Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 115
109
rjettislögmálið leyfir, að sje lögskipan óháð. En nú er
það ennfremur svo, að einsogeinstakir menn lifa i fje-
lagi hver með öðrum, háðir sömu lögum og njótandi
hins sama frelsis, eins lifa þjóðafjelög hvert við
annars hlið 1 öðru stærra þjóðafjelagi. Milli þeirra
innbyrðis geta samskonar ágreiningsatriði komið fram
■eins og milli rjettarþegna í hinurn minni fjelögum,
eða milli rjettarþegna á eina, stjórnenda á aðra
hlið. Á öllum tímum hafa einstakar þjóðir eða
flokkar hrifið sjer vald yfir, öðrum sem voru minni
máttar, ekki voru komnir jafn langt í herkænsku
eða því um líkt, og sagan viröist sýna, að frelsisbar-
átta þjóðanna móti hinni ytri kúgun sje sama eðlis
og sömu forlögum bundin um leikslok, eins og frels-
isbaráttan móti hinni innri kúgun. Hið sjerstaka í
fjelagsskap þjóðanna innbyrðis er það, að hann er
•svo miklum mun skemmra á veg kominn en hinn innri
fjelagsskapur, sem er eðlileg afleiðing af þvi, að af-
skipti mannanna þar, liversaf öðrum, eru nánari og
margbreyttari. Það eru þannig einungis hinar svo
kölluðu siðuðu þjóðir, sem lifaí eiginlegu lögskipuðu
fjelagi (hið evrópisk-ameríkanska þjóðafjelag) og í
þessu fjelagi vantar jafnvel alla fjelagsframkvæmd
á hinum gildandi þjóðarjetti. Lögreksturinn er lagð-
ur í hendur hvers einstaks þjóðfjelags, sem verður
fyrir rjettarbroti. ' Enn fremur vantar þjóðafjelag
þetta skipað lögsagnarvald og er því hin ákveðna
lögskipan þess enn mjög ófullkomin og í brotum,og
samanstendur af samningum og venjum. Aptur hef-
ur rjettur sá, sem leiddur verður af hlutarins eðli
beinna og víðtækara gildi þar, en hann getur haft
i fjelagi, sem hefur skipað lögsagnarvald.
Frelsi hinnareinstökuþjóðar verður nú samkvæmt
því sem áður er sagt einungis takmarkað með lög-
skipan þess, sem vald hefur til þess. Eptir hinum