Andvari - 01.01.1948, Blaðsíða 20

16
Þorkell Jóhannesson
ANDVARI
minna skiptir í dreifða hópa, eða höfðu staðið með öllu utan
safnaða, en gátu með engu móti ált samleið með hinu evang-
elisk-lúterska kirkjufélagi. Ragnar E. Kvaran varð fyrsti for-
seti hins sameinaða kirkjufélags og gegndi því starfi við
góðan orðstír þar til hann hvarf heim til íslands 1933. All-
margir ungir guðfræðingar frá Háskóla íslands fóru á þess-
um árum vestur um haf og störfuðu um lengri eða skemmri
tíma í þjónustu sameinaða kirkjufélagsins. Átti síra Rögn-
valdur mestan þátt í því, en ráðstöfun þessi gafst vel og varð
meðal annars að góðu liði í baráttunni fyrir eflingu þjóð-
ræknisfélagsins og starfsemi þess til styrktar, sem síðar skal
að vikið. En fyrst og fremst miðaði þetta til þess að draga úr
og eyða ríg, sem ella var hætt við, að gæta myndi innan sam-
einaða kirkjufélagsins, vegna þess að únitarar voru þar i
meira hluta allt frá upphafi. Frá sjónarmiði únitara og þá
eklci sízt af hálfu ameríska únitarasambandsins, sem íslenzka
únitariska kirkjufélagið var ein deildin í, gat það virzt hæpin
ráðstöfun að ráða til kennimannlegrar þjónustu og jafnvel
til forstöðu kirkjufélagsins menn, er hlotið höfðu guðfræðilega
menntun sína í guðfræðideild, sem óneitanlega var kennd til
mótmælastefnu Lúters, og búið höfðu sig undir prestsstarf í
þjónustu lúterskrar þjóðkirkju. Sjálfum var síra Rögnvaldi
vel kunnugt um þann frjálslyndisanda, sem á þessum árum
ríkti í guðfræðideild Háskóla íslands. Lærisveinar hennar
ýmsir höfðu líka undanfarin ár starfað i nokkrum stöðum
vestra og getið sér gott orð og traust margra frjálslyndra
manna. Var hann því óhræddur við þessa breytingu. Og hann
var nógu sterlcur að persónulegum yfirburðum og þrautreynd-
um leiðtogahæfileikum til þess að sigra alla örðugleika, er ráð-
stöfun þessari voru samfara. Sjálfur gaf hann upp prests-
embætti sitt og lagði niður forsetadæmi silt í kirkjufélaginu,
til þess að greiða brautina til samkomulags og sameiningar.
Þó átli hann jafnan sæti í sljórn sameinaða kirkjufélagsins
og studdi það með ráðum og dáð. Vinir hans ýmsir og sam-
starfsmenn kölluðu hann oft sin á milli biskupinn, og er það
raunar réttnefni. Eftir tuttugu ára starf hans fvrir unitara-