Andvari - 01.01.2008, Blaðsíða 73

andvari
„HVAÐ TÁKNAR ÞÁ LÍFIÐ?"
71
gerðist þar bóndi. Hitt skáldið var Jóhannes úr Kötlum sem var farkennari í
Saurbænum og kenndi Steini í ein tvö ár eftir því sem næst verður komist.
þótt Steinn byggi alla tíð að kynnum sínum við þessa tvo menn voru áhrif
Stefáns drýgri, m.a. er nokkuð víst að hann hafði áhrif á trúarskoðanir Steins
a yngri árum. Steinn gekk í kaþólska söfnuðinn í Reykjavík 13. nóv. 1926
°g er líklegt að Stefán hafi haft þar sín áhrif.3 Þremur árum síðar, 27. júlí
1929, er Steinn svo fermdur til kaþólskrar trúar, „biskupaður“, í tengslum
yið kirkjuvígsluna í Landakoti 23. júlí s.á.4 Stefán kynnti hann einnig fyrir
skáldum og listamönnum sem áttu athvarf í Unuhúsi þar sem hann varð smán
saman einn innvígðra.5 Fljótlega virðist hins vegar hafa dofnað yfir tengslum
hans við kaþólsku kirkjuna enda fór það aldrei hátt að hann væri þar skráður,
margir sem þekktu hann vel virðast ekki hafa vitað um kaþólsku hans. Um
svipað leyti var Steinn félagi í Kommúnistaflokki íslands en var rekinn úr
flokknum eftir skamma viðveru, árið 1934.6 Þetta voru tímar hugsjóna og
hugmyndafræðilegrar umræðu.
Ahrifavaldar á Stein voru margir. Þar voru ýmsir sem leiddu menningar-
lega umræðu hér á landi. Utan úr hinum stóra heimi bárust straumar hingað
hl lands. Eftir heimkomuna frá meginlandinu 1946 „er vitað að hann las
edend rit sér að gagni bæði á ensku og norðurlandamálum".7 í bókasafni
sinu átti Steinn bækur eftir James Joyce, m.a. Ulysses á ensku og sænsku,
ymsar listaverkabækur, Bókina um veginn eftir Lao-tse, verkið Philosophy of
Existentialism eftir franska tilvistarheimspekinginn Gabriel Marcel og bók-
lr*a L’existentialisme est un humanisme eftir Jean-Paul Sartre. Einnig bendir
J^argt til að T.S. Eliot hafi verið í miklum metum hjá Steini.8 Þeir sem ritað
hafa um ævi Steins hafa bent á hversu mikilvæg ferð hans til Svíþjóðar var
Oúní 1945-mars 1946) og aðrar ferðir til útlanda, einnig samskipti hans við
lslenska og erlenda bókmennta- og myndlistarmenn.7
Trúarleg þemu
1 rhgerðinni „Löng og erfið leið“ segir Ingi Bogi Bogason að ljóð Steins séu
rumleg með beittan boðskap, hann hafi ekki verið afkastamikið skáld og
Urn það megi deila hversu fjölbreytilegur boðskapur hans hafi verið, hann
§eri „margar atrennur að svipuðum hugmyndum“ ,10 Ljóð Steins einkennast
af knýjandi viðfangsefnum sem setja svip á bókmenntir samtímans. Það eru
V|öfangsefni tilvistarheimspekinnar, og óneitanlega sá armur hennar sem ber
sterkastan keim af trúarheimspeki.11
Við fyrstu sýn kann mörgum að virðast sem ljóð Steins beri vitni um nei-
ý®tt hugarfar í garð trúar og kirkju. Þótt broddurinn sé ekki lengur beittur
nu’ Sex, sjö áratugum eftir að Ijóðin birtust fyrst, var tíðin önnur þá og við-