Andvari - 01.01.1915, Page 27
Dr. síra Jón Bjarnason.
19
ingi — lífsnauðsyn. Þar með fylgir önnur, sem virð-
ast má enn meira radíkal, það að klerkar — ekki
prestar, heldur klerkar — hætti að vera til. Og með
klerkunum falli theólógían — ný og gömul — (ekki
trúin, heldur theólógian, að sjálfsögðu).
Eitt enn, sem afnema þarf með öllu: »kver«-lær-
dómurinn — utanbókar-þulu-lærdómurinn. Með þeirri
óskaplegu kenslu-aðferð hefir kirkjunni — vorri kirkju
sér á parti — tekist að fæla stóran hluta almennings
frá kristindóminum. Absurditas |vitleysa] þeirrar erli-
kenslu-aðferðar skilst einna bezt við að hugsa sér
þann ómöguleik, að Jesús Krislur eða postularnir
væru að kenna mönnum »kverið« — hlýða mönnum
yfir það á líkan hátt og íslenzkir prestar hafa lengst
af gjört. Og /rœði Lúters, þótt að sumu leyti sé
klassísk, eru alóheppileg til að fá börnum vorrar
aldar í hendur til að læra sér til gagns.
Ef prestaskóli — nei, bið fyrirgefningar: háskóli
(vilda eg segja) — íslands vildi innræta mönnum þann
módernismus, þá yrði eg með, — Ættum vér austmenn
og vestmenn íslenzkir ekki að gela komið oss saman
um þetta?
»Höfum vér ráð á að missa liálfl mannkynið
frá að fara með eilífðarmálin?« — spurðuð þér mig
einu sinni.
Að slíku hefðuð þér ekki þurft að spyrja mig.
Iívenfrelsi leiddum vér undir eins inn í söfnuði vora
í Nýja íslandi forðum. — Þar var mín helzta háskóla-
ganga. — Og fyrir það uppálæki varð eg hið bráð-
asta vargur í véum í augum áhangenda Norsku sýn-
ódunnar. Þá er kirkjufélag vort seinna varð fyrst til,
vildi kirkjulegur kvenréttur einna lielzl verða að á-
greiningi. En kvenréttar-menn sigruðu, þótt ekki
2*