Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1947, Blaðsíða 32

Andvari - 01.01.1947, Blaðsíða 32
28 Þorsteinn Þorsteinsson ANDVARI ordinær krigshjælp af Island). Þorleifur lögmaður Kortsson var þá reyndar látinn af embætti, en vera má, að svipaðar skrár vegna annarra skattgreiðslna hafi verið gerðar í hans tíð, þó að þær séu ekki til nú.1) Alla 17. öldina hafði verið einolcunarverzlun hér á landi, og hafði hún þröngvað mjög kosti Iandsmanna, en þó keyrði um þverbak síðustu áratugi aldarinnar, er kaupsvæðaverzl- unin komst í algleyming, og enginn mátti verzla neina við einn tiltekinn kaupmann, að viðlögðum gífurlegum refsing- um fyrir brot gegn því. Ofan á þetta bættist svo, að síðustu ár aldarinnar voru harðindi mikil, hafísar og vetrarhörkur, aflaleysi og grasbrestur, svo að kvikfénaður féll, en fátækling- ar dóu úr hungri og fjöldi fólks komst á verðgang. Af þings- vitnum, sem tekin voru aldamótaárið, er talið, að harð- indin hafi staðið i 7 ár samfleytt og þetta ár mest. Um þetta leyti urðu konungaskipti, og kom mönnum þá ásamt um það á Alþingi að skrifa konungi og biðja hann ásjár. 1701 fór líka annar lögmaðurinn, Lauritz Gottrup, á konungsfund þessu til áréttingar. Árangurinn af þessu varð m. a. sá, að vorið 1702 voru þeir Árni prófessor Magnússon og Páll Vídalín varalögmaður valdir til þess að rannsaka greinilega hagi lands- ins og gera tillögur til umbóta. Meðal þeirra starfa, sem þeim var falið að framkvæma, var að taka almennt manntal. í uppkasti að konunglegu er- indisbréfi fyrir nefndarmennina (§ 10)2) segir svo um þetta, að þar sein konungi hafi á þessu ári borizt ýmsar kvartanir um bágindi Iandsins, þá skuli nefndin taka saman áreiðan- legt manntal, sem nái til allra heimila á landinu, með til- greindu nafni bónda og húsfreyju, barna þeirra og ættingja, svo og alls vinnufólks, yfirleitt allra landsmanna undantekn- ingarlaust, og skuli hinn mikli fjöldi fátæklinga á hverjum stað nákvæmlega athugast og skrásetjast. Það mun vera ókunnugt, hver átt hefur upptökin að þessu 1) Saga íslendinga VI. b. bls. 277—279. 2) Arne Magnussons Embedsskrivelser lds. 16.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.