Andvari - 01.01.1948, Page 78

ANDVARI
Um Bjarna Thorarensen.
Eftir Grim Thomsen.
Ritgerð þessa kallar Grlmur Thomsen „Skitse“ (drög eða riss), og
birtist liún i úrsritinu „Gæa“ („Jörð“) 1845. Útgefandi þess var skáldið og
rithöfundurinn P. L. Möller, sá hinn sami, er keppti 1841 við Grím um
heiðursverðlaun Kaupmannahafnarliáskóla fyrir ritgerð um franskan skáld-
skap og hlaut þau að vísu, enda var hann 6 árum eldri en Grimur, er þá var
aðeins rúmlega tvítugur, og lærðari en hann var þá orðinn. En sá var þó
dómur háskólans um ritgerð Gríms, að Inin væri hin prýðilegasta og mundi
einnig hafa verðlaun hlotið, ef mátt hefði veita fleiri en ein.1) Aftur kcpptu
þeir P. L. Möller og Grímur árið 1846, þá um ferðastyrk til útlanda til að
framast í sínum fræðum, og í það skipti varð Grímur hlutskarpari, en P. L.
Möller fékk sams konar styrk 2 árum siðar. — „Gæa“ flutti eingöngu fagur-
fræðilegt efni, og rituðu i þennan árgang, auk útgefandans og Gríms, margir
af ágætustu skáldum Dana, t. d. Oehlenschlæger, Blichcr, Hauch, Bödtcher,
Chr. Winther, H. C. Andersen o. fl., og tvö höfuðskáld Norðmanna um
þessar mundir, Welhaven og Wcrgeland. — Ritgerð Gríms, sú er hér birtist,
er nú orðin meira en 100 ára og rituð á þeim tíma, er hin rómantíska
listastefna réð enn lögum og lofum i Danmörku. Má því búast við að sumt
í framsetningu hennar og bókmenntalegu viðliorfi kunni að koma nútíma-
mönnum kynlega fyrir sjónir, ekki sízt liér á landi, þar sem svo mikil
bylting er orðin á öllum bag manna og liugsunarhætti frá þvi, sem var
fyrir einni öld, að dæmafátt mun vera. Engu að siður hef ég talið ómaksins
vert að snúa henni á islenzku, bæði af því, að þar er margt skemmtilega
sagt frá Bjarna Thorarensen, og þó einkanlega af því, að liún bregður
birtu yfir þútt úr andlcgu lífi Gríms sjálfs og bókmenntalegt viðhorf hans
um eitt skeið ævinnar.
Aftan við ritgerðina eru þýðingar cftir Grim á 4 kvæðum Bjarna (Sig-
rúnarljóð, Nóttin, Kysstu mig aftur og Freyjukettirnir). Eru þær allar vel
af liendi leystar, svo sem vænta mátti, en sá einn ljóður á, að 3 hinna
þýddu kvæða eru undir öðrum bragarliáttum en frumkvæðin. Afsakar
Grímur þetta i niðurlagi ritgcrðarinnar, en þvi er sleppt hér, enda aðeins
4 línur. Sigurjón Jónsson læknir.
1) Sjá Sonur gullsmiðsins á Bessastöðum, bls. 34, og Thora Friðriks-
son: Dr. Grimur Thomsen, bls. 17—18.