Andvari - 01.01.1956, Side 31

andvahi
Benedikt Sveinsson
27
i jötu standa“ eins og Gísli Súrsson sagði um Þorkel, bróður
sinn. Þorkell var þá bráðfeigur. Þætti mér vera mega, að þessi
rembiláti flokkur væri ekki ófeigari.“ Auðvitað var „bræðingur-
inn“ samþykktur með yfirgnæfandi meirihluta atkvæða. Auk
þeirra þremenninganna greiddu aðeins atkvæði á móti þeir Sig-
urður Eggerz og Þorleifur Jónsson í Hólum. En hins vegar varð
sú raunin, að bræðingsmennimir komu ekki neinu nýtilegu til
vegar við dönsku stjórnina. I árslok 1913 kom Hannes Idafstein
heim með nýtt „uppkast" frá Danmörku. Það þótti stórum verra
en „bræðingurinn" og blaut því nafnið „grúturinn“. Sjálfstæðis-
menn skám upp herör gegn binu nýja „uppkasti". Þeir boðuðu
dl mótmælafundar, en á miðjum fundinum fengu þeir boð um
það, að Sambandsflokkurinn hefði ákveðið að hafa ekki einu
sinni svo mikið við „grútinn" að bjóða hann Alþingi.
A þinginu 1913 sýndi það sig, að Sambandsflokkurinn var
mrið veill. Þremenningarnir fengu þar samþykkt stjórnarskrár-
Irumvarp, sem þeir fluttu. Enn var ríkisráðsákvæðið ásteytingar-
steinninn, og var nú svo að orði komizt, að lög og mikilvægar
stjornarráðstafanir skyldi bera upp fyrir konungi, „þar sem kon-
ungur ákveður.“ 1 október fóm fram í ríkisráði umræður um
þetta nýmæli fmmvarpsins, og tók forsætisráðherra Dana þátt
t þeim með konungi og Hannesi Hafstein. Samdægurs gaf kon-
ungur út opið bréf, þar sem hann boðaði, að hann mundi, ef
til kæmi, gefa út úrskurð þess efnis, að málin skyldu enn sem
fyrr borin upp í ríkisráði Dana. Þetta skyldi ákveðið „í eitt skipti
fyrir öll“, nema konungur staðfesti ný lög um ríkisréttarsamband
Islands og Danmerkur, samþykkt af þingum beggja landanna,
þar sem ný skipan væri gerð.
Þing hafði verið rofið vegna hinnar nýju stjórnarskrárbreyt-
tngar, og var kosið til Alþingis í aprílmánuði 1914. Reyndist Sam-
handsflokkurinn jafnfeigur og Benedikt Sveinsson hafði spáð.
heið bann hið mesta afhroð og liðaðist sundur, þegar á þing
kom. Vom þá aftur tekin upp hin fyrri heiti, Sjálfstæðisflokkur
°g Heimastjórnarflokkur.