi tilraun hefir nú
mistekizt að því er snertir bæj-
arvinnuna, og eftir þennan sigur
er Verkamannafélag Akureyrar
nógu sterkt til að halda taxta
sínum uppi alstaðar annarsstaðar,
þrátt fyrir áframhaldandi taxta-
brotatilraunir Alþýðuflokksbrodd-
anna.
Verkamannafél. Akureyrar hef-
ir fengið allar aðalkröfur sínar
uppfylltar. Eina tilslökunin, sem
gerð hefir verið, er sú, að vetrar-
taxti verkamannafélagsins, sem
er lægri en sá taxti, sem gildir i
mánaðarvinnu eftir 1. maí — gild-
ir fyrir alla tunnusmíðina — einn-
ig þann hluta hennar, sem ekki
verður lokið 1. maí.
Það þarf brjóstheilindi til að
ljúga því upp á félag, sem hefir
unnið slíkan sigur eftir hetjulega
baráttu gegn gífurlegu ofurefli,
að það hafi hlaupið frá öllum sín-
um kröfum!! En það gerir Al-
þýðubl. í öllum sínum lítilmót-
leik. Alþýðubl. hefir tekið ósigri
auðvaldsins og Alþýðuflokks-
broddanna ennþá ókarlmannlegar
heldur en hin borgarablöðin.
Það sem gerir þennan sigur
Verkamannafélags Akureyrar al-
veg sérstaklega þýðingarmikinn
fyrir verkalýðshreyfinguna í
heild sinni, er að hann er unn-
inn gegn sameinaðri fylkingu
auðvaldsins — gegn atvinnurek-
endum, gegn ríkisvaldinu og Al-
þýðusambandsbroddunum. Hann
er sigur yfir atvinnurekendum,
sigur yfir ríkisvaldinu og sigur
yfir Alþýðusambandinu.
Þessi sigur er fyrst og fremst
því að þakka, að Alþýðuflokks-
broddunum hefir ekki tekist að
sundra samfylkingu verkalýðsins.
Á Akureyri stóðu allir beztu
mennimir úr sprengifélagi Er-
lings með Verkamannafélagi Ak-
ureyrar og nú þegar kúgunarvald
Erlings er að miklu leyti brotið á
bak aftur munu þeir margir yfir-
gefa hann fyrir fullt og allt.
Hvaðanæfa af landinu barst
Verkamannafélagi Akureyrar
samúðarskeyti. — Þrátt fyrir
fyrirskipanir og hótanir Alþýðu-
sambandsbroddanna, voru verka-
menn allsstaðar — einnig hér í
Reykjavík — reiðubúnir að skipa
Akureyrarvörunum hvergi á land.
j — En það sem þó reið baggamun-
i inn, var hin drengilega hjálp, sem
verkamenn á Siglufirði veittu, er
þeir knúðu Bergenska félagið til
að gera samninga um að skipa j
Akureyrarvörunum hvergi á land,
nema með leyfi verklýðsfélaganna
nyrðra. — Með þessu var þegar
unninn fullur sigur í deilunni og
ekki annað fyrir bæjarstjórnina
á Akureyri að gera en að ganga
að sanmingum.
Þetta sáu kratabroddarnir og
ætluðu alveg af göflunum að
ganga þegar þeir fréttu þetta.
j Iléðinn Valdimarsson var sendur
j niður á hafnarbakka til þess að
j ljúga því að verkamönnum að
j Siglufjarðarsamningurimj væri
I ekki til, og verkamenn væru
skyldir til þess, sem Dagsbrúnar-
' félagar, að vega aftan að félög-
unum fyrir norðan og skipa vör-
unum upp. Hann símaði til Berg-
enska félagsins og sagði að þeir
skyldu rólegir skipa vörunum
upp, „og ef kommúnistar ætluðu
að hindra það, þá skyldi hann
sjá um að tekið væri í lurginn
á þeim“. Hann krafðist þess af
„varnarliði verkalýðsfélaganna"
að það berðist við verkamenn, ef
þeir vildu ekki hlýða því að skipa
Akureyrarvörunum upp úr Nóvu.
Og um morguninn, þegar Nóva
kom, kom hann niður á hafnar-
bakka, ásamt nokkrum broddum,
sem eru reiðubúnir til hvaða sví-
virðinga, sem er.
Til hvers kom Héðinn?
.1 fyrsta lagi kom hann til þess
að leita hófanna um það, hvort
ekki væri mögulegt að fá Berg-
enska félagið til að rifta samn-
ingnum og skipa upp Akureyrar-
vörunum.
1 öðru lagi kom hann til að
neyða verkamenn með ofbeldi til
þess að skipa upp Akureyrarvör-
unum, ef afgreiðslan leyfði, og
vega þannig aftan að verkamönn-
um á Akureyri. í þriðja lagi kom
hann til að safna verkfallsbrjót-
um ef á þyrfti að halda.
En vörunum var ekki skipað
upp. Og þó engir samningar hefðu
verið gerðir, hefði þeim samt
ekki verið skipað upp — um það
voru nærri allir verkamenn á einu
máli. Og hefði Héðinn og Co. ætl-
að að fara að slást, þá hefði það