Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 143
137
í löggjöfinni, þá mundi ekki leiða af því, að einveldi
konungs eptir hinum eldra stjórnarrjetti stæði óbreytt
að svo miklu leyti, — heldur mundu eyðurnarverða
fylltar upp samkvæmt meginreglum dönsku grund-
vallarlaganna um hið sama atriði. Væru eyðurn-
ar fylltar upp samkvæmt hinum eldri einveldislög-
um, mætti svo segja, að ísland væri enn pólitiskt ó-
háð land að þvi leyti, á sama hátt og sönnunin
fyrir innlimun landsins í hið danska ríki ekki varð
fundin í því, á hinu eldra tímabili stjórnarbarátt-
unnar, að .landið í reyndinni haíði staðið undir ein-
völdum konungum í Danmörku (Personal Union)..
En einveldisafsalið 1848, sem einnig náði til hinna
islenzku þegna, með yfirlýsingunni, um, að Island
ætti að fá sams/conar stjórnarskipun og Danir, veld-
ur því, að þessi leið verður ekki gengin. En nú
hefur hið íslenzka þjóðfjelag ekki tekið stjórn-
skipulegan þátt í grundvallarlöggjöf Dana og mundi
því skorturinn á slíkum takmarkandi ákvæðum í
stjórnarskránni, eins og hún er orðuð eða eins og
hún er framkvæmd, leggja löggjöfina í sjerstökum
málum Islands að svo miklu leyti í erlendarhendur.
Til þess að finna, hvort orðið »konungur« í U
gr. stjórnarskrárinnar merkir íslenzkan löggjafarað-
ila, eptir öðrum ákvæðum hennar, verðum vjer þvi
að hafa hugfast, að hjer er um »constitutionel« kon-
ung að ræða þegar af ástæðum, sem liggja fyrir ut-
an hin önnur ákvæði stjórnarskrárinnar.
Samkvæmt hlutfallinu milli stjórnarskrárinnar
og hinna dönsku grundvallarlaga, sem Danastjórn
gengur út frá að sje gildandi einnig fyrir Island,.
hefur það verið álitið óþarft, eða ekki eiga við, að
taka upp í stjórnarskrána ákvæði grundvallarlag-
anna 28. júlí 1866 um konungserfðirnar; en af því
leiðir, að það er rjettilega skilið samkvæmt I. og II.