Andvari - 01.01.2008, Blaðsíða 84

82
GUNNAR KRISTJÁNSSON
ANDVARI
Eftir örstutta stund
skal það ske.
Eins og kristalstær goðsögn
mun það koma
og fylla líf okkar
óþekktri angan.
Við biðum, við biðum,
og að baki okkur reis
einhver hlæjandi ófreskja
og hrópaði:
Aldrei!
Það skeður aldrei!
(„Biðin“, Ljóð 1937).
Þrátt fyrir þessi áberandi stef er vonin engu að síður til staðar, hvað sem
framhaldinu líður, hinar djúpu tilfinningar og hinn sterki grunur um að lífið
sé grundvallað á von og allir draumar um betra líf og svar við hinum þungu
spurningum muni rætast - slíkar spurningar eru ávallt til staðar í ljóðum
Steins, hvað sem öðru líður. í ljóðinu „Sýnir“ (Rauður loginn brann 1934) er
þetta erindi: Trú, sem er týnd og grafin / í tímans Stórasjó./ Draumar, sem
hurfu út í veður og vind, / vonin, sem fæddist og dó.“ í ljóðinu „Eins og geng-
ur“ (Rauður loginn brann 1934) er spurningin um þetta efni mjög augljós:
„Hvað táknar þá lífið, með ást sína og yl, / og öll þessi börn, sem að drottinn
gefur?“ í ljóðinu „Ljóð án lags“ (Ljóð 1937) sömuleiðis: „Og brjóst mitt var
fullt af söng, / en hann heyrðist ekki.... / Það var söngur hins þjáða, / hins
sjúka, hins vitfirrta lífs / í sótthita dagsins, / en þið heyrðuð hann ekki.“
í Kvæðasafninu koma hugtökin draumur,þrá og von oft fyrir, einnig mynd-
mál sem felur í sér drauma, þrár og vonir. I ljóðinu „Veruleiki“ (Rauður log-
inn brann 1934) segir: „Einhvers staðar,/ langt út í lognkyrri nóttinni / heyrist
leikið á veikróma hljóðfæri...“, einnig: „Og ég hef leitað, leitað / lífsins og
sjálfs mín, / í óvitans von / um eitthvað dásamlegt / bak við ásjónu dags-
ins...“ en síðar í ljóðinu er svo slegið á þessa tvíráðu tóna: „Ó, þú vesalings
villuráfandi sál. / Vegna hvers leitar þú þess, / sem þú veizt að er ekki til?...“.
Næsta ljóði bókarinnar, „Kveld við Breiðafjörð“, lýkur með þessum línum:
„Látt’ ekki fjandann veiða sálu þína. / Innst inn í firði vakir fátækt ljós.“ Með
„Stiganum“ lýkur síðasta ljóði bókarinnar, Rauður loginn brann (1934), á
þessum vísuorðum sem verða gerð að umfjöllunarefni síðar í þessari ritgerð:
„Svona undarlegur / er þessi stigi, / svona óskiljanlegur / í sínum einfaldleika,
/ eins og lífið sjálft, / eins og veruleikinn / bak við veruleikann.“
Dýpst í tilvist mannsins, í leyndardóminum sem umlykur hana alla, á
draumur mannsins sér athvarf, sbr. ljóðið „Akvarell“ (Ljóð 1937): „Ég er
djúpið, sem geymir / þær dýrmætu perlur, / er þig dreymdi um að eignast.“