Andvari - 01.01.2008, Blaðsíða 136
130
GUNNAR KARLSSON
ANDVARI
svipta það einmitt þessum eina
er svo margra stóð í stað.
Og svarið er nokkurn veginn það sama og ævinlega hjá öllum:
Efa, maður! ei það ráð.
Eitt eg veit um alla vegu
alheimsspeki dásamlegu,
þeir eru einskær ást og náð.
Felum drottins föðurhönd
harma vora’ og hjartaþunga,
hann á sjálfur gamla’ og unga,
frjáls að leysa líkamsbönd.
Þar að auki sé Tómas alls ekki horfinn okkur:
lengi mun hans lifa rödd,
hrein og djörf, um hæðir, lautir,
húsin öll og víðar brautir
þá ísafold er illa stödd.
Gagnstætt því sem Steingrímur J. Þorsteinsson, prófessor í íslenskum bók-
menntum á minni háskólatíð, kenndi okkur stúdentum sínum kemur Jónas
að í kvæðinu hnyttinni mannlýsingu Tómasar. Steingrímur sagði að hinn
látni væri sjaldan viðfangsefni Jónasar í erfikvæðum hans heldur söknuður-
inn. „Furðulegt er,“ höfum við skrifað upp eftir fyrirlestri Steingríms, „að í
kvæðinu um Tómas, mann, sem Jónas gjörþekkti, skuli ekki örla á mannlýs-
ingu .. .‘4 En það er ekki alveg rétt. Eins og kunnugt er höfðu þeir átt í biturri
rimmu í bréfum um útgáfu Fjölnis Jónas og Tómas. Eldhuginn Tómas hafði
verið óspar á að saka félaga sína um slóðaskap að koma ritinu ekki út og jafn-
vel samið og gefið fimmta árganginn út aleinn árið 1839.5 Því getur manni
eftir á fundist það svolítið fyndið þegar Jónas yrkir um Tómas:
Fast eg trúi: frá oss leið
vinur minn til vænna funda
og verka frægra, sæll að skunda
fullkomnunar fram á skeið.
Og í lok kvæðisins yrkir Jónas:
Flýt þér, vinur! í fegra heim;
krjúptu’ að fótum friðarboðans
og fljúgðu’ á vængjum morgunroðans
meira’ að starfa guðs um geim.