Andvari - 01.01.1948, Page 79

ANDVARI
Um Bjarna Thorarensen
75
Til eru ijóðskáld, sem ekki kjósa að flíka ljóðum sínum.
Þau eiga leynifundi eina við ljóðadisina og njóta þá hjá henni
einstakra yndisstunda; fyrir þeim heilögu leyndardómum, sem
þá gerast, vilja þeir ógjarnan trúa beztu vinnm sinum og þaðan
af síður öllum almenningi. Þessi skáld halda — eins og þátt-
takendurnir í launhelgunum í Eleusis — að þeir muni styggja
guðinn, ef þeir segi frá því, sem þeir sáu og heyrðu á stundum
guðmóðs og hrifni. Þeir eru hræddir við að glata ást disar-
innar, ef þeir segi öðrurn nokkurn hlut frá þeim sælustundum,
er þeir áttu í návist hennar. Þess vegna eru þeir að eigin vild
útlagar úr ríki viðurkenndra skálda og eiga litt samleið með
skáldskap samtíðar sinnar. Það, sein þeir á annað borð kunna
að lesa af skáldskap, er mestmegnis snilldarverk liðinna tíma.
Þeir sælcja sína skáldmenntun aðallega til lífsins sjálfs, þvi
að þeir eru oft dugandi borgarar, ástríkir eiginmenn, skyn-
samir feður og forustumenn sinnar sveitar. Skáldskaparlistin
er þeim sem dulrænn ómur ofar lifinu, andinn, sem sveimar
yfir vötnunum. Skáldskapurinn er ekki þeirra iðn og ævistarf,
og ekki skreyta þeir sig með skáldsheiti. Skáldskapurinn er
þeim því ekki lífsnauðsyn í þeim skilningi, að þeir eigi afkomu
sína undir honum, en einmitt þess vegna er hann þeim lifs-
nauðsyn í æðra skilningi, hann er hið allra-helgasta í tilveru
þeirra; þeir lifa fyrir hann, ekki á honum. Hann 'er þeirra vor-
draumur, en um leið fjársjóður, er þeir luina á og leyna með
meyjarlegri feimni, sams konar þeirri, er veldur launung hinn-
ar fyrstu ástar. Fyrir kemur það, að þeir gerast svo opinskáir
að trúa einstaka manni fyrir levndarmáli sínu, og þannig kemst
upp um þá: Þeir hafa yfir kvæði í áheyrn vinar síns, þessi
vinur er flugnæmur og flytur kvæðið fyrir einum vina sinna,
sá skrifar það upp og gefur öðrum vini sinum uppskriftina,
og — levndarmálið er úr því á alþjóðar vitorði.
Sú þjóðhylli, sem þannig er til komin, er ekki fengin með
erfiðismunum né aðstoð auglýsingaskrums fagurfræðinga í
blaðagreinum. Hið hlédræga skáld hefur aldrei gefið út Ijóða-
safn, aldrei knékropið neinum ritdómara, aldrei viðrað sig
upp við neinn ritstjóra. Hann hefur ekki um sig neinn lífvörð