Andvari - 01.01.1971, Blaðsíða 140
138
UM ÞJÓÐLEGAN METNAÐ JÓNS SIGURÐSSONAR
ANDVARI
43. Til Torfa Bjarnasowar (I, 614—15).
Kaupmannaihöfn, 20. marz 1875.
Torfi Bjarnason hafði farið vestxir um haf og þreifað fyrir sér um land-
nám í Nebraskaríki sumarið 1873, en snúið aftur til íslands.
„Það var mér mjög kært að fá yðar vinsamlega bréf 16. þ. m. og
að heyra, að þér eruð að grafa heilann í okkar málum. Ég var orðinn
hræddur um, að við mundum ætla að missa af yður, og þess vegna varð
ég því glaðari í þeirri von, að þér hafið sannfært yður sjálfan um það,
sem ég held rétt vera, að nóg sé að starfa á íslandi sér og öðrum til
gagns, og með ekki lakari útsjón en annars staðar, ef menn hafa lag á
að vera samhentir. Það er líka sorglega hlægilegt, að vér hugsum nú að
fara úr landi, þegar fyrst er von á framförum, sem eru á okkar valdi,
eftir mörg hundrað ára kúgun, sem við höfum þó komizt frá með lífinu
og nokkrum — enda furðanlega miklum — sálarkröftum og fjöri.“
44. Til Þórhalls Bjamarsonar (I, 618—20).
Kaupmannahöfn, 14. nóvember 1875.
Þórhallur var í Reykjavíkurskóla, 19 ára gamall, þegar Jón Sigurðsson skrif-
aði honum þetta bréf.
„Jafnframt og ég þakka yður ástsamlega fyrir góða viðkynning áður,
og seinast í sumar, sendi ég yður nú kvittun þá, sem þér óskið að fá.
Mér þykir það trúlegt, sem þér segið, að örðugt muni veita að halda
skólanum í Þjóðvinafélaginu; þó er mér nú reyndar óskiljanlegt hvers
vegna, því svo mikla greind hafa þó piltar fengið, að þeir mega geta
haft meðvitund um þjóðerni sitt og þjóðerniskröfur vorar íslendinga. Ef
vér kunnum ekki að meta þær eða gjöra þær gildandi, þá föllum við
aftur í hinn fyrra doða og förum að grúfa sem gyltur aftur á ný. Þeir
sem vilja það, þeir vara menn við Þjóðvinafélaginu og reyna til að finna
því eitthvað til. Allt hvað hreyfir sig í þá stefnu að auka samheldi, félags-
skap og framtak meðal vor Islendinga er þessum mönnum banvænt, þvi
þeir vita, að þegar það er út slokknað, þá er þjóð vor öll dreifð og dug-
laus, því sinn fer í hverja áttina. Okkar fyrsta regla á að vera sú að kjósa
oss forgöngumenn og reyna að velja þá vel. Ef þeir bregðast, þá velja
aðra, en ekki af bráðræði, heldur með góðri gætni. Við eigum að reyna
að velja beztu menn í héruðum um allt land og leiðbeina félagsstjóm-