Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 142
136
Hvað þá fyrst snertir alþingi,- er enginn vafi á
því, að skipun þess eptir stjórnarskránni, út af fyrir
sig, fullnægir þessu skilyrði. Að vísu er það svo,
samkvæmt 14. 15. og 16. grein, að helmingur efri
deildar er kvaddur til þingsetu af konungi, og er
það samkvæmtákvæðum ýmsra annara nýrri stjórn-
skipunarlaga, til tryggingar því að vilji konungs geti
hæfilega komið fram þegar við samning og sam-
þykktir lagafrumvarpa og annara ályktana, þó það
geti verið álitamál, hvort þessi liður alþingis eptir
stjórnarskránni ekki sje of ríkur tiltölulega, endaer
svo ákveðið, að þessu megi breyta með einföldum
lögum. — En þar eð hinir konungkjörnu þingmenn
efrideildar lúta hinum sömu reglum stjórnarskrár og
þingskapa, sem hinir þjóðkjörnu, meðan þeir sitja á
þingi, veltur spurningin um eðli alþingis, að þessu
leyti, á öðru, sem rannsakað verður hjer á eptir,
nefnilega, hvort stjórnarathafnir konungs, þar á með-
al sú stjórnarathöfn að kjósa þingmenn til setu á
alþingi, sjeu háðar og verði að framkvæmast sam-
kvæmt íslenzkum stjórnarlögum eða ekki, og verð-
ur þar einnig minnzt á stöðu stjórnarfulltrúa á þing-
inu gagnvart stjórnarlögunum.
Aptur ámóti verður orðið »konungur« í 1. gr. ekki
þýtt einungis eptir innihaldi stjórnarskrárinnar, held-
ur verður einnig að líta á hin sögulegu tildrög henn-
ar og grundvallarskipan hins danska rfkis yfir höf-
uð, til þess að leysa úr þeirri spurning, sem hjer
liggur fyrir.
Því væri það svo, að hluttaka konungs vors í
hinni sjerstöku íslenzku löggjöf eptir stjórnarskránni,
einsog liún er orðuð eða eins og hún er framkvæmd,
ekki væri samkvæm meginsetningum hinna nýrri
stjórnarskipunarlaga að því leyti, að ákvcirðanir vant-
aði í stjórnarskrána, er takmörkuðu konungsvaldið