Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 128
122
því, eins og vjer tókum fram áðan, sem ann frelsi
borgaranna innanlands, hlýtur líka að unna frelsi
þjóðanna út á við. En þess ber vel að gæta, að það
■er~þá' fleíra, sem knýr menn til frjálslundaðrar fram-
komu í sínu eigin fjelagi, heldur en sú sannfæring,
er byggist á sögulegri rannsókn á þýðing frelsisins
fyrir framfarir hvers sem er. Það er einkanlega og
langtum fremur hið áþreifanlega nytsemdargildi frels-
isins í lífi einstaklingsins, sem hvetur hann, og því
stendur jafnan þorri þeirra, er liða undir ófrelsinu,
andspænis fjölda þeirra, er hafa persónulegan hagn-
að af því, í sjálfstjórnarbaráttu þjóða og manna; því
eru nýbakaðar stjórnir svo fljótar til þess að verða
apturhaldsstjórnir, þegar þær loks hafa komizt í
bekkinn, þó mennirnir áður hafi látið í Ijósi ýtar-
lega frjálslegar skoðanir, og því er það ekki frelsis-
tilfinningin ein, sem greinir milli hafra og sauða í
framfarasögu þjóðanna. — Þrátt fyrir þetta, megum
vjer samt ekki lítilsvirða þann styrk, sem hjeðan
mætti vænta, og þó vjer höfum ljóst dæmi þess fyrir
oss, eptir að hin dönsku grundvallarlög voru gefin
1849, að danskt ráðaneyti fijótlega lítur öðrum aug-
um á frelsismál Islands, lieldur en á sitt eigið, er
þó enginn vafi á því, að meiri líkur væru til þess,
að ekki yrði daufheyrzt við kröfum voruin af ráða-
neyti því, er frelsisflokkur Dana kynni að koma að
völdum, væri að eins tekið járnið meðan það er heitt,
•og að jafnvel áhrif þau, er einbeittur og duglegur
frelsisflokkur Dana hefur á apturhaldsstjórn þá, sem
er, gæti, eins og áður er sagt, stutt mál vort að
mun. En ástandinu í Danmörku er nú þannig varið,
að frá þeirri hlið er naumast mikils að vænta, þar
sem danskir vinstrimenn eru, sem stendur, algjör-
lega ráðalaus pólitiskur flokkur, og engin líkindi til
þess, að þeir í nánustu framtíð komi frjálslundaðra