Andvari - 01.01.1986, Page 135

ANDVARI
GÍSLI BRYNJÚLFSSON OG NORÐURFARI
133
víkur að prentvillum í Norðurfara og slæmri villu í fyrstu braglínu síðasta
erindisins, ljúfan fyrir ljúfur, og segir síðan: „að Guðný mín sæla ort hafi
sjálf kvæðið en enginn maður annar er eg sannfærður um — eftir það hjarta
mannsins hvarf frá henni, hafði hún skemmtun af að raula eða syngja í
lægri nótum eitthvað gott og guðrækilegt til að hafa af sér leiðindin því hún
elskaði söng og hafði sjálf inntakandi og sætan róm; en á þessu hafði hann
heimuglega óbeit, og lét hana merkja það í millum með bítandi orðum;
þetta Var þeim báðum innbyrðis einkum kunnugt, og því segir hún í kvæð-
inu: „og sönginn þar heíja inn sæta er síst vildir heyra.“ - Þannin gat varla
annarlegt skáld að orði komist. — Nóg um þetta!“ Um kvæðin í Norðurfara
segir séra Jón að flest séu ort af efni í mikið skáld „hvört heldur þér eruð
það eður aðrir“ og um Farald segir hann að hann sé vel ortur, en hin von-
arlausa örvænting er ekki að skapi bréfritara.,6
Séra Sigfús Jónsson á Tjörn á Vatnsnesi var einn þeirra sem annaðlst
sölu og dreifíngu Norðurfara fyrir Gísla. Séra Sveinn Níelsson, maður
Guðnýjar í Klömbrum, hafði kennt honum undir skóla svo að séra Sigfús
þekkti vel til þess „sem að í Klömbrum skéði“, þegar hann nam þar undir
skóla. Hann skrifaði Gísla 2. október 1848 og kemst svo að orði um
Norðurfara: „Kvæðin fínnast mér yfirhöfuð dáfalleg, fjörug og náttúrleg,
og það sem er í sundurlausri ræðu mun ekki heldur spilla fyrir honum, sér
á parti er kaflinn, „frá Norðurálfunni" fallegasti fréttabálkurinn, sem eg
hefi séð í nýju ritunum og held eg margir þykist betur fræddir af honum
um samhengi og eðlilega rás viðburðanna sem nú eru að verða, . . . þú seg-
ir líka bæði Qörugt og sögumannlega frá. Af einu hefði eg samt getað séð
úr Norðurfara og það er „Guðnýjar kvæðið"-; að vísu er kvæðið í sjálfu sér
fallegt og skáldlegt; en bæði mun óhætt að segja að ekki þarf að kenna það
við Guðnýju sálugu - eins og þið líka minnist á - nema að því leyti, sem það
er kveðið undir hennar nafni, því auk þess sem skáldskapurinn mun lýsa
höfundinum, er sumt það í kvæðinu sem eg - sem kunnugur, og, ef til vill
flestum kunnugri öllum samförum þeirra hjóna og skilnaðar aðdraganda -
þori að segja að hún á ekki, hefði hún viljað tala af hreinni einlægni, sem
eg ætla henni þó af kunnugleika mínum á henni. Einkum er það samt hins
vegna að mér finnst ekki gustuk að skaprauna séra Sveini meira en búið var
í Fjölnir forðum, auk þess sem á undan var gengið, og hann hafði þolað sér
í lagi af séra Jóni á Grenjaðarstað, sem eg fullyrði að átti illan þátt að þeim
málum og máske gerði allt sem „dugði“ með stíflyndi sínu og stórmennsku
eg ætla best að tala ei meira um það! Það getur nú verið að mér einum finn-
ist þetta; af því mér er vel til séra Sveins og hann er sannarlega merkur
maður — þó hann eigi glappaskotin eins og aðrir — mér geðjast því heldur
ekki að neinu, sem særir hann í þessu efni undir eins og það getur glatt séra
Jón garnla". Frekari vitneskja um hvort Guðný er höfundur kvæðisins er