Andvari - 01.01.1948, Blaðsíða 38

34
I>orkell Jóhannesson
ANDVARl
og illvigur og vafalaust einn svartasti bletturinn á blaða-
mennsku íslendinga vestra. I þeim eldi öllum var það að vísu
mikill styrkur hinu aldurhnigna skáldi að finna bjargfasta
tryggð þeirra manna, er hann sjálfur mat mest. Mitt í þessum
róstum, þar sem kalla mátti, að einskis væri svifizt, hóf Rögn-
valdur viðbiinað að útgáfu Andvakna hinna síðari. Hér var
af skörungsskap bætt fyrir „syndir annarra". Og vel megum
við, íslendingar heima, minnast þess, að þau eru teljandi is-
lenzku skáldin, sem eiga verk sin ja'fnskörulega í liendur
búin ölnum og óbornum. Doktorsnafnbót sú, er Háskóli Is-
lands sæmdi Rögnvald Pétursson 1930, var makleg viðurkenn-
ing á starfi hans i þágu íslenzkra mennta, en það starf féll
honum aldrei úr hendi, meðan kraftar entust.
IX.
Rögnvaldur Pétursson var um flesta hluti gæfumaður. Hon-
um tókst með gáfum sínum og atorku að afla sér ágætrar
menntunar. Æskuhugsjón sinni, eflingu frjálshuga kristindóms
meðal íslendinga vestra, tókst honum að koma á þann rek-
spöl, er lengi mun minnzt verða og að njóta. Hann átti hinn
mesta þátt í að stæla landa sína til samtaka um þjóðernismál
sin og vann þar sjálfur verk, sem lengi mun uppi verða. Hon-
um hlotnaðist mikil virðing og margvíslegur trúnaður og sænid,
bæði með innlendum og erlendum mönnum. Hann kvæntist
ungur, árið 1898, sama árið og hann hóf nám í Meadville, eftir-
lifandi konu sinni, Hólmfriði Jónasdóttur Kristjánssonar fra
Hraunkoti í Aðaldal, mikilhæfri og gáfaðri konu, er bjó hon-
um fagurt heimili og var honum trúlega samhent í allri hans
baráttu og margbreyttu, örðugu ævistarfi. Þau eignuðust fjögur
börn, er til aldurs komust: Þorvald, Margréti, Ólaf og Pétur,
er ÖIl hafa mannazt vel. Þótt hagur þeirra hjóna væri þröngur
framan af árum, varð breyting á þvi. Gerðist Rögnvaldur vej
efnaður, og gat hann því betur neytt sín, er stundir liðu, J
starfi, er að vísu gaf oft lítið i aðra hönd, og kom það sér veh
því veglyndi og rausn skorti ekki. Stvr sá, er um hann stóð
framan af árum og alllengi eimdi af, svo sem oft vill verða,