Stúdentablaðið - 17.06.1944, Blaðsíða 44

Trjárœ k tarstöö
landsins séu reistar á þessari öld og þó lang-
samlega mest á síðari árum. Samkvæmt nýj-
asta fasteignamati eru byggingar á sveitabýl-
um nú, sem næst því er hér segir:
Af 5822 lögbýlum, sem nú eru talin, eru í-
búðarhús úr steinsteypu á 33%, úr timbri á
30 %, blandaðar byggingar (timbur, steinn,
torf) á 21%, og torfbæir á 16%.
Steinfjós eru á 24%, þurrheyshlöður á 90%,
votheyshlöður á 27%, haughús á 24% og
þvaggrifjur á 28% — allra byggðra jarða.
Nýbýli hafa verið reist í landinu, um 320 síð-
an Nýbýlalöggjöfin tók til starfa.
Búfé landsmanna hefur á þessu tímabili
fremur fjölgað þrátt fyrir skæðar sauðfjár-
pestir hin síðustu ár eins og eftirfarandi tölur
sýna:
Árið 1900 er sauðfjáreignin talin 470 þús.,
1924 580 þús., 1942 650 þús. Nautpeningur
er árið 1900 23 þús., 1924 24 þús., 1942 41
þús. Hestar árið 1900 42 þús., 1924 51 þús.,
1942 61 þús.
Vænleiki fjárins hefur aukizt verulega hin
síðari árin og fallþungi dilkanna stöðugt vax-
ið, sem er afleiðing bættrar meðferðar og
kynbóta.
Nýungar í búnaði. Á síðari árum hefur
garðyrkja tekið miklum framförum, einkum
gróðurhúsaræktin. Fyrsta gróðurhúsið var
byggt árið 1923 en nú eru undir gleri um 4 ha.
lands og fer árvöxtum.
Garðyrkjuskóli ríkisins hefur verið stofn-
aður að Reykjum í ölfusi, þar sem rekin er
umfangsmikil garðyrkja í húsum og á ber-
svæði.
Fiskirækt hefur verið hafin í ám og vötn-
um og þegar borið góðan árangur.
Loðdýrarœkt var hafin fyrir röskum tug
ára og eiga landsmenn nú loðdýrastofn er
nemur 9 þúsund dýrum, aðallega refum og
minkum. Hefur útflutningur skinna numið á
aðra milljón króna á ári undanfarin ár.
Kjólkurbú. Rekin eru nú á landinu 7 full-
komin mjólkurbú, er taka á móti og vinna úr
um 20 milljón mjólkurlítra árlega. Auk þess
eru starfandi nokkur rjómabú og smjörsam-
lög.
Kjötverkunin hefur gjörbreytzt. Fullkomn-
um sláturhúsum hefur verið komið upp á
flestum slátrunarstöðum og frystihúsum viö
allar helztu útflutningshafnir. Er nú megin-
hluti kjötsins seldur frystur bæði á innlend-
um markaði og til útflutnings.
Af framansögðu má það ljóst vera, að af-
köst landbúnaðarins í heild hafa aukizt stór-
um á þessu umrædda tímabili þrátt fyrir
mikla fækkun þeirra, er að honum vinna.
Eftir því sem næst verður komizt, þá hafa
framleiðsluafköstin þrefaldazt til fjórfaldazt
á hvern mann, sem landbúnað stunda nú, bor-
ið saman við það, sem var um síðustu alda-
mót. Ástæðurnar eru fyrst og fremst þær, að
eftir að fólkinu fækkaði í sveitunum, varð
það bundnara og stöðugra við sveitastörfin
allan ársins hring en áður hafði tíðkazt.
Einnig hefur hinn forni heimilisiðnaður að
mestu lagzt niður og störfin verið meir helg-
uð hinum eiginlegu búnaðarstörfum.
Mestu veldur hér þó um aukning véla og
vinnusparandi tækja, sem hin aukna ræktun
landsins hefur gert unnt að taka í notkun. Er
óhætt að fullyrða, að hefði þeirra ekki notio
við svo sem raun hefur á orðið, þá hefði land-
búnaðarframleiðslan stórum lamazt á undan-
förnum árum, þrátt fyrir aðrar þær umbæt-
ur, sem orðið hafa í rekstri hans.
42
STÚDENTABLAÐ