Andvari - 01.01.1993, Síða 113

andvari
ORÐ VEX AF ORÐI
111
hafir hugsað það einhverjum ákveðnum manni, hér eða vestra. En ef svo er ekki, þá
vildi ég biðja þig að veita mér hjálp til þessa verks með því að skrifa mér eitthvað um
ævi þína og þá helzt það, er verða mætti til skýringar því, er þú hefir ort. En að öðru
leyti réðir þú því sjálfur, hvað þú vildir skrifa eða hvort þú vildir nokkuð sinna þessu
[152].
Baldur Sveinsson fór vestur um haf 1907 og var meðritstjóri Lögbergs á ár-
unum 1908-11 en sneri þá aftur heim til íslands. Þeir Stephan fóru að skrif-
ast á árið 1909 út af birtingu blaðsins á kvæðum Stephans, sem Baldur dáð-
ist að, og ritdómi um ljóðasafn skáldsins, Andvökur, sem hann hugðist
semja. Höfðu þeir síðan vinsamleg bréfaskipti meðan báðir lifðu. Stephan
hefur treyst Baldri vel til að skrifa um ritstörf sín enda kemur víða fram í
bréfum hans að hann telur Baldur ritsnjallan og hollan sér. Svarar hann
Baldri strax 6. mars og fagnar fyrirætlun hans:
Áætlun þín er mér velkomin! Veit, að mitt fé verður þar í vinahöndum, auk þess sem
íslenzkan þín er ætíð falleg. Eitt aðeins að: að baka þér borgunarlaust starf. Ég er al-
veg „ólofaður“, enda enginn „beðið“ mín í alvöru, né átt þeirra gesta von, svo ef þig
langar til að taka þessa góðgirnis önn á þig, er ég meira en viljugur að láta þig alveg
um þá hitu og segja þér í einlægni allt, sem þú vildir vita og ég kann frá að segja [III:
78-79].
Eins og kemur fram í þessum orðum vill Stephan vera Baldri hjálplegur og
segja honum í hreinskilni frá því sem hann kýs að fá vitneskju um. Kvartar
hann þó undan annríki og skorti á gögnum öðrum en minni sínu. Hann viti
heldur ekki hvaða upplýsingar Baldur vilji fá og þess vegna hafi honum
komið það eina úrræði í hug að skrifa nokkrar athugasemdir á síður í
óbundnum Andvökum um tildrög og aðföng kvæðanna og senda honum.
Þannig tekur Stephan orð Baldurs: „það, er verða mætti til skýringar því,
er þú hefir ort“ - og skilur um leið á milli ritverka sinna og annarra ævi-
starfa.
Baldur ritar Stephani aftur bréf 1. maí 1923 og er nú ákveðinn í að skrifa
um æviatriði hans áður en Stephan verði sjötugur þá um haustið og heitir á
hðsinni hans enda muni hann annars ekki koma því til leiðar. Af bréfinu
sést að fyrsta úrlausn Stephans var ekki sú sem Baldur hafði í huga og legg-
ur hann nú fyrir Stephan nokkur atriði sem hann vill fá að vita meira um.
Verða þau síðan Stephani leiðarhnoða þegar hann ritar Drög til ævisögu.
Baldur var því bæði hvatamaður að því að Stephan skrifaði æviágrip sitt og
féð miklu hvaða stefnu Stephan tók þegar hann samdi það. Þá setti hann
Stephani ákveðin tímamörk:
Ég forvitnast ekkert um þinn innri mann - hann þekkist af kvæðunum - heldur hitt,
hvar þú ert fæddur og hvar þú áttir heima hér á landi. Gaman að vita, hvort þú manst
snemma eftir þér, hve snemma þú fórst að yrkja og hver var fyrsta vísa þín, ef þú