Andvari - 01.01.2004, Page 33

andvari
AUÐUR AUÐUNS
31
f*essi tafla skýrir betur en mörg orð í hverju þungi starfsins lá fyrra
tímabilið og breytingu sem orðin er áratug síðar. Liðurinn „Lánsum-
sókn vegna hermannabama“ á sér rætur í því að meðan ekki fékkst
úrlausn á meðlagsgreiðslum eftir færum leiðum fannst sú lausn í
Reykjavík frá hausti 1943 að bæjarstjórn ákvað að veita stúlkunum að
láni föðurmeðlag með bömum þeirra; nokkur önnur sveitarfélög fóru
eins að. Ekki munu ráðamönnum hér hafa borist endurgreiðslur frá
herveldunum þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til þess.
I sögu nefndarinnar segir að margar bamsmæður hermanna hafi átt
um sárt að binda. Eitt síðdegi í viku hafði Auður Auðuns viðtalstíma á
skrifstofunni. „Hún hlustaði á skjólstæðingana og gaf þeim ráð. Stund-
um var það nægjanlegt en mjög oft hafði hún einhver bein afskipti af
málum kvennanna.“ Skrifstofan var mikilvægt athvarf og stuðningur
Mæðrastyrksnefndar réð oft úrslitum að „viðkomandi móðir fékk fjár-
hagslegan stuðning.“ Sú réttarhjálp sem veitt var á skrifstofu nefndar-
innar var skjólstæðingum hennar að kostnaðarlausu.
Auður hefur í starfi sínu hjá Mæðrastyrksnefnd öðlast reynslu af
hlteknum þáttum sifjaréttar og hverra úrbóta væri þörf. Hún var skip-
uð 1946 í milliþinganefnd til endurskoðunar framfærslulaga og laga
um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna til samræmis við ný lög um
almannatryggingar. Lögin tóku gildi í júní 1947 og höfðu að geyma
bráðabirgðaákvæði varðandi mæður óskilgetinna barna setuliðs-
manna.Var þeim, að uppfylltum tilteknum atriðum, veittur réttur til
meðlagsheimtu af opinberu fé og tekur Tryggingastofnun við að reiða
fram greiðslumar óhindrað eða eins og segir í skýringum við frum-
varpið „enda munu flestar af þessum mæðrum vera mjög illa staddar
fjárhagslega og ekki þola, að neitt hlé verði á greiðslunum.“ Líklega
hefur engum í milliþinganefndinni öðrum en Auði verið í raun kunnug
staða þeirra kvenna er í hlut áttu.
Arið 1955 var Auður skipuð í nefnd til að endurskoða lög um
almannatryggingar. Tveimur árum áður hafði verið bætt í lögin ákvæði
Urn mæðralaun sem árum saman var baráttumál skeleggra aðila á borð
yið KRFÍ, Mæðrastyrksnefnd og Mæðrafélagið.
Leiðir Auðar Auðuns og Mæðrastyrksnefndar lágu saman áður en
UUu tók að sinna réttaraðstoð fyrir skjólstæðinga nefndarinnar.
Skömmu eftir að Auður gekk í Kvenstúdentafélagið varð hún fulltrúi
Pess félags hjá nefndinni og tók sæti í stjórn hennar en vék þaðan þegar
uun hóf störf sem lögfræðingur nefndarinnar. Þeim störfum sinnti