Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 155
149
og áður er sagt, um allt það verksvæði hins æzta
konungsvalds, sem ekki fellur undir orð þessara á-
kvæða. Hugmyndin um takmarkað konungseinveldi
er því varðveitt með 3. gr. frumvarpsins og ekki
skert með hinum öðrum ákvæðum, samkvæmt því
einkenni, er vjer höfum sett upp. En jafnvel þótt
vjer vildum krefjast þess, að allt hið æzta fram-
kvœmdarvald væri bjá konunginum, til þess að hægt
væri að segja, að konungseinveldið væri óskert, þá
verður þó breytingin einnig innan þeirra takmarka
sem steínuákvæði vort heimtar. Því landstjórinn er
einnig í framkvæmd stjórnarstarfa þeirra, sem hjer
ein geta komið til greina — 7.—15, 18. gr. — um-
boðsmaður konungs, eins og þegar var sagt; og menn
geta ekki sagt sem svo, að það umboð sje í raun-
inni einungis formlegt, þar sem stjórnarlögin sjálf
ákveði verksvæðið. Það verður þýðingingarlaus mót-
bára, þegar þess er gætt, að konungur getur skijpt
um umboðsmann á hverri stundu, sem honum þókn-
ast (6. gr.) Og vildu menn enn fremur segja, að
það væri þó takmörkun á hinu æzta valdi konungs,
aðhann lúyti að láta umboðsmann sinn framkvæma ýms
stjórnarstörf, er til þess að svara, að einmitt sam-
kvæmt eðli framkvæmdarvaldsins í hinum ýmsu
myndum þess, er það óhugsandi, að það liggi i raun
og veru í hendi hins æzta stjórnara eins, og eptir
því senr til háttar, einmitt að því er snertir afstöðu
konungsins gagnvart hinu íslenzka þjóðfjelagi í sjer-
stökum málum þess, hlyti umboðsmanninum i reynd-
inni að verða falið á hendur að framkvæma stjórn-
arstörf þau, sem hjer er um að ræða, þó þau í orði
kveðnu væru látin liggja undir konung eða land-
stjóra. Það ætti þvl í rauninni miður vel við, og
mundi ef tii vill verða skoðað sem tilraun til þess
að draga nokkurn hluta stjórnarvaldsins inn ílandið