Spegillinn - 01.08.1951, Blaðsíða 14
124
SPEGILLINN
ÁRSUPPGJÖR I LEIKLIST
Blöð og tímarit hafa tekið upp þann háttinn að gera upp
leiklistina í höfuðstaðnum eftir árið, og héldum vér þó, að
leikdómarar vorir hefðu verið búnir að tala nóg af sér, þótt
þeir færu ekki að gera yfirlit yfir það á eftir. En hitt er dag-
sanna, að ekki veitir af vorhreingerningum í leiklistarmál-
um vorum og dugar þá enginn ryksuga, heldur hinir traust-
ustu teppaspaðar. Þar sem vér höfum nú viljað teljast með
listasérfræðingunum — og kannske höfum vér skrifað einna
skynsamlegast, þegar öllu er á botninn hvolft — þá viljum
vér líka vera með í ársuppgjörinu eftir dúk og disk eins og
vanalega. Kannske vér finnum eina og eina falsaða faktúru,
sem öðrum hefur yfirsézt. Til dæmis virðast allir hafa gleymt
bæði Bláu stjörnunni og S.K.T., sem mörgum finnst beztu
skemmtanir bæjarins. Munurinn er bara sá, að á öðrum
staðnum er drukkið, en hinum ekki. Mánudagsblaðinu finnst
Bláa stjarnan betri, en Halldór á Kirkjubóli mun aftur vera
hneigðari fyrir S.K.T.-kabarettinn.
En sem sagt hafa menn einkum kappkostað að gera upp
Leikfélagið og Þjóðleikhúsið. Með Iðnó gömlu er nóg að gera,
því að þar er hægt að halda Kóka-kóla- og sítrónböli. Verra
er að hugsa upp ráð til að þjóðnýta Þjóðleikhúsið, helzt væri
líklega að gera það að SÍS-Fílíali. Trúum vér eigi fyrr en
vér tökum á, að Framsókn gefi upp þetta mikla borgarvirki
bardagalaust. (Æi-já, Fílíali þýðir útibú, það er latína.)
Leiklistarfræðingar vorir hrifust mjög af listinni í Iðnó
annaðhvort af gömlum vana eða þá til að geta sallað meiru
á Þjóðleikhúsmenn — öðru nafni mösterisriddarana. Hins
vegar sýndist oss Þorsteinn Ö, Einar Pálsson, Gunnar Eyj-
ólfsson og Rúrik Haraldsson vera svipaðir á báðum stöðun-
um, nema hvað Þorsteini mun hafa fundizt eitthvað heimilis-
legra þar, því að það tekur alltaf nokkurn tíma að venjast
nýjum beitarhögum. Aftur á móti þurftu hinir ekki að taka
neinum lífsvenjubreytingum, þar sem engar voru fyrir
hendi. Mátti t. d. ekki á milli sjá, hvort Einar kynni betur
við sig með Herdísi í fanginu í Þjóðleikhúsinu (Konu ofauk-
ið) eða Kötu Thórs í Iðnó (Önnu Pétursdóttir). En glöggt
var það, að hann vissi ekkert, hvað hann átti að gera við
Kötu, því að þegar hún hljóp alveg óforvarandis upp í fang-
ið á honum, leit Einar í kringum sig eins og til að leita að
stað, þar sem hægt væri að leggja hana frá sér. Augabrún-
irnar á Gunnari voru í sömu hæð á báðum stöðunum. Aftur
á móti var hann slappari í hnjáliðunum uppi í musteri. Aðrir
leikarar öxluðu skinn sín fyrir fullt og allt og stigu ekki fæti
Með gegnvotan sundbol er gengið
um giituna, rétt upp á sport
í laumi á barminn er litið.
Þar ljómar nú merki vort.
Þá er nú þetta búið.
Já, það var nú annaðhvort.
Grímur.
sínum framar í Iðnó. Voru það náttúrlega hinir eiginlegu
musterisriddarar af St. Guðlaugsorðu. I musterinu var kynt
undir öllum kötlum og drif á öllum hjólum. Þó varð ekki
veruleg hætta á að stimpillinn gengi niður úr vélinni, fyrr
en Anna Borg kom til, þá lék líka allt á reiðiskjálfi, svo að
breyta varð musterinu á svipstundu í grunnmúrað, fokhelt
og eldtraust Borgarvirki. Enda var aðsóknin að því hörð og
linnti eigi fyrr en Stefanó Islandi kastaði út mörsiðrinu á síð-
ustu stundu, með því að taka ekkert fyrir söng sinn. (Reynd-
ar sá Stefán það í hendi sér, að ekkert var þar að taka, —
kassinn kominn til Danmerkur og því eins gott að ganga í
hann þar.)
I upphafi komu þrjú íslenzk leikrit fram í hinu nývígða
musteri, Nýjársnóttin, Fjalla-Eyvindur og íslandsklukkan.
En það var eins og gömlu leikritin kynnu ekki við sig í hinu
nýja umhverfi, og hurfu aftur skjótt. Haraldur var að vísu
mjög svo þokkalegur Arnes, nema þegar hann fór að biðja
Ingu á steininum. Yfirleitt fóru bónorð mjög svo út um þúf-
ur í Þjóðleikhúsinu og er mönnum hér með ráðlagt að leita
sér kvonfangs- einhvers staðar annars staðar, ef þeir vilja
ná góðum árangri.
Islandsklukkan gekk út á það, að reyna að sarga höfuðið
af Brynjólfi, en ekkert gekk, og tók Brynjólfur höfuðið með
sér í leikslok, enda virtist ekki mikill slægur í því.
I Konu ofaukið var eiginlega öllum leikurunum ofaukið
nema konunni, henni Arndísi, og svo Róbert. Yóru allar per-
sónurnar meira og minna ruglaðar og hafa leikdómararnir
orðið fyrir áhrifum af þeim, því að þeim þótti töluvert til
leiksins koma.
Óvænt heimsókn þótti ýmsum helzti óvænt, því að þar var
som allir hefðu týnt niður hinni litlu leikkunnáttu sinni
nema Indriði og Valur.
Jón Arason féll sem kunnugt er, en flestir höfðu þó búizt
við, að gamli maðurinn hefði fallið með meiri prýði en raun
varð á.
Flekkaðar hendur þóttu mjög fínar, af því að þær voru
eftir Sartre, sem nú er mjög í tízku. Þó fannst sumum hér
miklu fremur um óhreinar hendur að ræða. Og mundi Stalín
bóndi sjálfsagt hafa skrifað undir það, að boðskapurinn hafi
ekki verið sem hreinastur.
I Pabba og mömmu voru þau Alfreð og Inga í essinu sínu,
líklega á vel við þau að eiga svona stór og mannvænleg börn.
1 Sölumanninum vann Indriði alveg eins og hestur, en ekk-
ert seldist, og aðgöngumiðarnir ekki heldur, því að þá var
Anna Borg komin til skjalanna. Var þar Indriði inniklemmd-
ur milli heilagrar Önnu Borg og hinnar óheilagri Önnu Borg,
enda fór svo að Indriði sturlaðist að lokum sem sölumaður
og lagði sig fyrir bíl á fullri ferð.
Aftur á móti hafði Tómas Hallgrímsson vit á að hætta sér
ekki í samkeppnina við heilagleikann og dró sig í hlé með
Dóra til næsta hausts, og kemur þá Ó, Dóri (öðru nafni odor,
odeur, því að hann er svo næmur á alla lykt) vonandi með
fullum krafti með bómull í nösunum inn á sviðið.