Andvari - 01.01.2008, Blaðsíða 33

andvari
BJARNI BJARNASON
31
skólarnir eru beggja handa járn. En jafnframt er ég sannfærður um, að hægt er
að beina skólalífinu í farsæla átt, en til þess þarf bæði árvekni, þolinmæði og
ekki sízt, að litið sé með heilbrigðri skynsemi og sanngirni á framkomu unga
fólksins. -1 vetur setti ég nemendum þá reglu, að engar heimsóknir milli karla
og kvenna íeinkaherbergjum þeirra, skyldu eiga sér stað eftir kl. 4
s.d. Kennslustofur og allir aðrir staðir skólans en íbúðarherbergið sjálft voru
undanþegnir þessu ákvæði, og ekki náði það til heimsókna pilta og kvenna inn-
byrðis, vegna þess að slíkar heimsóknir glepja mun minna.28
Reglan sem hér er lýst hefur ekki verið með öllu óumdeild og var nefnd
„Stóridómur“, líklega þó meira í gamni en alvöru. Bjarni rökstyður
regluna m.a. með því að ávallt finnist nokkrir unglingar
sem hneigjast að aðgerðarleysisrölti á milli og er þeim ljúft að leita sér dægra-
styttingar í einu og öðru, sem er utan við námsefnið. Eru þeir ístöðulitlir til
lærdóms en reiðubúnir til ærsla og óróa. Þessa tegund unglinga þarf að stöðva
með góðlátlegum reglum, sem vaxnar eru upp af lifandi reynslu og grandgæfi-
legri íhugun, og benda þeim inn á þær leiðir, er mega verða þeim til þroska og
frama.29
I skólaskýrslu 1935-1936 segir svo: „Sú heimilisfriðhelgi sem skapazt
hefir með „Stóradómi“ er vel séð meðal siðlátra nemenda“30. Hvað sem
mönnum kann að finnast um regluna, væntanlega barn síns tíma, er
augljóst að hún hefur náð tilgangi sínum með hinu „mjúka og vel stillta
taumhaldi“ skólastjórans, svo að notuð séu hans eigin orð.31
Arið 1934 var Bjarni kosinn til Alþingis og var þingmaður allt til
haustsins 1942. Sú breyting veldur nokkrum þáttaskilum í skólastjórnar-
sögu hans. Því skal næst gerð stutt grein fyrir þingmennsku hans.
VI. Alþingismaðurinn
Bjarni gat þess stundum á efri árum að hann hefði sóst eftir kosningu til
þings með það í huga að fá sem best tækifæri til að vinna skóla sínum
sem mest gagn. Hann sat á Alþingi fyrir Árnesinga 1934-1942 og fyrir
Snæfellinga á sumarþinginu 1942. I ritinu Laugarvatnsskóli þrítugur
er að finna mjög hreinskilnislegt uppgjör hans við þá ákvörðun að
'eita eftir og þiggja kosningu til þings án þess að láta af starfi sínu
sem skólastjóri Laugarvatnsskóla. Hann leggur þar mikla áherslu á að
kennarar skólans hafi verið hæfir skólastjórar og hver maður „fær um