Andvari - 01.05.1961, Blaðsíða 57

ANDVARI
ÞÝZK ÁHRIF Á ÍSLENZKAR BÓKMENNTIR
55
Fríedrich Schélling.
Heinrich Heine.
a móti þeirri fnllyrðingu Benedikts Grön-
dal í Dægradvöl, að þeir Jónas og Bjarni
hafi ekki verið vel lesnir í evrópskum
bókmenntum, því það þurfti Jónas ekki
að vera, enda þótt hann kynni góð skil
a nokkrum þýzkum samtímaskáldum.
Það er líka sem Jónas mæli frá eigin
brjósti í Grasaferðinni, þar sem hann
laetur systurina segja við piltinn, eftir
að hann hefur haft yfir þýðingu sína
a Der Eichwald brauset: „Þú átt gott
að geta skilið þjóðverskuna, og það væri
vel gert af þér, að kenna mér dálítið
líka. Mér er kvöl í að skilja ekkert af
því, sem þeir hafa gert, hann Schiller
°g aðrir á Þjóðverjalandi.“
Skal nú rætt nokkru nánar um Jónas
I lallgrímsson og tengsl hans við þýzkan
skáldskap.
í formála sínum fyrir ljóðmælum Jón-
asar 1913 kemst Hannes Hafstein svo
að orði: „Þegar Jónas kom til Hafnar,
stundaði hann mikið þýzku skáldin
Schiller og Tieck, en einkum var það
þó Heinrich Heine, sem hafði áhrif á
hann, og varð hann Jónasi mjög kær;
olli því ekki aðeins fyndni Heines og
formþýðleikur, sem hitti tilsvarandi streng
hjá Jónasi, heldur var og annað í inum
lýrísku kvæðum Heines, sem var sér-
staklega lokkandi fyrir hann, en það var
ið hlæjandi tár, in viðkvæma bliða, sem
allt í einu endar með skellihlátri, og
fyndnin og glensið, sem skýlir dýpstu til-
finnmgum, því að Jónas var einn af
þeim mönnum, sem oft var annað í hug,
þótt hlægi.“ Þessi orð Hannesar Hafstein
eru vafalaust að miklu leyti rétt. Þó finnst
mér varhugavert að gera of mikið úr áhrif-
um Heines á Jónas. Þessi tvö skáld voru í
raun og veru mjög ólík að eðlisfari, og
menntun þeirra var einnig ólík að ýmsu
leyti. Heine er opinskár, Jónas dulur, og
setur það ólíkan blæ á verk þeirra. I Icine
býr yfir fleiri geðbrigðum, og get ég ekki
ímyndað mér, að sum þeirra hafi átt
greiðan aðgang að hjarta Jónasar. Það
er t. d. eftirtektarvert, að Jónas hefur
ckkert stælt ástakvæði Heines, enda sést
óvíða betur en þar, hve líf þeirra var