Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 110

104
og það er skylda stjórnendanna að læra með lítil-
læti af sögunni í hverja stefnu rás viðburðanna
gengur. Það mun og óhætt að fullyrða, að óvíða
þar sem frelsisins mál er komið jafn skammt og
hjá oss, er allri alþýðu manna jafnljóst, live lífsnauð-
synlegt það er fyrir oss og hvers vegna. Þeir sem
hafa í andróðrinum móti stjórnarmáli Islands hengt
hatt sinn á vanhugsun alþýðunnar í þessu efni —
og þeir eru því miður þó nokkrir—hafa því í tvennu
haft rangt að mæla. Fyrir það fyrsta hafa þeir að
ósekju brugðið þjóðinni um blindni, einmitt þar sem
beinna lá við að veita henni viðurkenning fyrir and-
legt atgervi og upplýsing, og fyrir það annað hefur
þá brostiö skilning eða sannleiksást til þess að játa,
hverja meginþýðing frelsistilfinning þjóðarinnar hefur
fyrir sigurinn í allri sjálfstjórnarbaráttu. Vjer gjör-
um hjer ekki neitt ráð fyrir því, að oss muni verða
ætlað það, að vjer ritum þetta til að smjaðra fyrir
þjóð vorri, og segjum því afdráttarlaust sannfæring
vora um hæfileika og póiitiskan lifvænleik hennar,
enda ber saga íslenzku þjóðarinnar vitni þess, hverj-
um þeim, sem les hana vei í kjölinn, að það er eklci
stjórnendum hennar að þakka, að hún er varðveitt
fram á þennan dag.
En einmitt af því vjer erum sannfærðir um, að
þjóðin hefur isjer svo mörg innri skilyrði til viðreisnar,
álítum vjer það skyldu hennar að eiia þekking sína
og grundaðan áhuga á frelsismáli sínu framyfirþað
sem er, og því meir og öflugar, sem hún vinnur
Ijósari meðvitund um nauðsyn þess. Væri hægt að
segja með sanni, að íslenzk alþýða stæði óvenjulega
hátt í almennri þekking og í skilningi á þeirri kúg-
un og niðurlæging, sem hún er í, þegar litið er á
allar hennar ástæður, leiðir ekki af því, að menn
eigi að leggja árar í bát og láta sjer nægja þá póli-