Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 105
99
Afdrif málsins á alþingi 1891 eru mjög eptir-
tektaverð, en í þessari stuttu grein verðum vjer að
láta oss nægja að fara um þau mjög fáum orðum,
er vjer ætlum nægja til þess að sýna afstöðu málsins i
þinglok 1891 til samanburðar við leikslokin 1889.
Aukakosningar, sem fóru fram á undan alþingi
1889, sín í hverjum fjórðungi, drógu þegar af allan
efa um það, að það var fjarri skapi þjóðarinnar að
slaka til um sjálfstjórnarkröfurnar, eða láta flæmast
út af þeim rekspöi, sem málið var þá komið á, og
þegar til þingsins kasta kom, það er að segja til
neðri deildar, sem jafnan hefur beitt frumkvæðisrjett-
inum í þessu máli, og eptir skipun alþingis, þeirri
sem er, ein getur talizt fulltrúadeild þjóðarinnar í
eiginlegum skilningi, mátti svo að orði kveða, að
fráfallsstefnan gengi til grafar eptir örstutt og afl-
vana dauðastríð. A hinn bóginn sýnir bæði álit
nefndarinnar í neðri deild (Alþt. C. þingsk. 156),
umræðurnar, og sjer i lagi hin endilega niðurstaða
málsins (C. þingsk. 219. og 252. sbr. 209), að gagn-
gjörður meiri hluti, eða svo að segja öll neðri deild
(18 móti 3 sjá þingt. A bls. 748), aðhylltist hina
endurskoðuðu stjórnarskrá og gekk þannig í fótspor
neðri deildar 1887, án þess að gjöra neina verulega
breyting á henni. Allir sjá, að menn í þessu tilliti
ekki geta talið hina þýðingarlausu orðabreytingf 70.
gr., orðin: »má aldrei lögleiða« f staðinn fyrir: »skuíu
vera aftekin«; en meira er um það vert, að það
verður heldur ekki talin sem nein breyting í raun
og veru, þó 2. málsgrein í 33. gr. væri sleppt, þeirri:
»Enga skatta eða tolla má innheimta, fyr en fjár-
lög fyrir það tímabil eru samþykkt af alþingi [og
hafa öðlazt staðfestingu«, því viðaulánn við 13. gr.:
»þó má landsstjóri hvoruga deild alþingis rjúfa án
samþykkis hennar, eptir að hann hefur stefnt reglu-