Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 138

132

saman við ákvarðanir þessara laga, um hve mikið
pólitiskt sjálfræði þeir skuli hafa, geta ekki skert
gildi þeirra, sem viðurkenningar Dana gagnvart ís-
lendingum, nje heldur gildi þeirra yfir höfuð. Að
stöðulögin ekki gildi fyrir Island er með öðrum orð-
um ekki sprottið af því, að ekki sje vísað til þeirra
í stjórnarlögum samþykktum af alþingi, heldur aí
því, hvernigþau eru til orðin í fyrstu; en vœri þar
á móti vísað til þeirra í silkum stjórnarlögum, hefðu
þau þar með fengið það gildi, sem þau ekki áður
höfðu. í þessari breyting er þannig hvorki gengið
oflangt nje ofskammt. Hin önnur breyting, sem gjörð
er méð þessum ákvæðum, snertir dómsvaldið eitt.
Með 9. (sbr. 48. og 49.) grein frumvarpsins er skip-
aður æzti og einasti dómstóll í landinu sjálfu fyrir
sjerstakan fiokk mála, sem sje þeirra, sem höfðuð
eru af landstjóranum eða neðri deild þingsins gegn
ráðgjöfunum fyrir embættisrekstur þeirra. — Sam-
kvæmt þeirri meginsetning, sem komið hefur fram
í hinum nýrri stjórnarskipunarlögum, að dómstóll,
sem dæma á í slíkum málum, skuli jafnan skipaður
meðlimum hlutaðeigandi þings fleirum eða færrum,
er enginn vaff á því, að breyting þessi er allsendis
nauðsynleg og fullnægir stefnu-ákvæði voru, þar
sem mál þessi eru algjörlega dregin inn undir hið
íslenzka sjálfstjórnarsvæði. En hvað snertir spurn-
inguna um, hvort breyting þessi sje heimiluð á þeim
grundvelli, sem vjer byggjum á, er þess fyrst að
geta, að hún ekki ríður í bága við orð stöðulaganna,
eins og þeim hefur verið framfylgt, og eins og þau
hafa verið þýdd af Danastjórn, þegar hin núverandi
stjórnarskrá var gefin; því í ákvæðum stöðulaga og
stjórnarskrár samkvæmt því eru einmitt slík mál
ekki innifalin í orðunum »dómgæzla« eða »dómsvald«.
Þau einu mál, sem hjer að lúta, sein gjört er ráð