Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 126
120
vísu einnig hægt að fara fram á, algjörðan aðskiln-
að við Danmörku, án þess hægt væri að segja, að
vonlaust væri um sigur þess máls að síðustu. En
um ómöguleika þessarar kröfu, af öðrum ástæðum,
höfum vjer talað áður, og tökum því þetta atriði til
greina, að eins til stuðnings takmarkaðri rjettar- eða
frelsiskröfu á hendur Dönum af hálfu íslands.
Annað atriði er eflt getur vonina um endurbót
á stjórnarskipun vorri, er það, að sjálf hin danska
þjóð nú á þessari stundu óg framvegis, allt svo lengi
sem jafnvægi milli frjálsræðis og stjórnar ekki er
fengið þar, fremur en annarstaðar, skiptist í tvo
meginflokka, einmitt um ágreiningsatriði, sem er sama
eðlis og það, sem þrætan er um milli Danastjórnar
og þorra allra góðra Islendinga. — Því þó að visu
verði gjörður þýðingarmikill munur á því, sem vjer
köllum pólitiskt og borgaralegt frelsi, er það þó víst,
að sá, sem sánnarlega ann öðru, hlýtur líka að unna
hinu, og skoðun frjálslunda*a flokksins meðal Dana
er þvi vel fallin til þess að styðja mál vort hjá
þeirri stjórn, sem er, og á rjettlætistilfinning henn-
ar verðum vjer einnig að byggja, að minnsta kosti
að því leyti, sem kröfur vorar ekki ríða í bága við
eiginlega hagsmuni hinnar dönsku þjóðar.
Loks er það eitt atriði enn, sem vjer getum
stutt á vonina um nokkrar umbætur frá því pólitiska
ástandi, sem í reyndinni er, en það eru lög þau, er
hið danska löggjafarvald sjálft eða Danastjórn hefur
gefið, og sem í raun og veru heimila meira pólitiskt
frelsi fyrir Island, en það nýtur í framkvæmdinni.
allt svo lengi sem þessi lög ekki eru svo fyrnd og
framkvæmdin þvert ofan í orð þeirra og anda um
langan tíma ekki hefur gjört þetta gildi þeirra bvo
vefengilegt, að vjer verðum að skipa þeim á bekk
með öðrum staðhöfnum, er vjer byggjum á skoðun