Andvari - 01.01.1971, Blaðsíða 71

andvari
RÆÐUMENNSKA JÓNS SIGURÐSSONAR
69
og yfir 'þessa reikninga 'býður stjórnin oss nú að slá striki. Þessu vil ég ekki
játa; mér sýnist miklu réttara að fá samda hreina reikninga; gjaldi Danir
oss það, sem þeir eru oss skyldugir, livort það verður meira eða minna, en
frelsi voru og jafnrétti eiga 'þeir ekkert með að 'halda fyrir oss. 'Þetta verða
rnenn að leiða stjórninni fyrir sjónir, og ég leyfi mér að skora á þá Iiátt-
virtu menn, sem 'hialfa mest áhrif á skoðanir stjómarinnar og hún virðir
mest, að láta ekki sinn hluta eftir liggja í þessu efni; héfði hinir helztu
embættismenn landsins tekið þetta skýrt og skörulega fram aftur og aftur
og einarðlega lýst þörfum ivorum og rétti, þá væri ástandið landi vom betra
en það er, því atkvæði og yfirlýsingar 'frá stórmennum landsins hlýtur að
hafa meiri þýðing og meiri áhrif en það, sem kemur frá oss smámennun-
um. En ekki þar fyrir! ég er ekki hræddur um, 'hvernig sem fer, að vér
náum ekki frelsi og jafnrétti fyrir land vort, þegar fram líða stundir, því
þar mun sannast um það, sem einn góður kennimaður sagði nýlega um
guðs orð: frélsi íslands verður eigi fjötrað.
Því hdfir verið spáð, að ef vér höfnum frumvörpum þessum, þá muni
annaðhvort koma fram, að málið verði fellt niður eða að stjórnarskipun
þessari verði þröngvað upp á oss; 'hinn háttvirti konungsfulltrúi 'hefir spáð
hvoru tveggja. Komi nú hið 'fyrra fram, þá verður ástandið hér um bil eins
og það er, og vér getum þá 'líklega beðið nokkum tíma enn, þangað til vér
náum meiri viðurkenningu á rétti vorum hjá Dönum; en komi hitt fram,
þá vitum vér nú, hvað vér fáum, þó vér biðjum ekki, og þá mun reynslan
geta sýnt mönnum, hvort þetta frumvarp greiðir nokkurt hænufet til fram-
fara. Sumir hafa nú spáð svo, að stjómin mundi kvelja oss og íþyngja með
nauðungarsköttum og öðrum álögum og alls konar iögleysum. Þar er ég nú
á sama máli og hinn háttvirti þingmaður Suður-Múlasýsiu, að það iýsir
öldungis óhæfilegri tortryggni og ótrausti til stjórnarinnar, að æda henni
slíkt, að hún fari í fullu 'lagaleysi að þröngva upp á oss því, sem allir vilja
mótmæla, svo að þegar þetta kom fram hjá einum þingmanni hér um dag-
inn, var rétt komið að mér að biðja manninn gæta þingreglu.
Ég skal nú eigi fara 'fleiri orðurn um þetta mál að sinni.“
í „stóm“ ræðunni koma fram flest höfuðauðkenni á ræðumennsku Jóns Sig-
urðssonar: skýrleiki í efnisskipan og framsetningu, yfirburða þekking á málefn-
inu, rökfesta og rökfimi, alvöniþungi, sannfæringarkraftur. Verður vikið náníara
síðar að þessari ræðu.