Andvari - 01.01.1955, Síða 88

84
Barði Guðmundsson
ANDVARI
sögnina af erkibiskupsdrápinu í Canterbury. Svo er máli farið,
sem sjá má af eftirfarandi grein í Tómasarsögu:
„Nú svo sem þeir frændur Ranúlfur og Róbert voru fljótastir
í herhlaupið með fjórum riddurum, svo vilja þeir eignast hlut í
glæpsamlegum verkum. Því snarast Ranúlfur fram að örendum
erkibiskupinunr og líkamanum með svo greypilegum níðingsskap,
að sá djöfulslimur steytir sverðsoddinum niður í hausinn bor-
aðan og hrærir blóðið með heilanum, en hreytir síðan, með djöful-
legri æði og hatursamlegri hermd þessa níðingsverks“ (S. 442).
Grimmdarseggurinn Ulfur hreða birtist í Njálu sem ímynd
grimmdarseggsins Ranúlfs. Hann er í Tómasarsögu kallaður „óvin-
ur friðarins“ (S. 407). Viðurnefnið hreða merkir friðarspillirinn.
Illvirki þeirra Ranúlfs og Ulfs eru nálega sömu tegundar, séð frá
sálfræðilegu sjónarmiði. Annar „hreytir“ á brott heilanum úr höfði
erkibiskupsins. Hinn rekur úr Bróður þarmana. En það tekur
alveg af skarið um tengslin milli Ulfanna, að bæði ódæðin eru
framin, þegar dýrlingsefni er drepið og rnikið handleggssár grær
í skyndi sökum kraftaverks. Má jafnframt fara nærri um orsök
þess, að Njáluhöfundur kallar borg Brjáns konungs eftir erki-
biskupssetrinu Kantaraborg.
VII.
Canterbury eða Kantaraborg er einu sinni nefnd í Sturlungu
og kallast þar Cantia. Hennar getur í lýsingunni af líki Þorgils
skarða Böðvarssonar. En hann hafði Þorvarður Þórarinsson tekið
af lífi að Hrafnagili í Eyjafirði aðfaranótt þess 22. janúar 1258.
Er líki Þorgils þannig lýst:
„En er ábóti kom, var honunr sýndur líkami Þorgils og mörg-
um öðrurn, — og sveipuðu. Nú hafa þeir svo sagt, er þar stóðu
yfir, að Þorgils hafði tuttugu og tvö sár og sjö ein af þeim höfðu
blætt. Eitt af þessurn var það á hjarnskálinni, er af var höggvin
hausinum. Veittist Þorgilsi það, að hann hafði þvílíkt sár, sem
sagt var um kveldið, að hinn heilagi Tómas erkibiskup hafði