Andvari - 01.01.1947, Page 83

ANDVARI
LífFræði og læknisfræði.0
Eftir Sigurjón Jónsson.
Liffræði er vísindagrein sú, er i'jaliar uni lífið. Læknis-
fræðin er ein grein hennar. Hún er skilgreind þannig í orða-
bókuni, að hún sé þau vísindi og sú list, sem fæst við að koma
í veg fyrir sjúkdóma og lækna þá eða lina. Sjúkdóm má skil-
greina þannig, að hann sé tjáning lífs, sem gengið er úr rétt-
um skorðum, sé lífsfyrirbæri í ströngum skilningi. Hvort sem
sjúkdómi veldur árás sýkla, röng kirtlastarfsemi, vanskap-
anir, eitranir eða áverkar, þá er hann fóiginn í því einu, að
frumur Hkamans, vefir eða líffæri hafa orðið fyrir áfalli, og
þeim verður því ekki aðeins um megn að vinna störf sín með
eðlilegum hætti, heldur valda þau og truflunum á störfum
ýmissa annarra hluta Hkamans og, oftar en hitt, alls lik-
amans.
Tvær eru höfuðgreinar læknisfræðinnar: önnur sú, er fæst
við meðferð sjúkdóma, og er sú eldri miklu; hin sú, er miðar
!>ð því að koma í veg fyrir þá. Þegar á þeim tímum, er forfeður
vorir áttu heima í hellum, kunnu þeir nokkur skil á því að
lækna sjúkdóma og veita sjúklingum nokkurn þrautalétti.
^likt kunna meira að segja sum dýr af eðlishvöt. Sú eðlishvöt
gekk að erfðum til mannanna frá forfeðrum þeirra, og við
hana bættist smám saman þjóðtrúarkennd þekking, er að
sumu leyti studdist við meira og minna áreiðanlega reynslu
kynslóðanna.
Þegar þráin til að skilja orsakir fyrirbæranna tók að þrosk-
1) Grein þessi er i meginatriðum lausleg og lítið eitt stytt pýðing á al-
Pýðuerindi, er Asa Crawford Chandler, prófessor í liffræði við Ricc Institute
1 Randaríkjunum, flutti vorið 1943.