Stúdentablaðið - 01.12.1952, Blaðsíða 11
STÚDENTABLAÐ
Bragi Sigurðsson, stud. jur., form. stúdentaráðs:
Vak íslands þjóð!
1 júnímánuði 1915 var fánamálinu þar kom-
ið, að vér fengum sérfána, Islendingar. Fáni
sá, er þá fékkst, var engin fullnæging og ekki
í samræmi við kröfur Islendinga um réttar-
stöðu landsins. Samkvæmt því þurftu íslenzk
skip að skipta um fána í hvert sinn, sem þau
fóru út fyrir íslenzka landhelgi. Slíkt var
aldrei geð Islendinga, að þeir gætu til lengdar
unað viðjum sem þeim. Því var á alþingi 1917
samþykkt samhljóða þingsályktun um að
skora á ráðuneytið að útvega landinu fullkom-
inn verzlunarfána. Þeirri málaleitun var synj-
að. Því var hins vegar hreyft af Dana hálfu,
að enn mætti taka upp sambandsmálið í heild.
Tóku Islendingar vel þeirri uppástungu.
Skipuðu stjórnir beggja landanna 4 menn
í dansk-íslenzka samninganefnd. Lauk svo
störfum nefndarinnar, að samkomulag varð
um frumvarp til dansk-íslenzkra sambands-
laga. Féllust stjórnir beggja landanna á frum-
varpið óbreytt. Hlaut frumvarpið samþykki
á Alþingi, svo og í Ríkisþinginu. Síðan var
frumvarpið samþykkt við þjóðaratkvæða-
greiðslu hér á landi. Lögin staðfesti konungur
ekki gleymast, því að við þann dag verður
sigur Islendinga í sjálfstæðisbaráttunni
tengdur um aldur og ævi. Og það er vel fyrir
þessu séð, með því að íslenzkir stúdentar hafa
gert þennan dag að hátíðisdegi sínum, og sé
þeim þökk fyrir það. Það fer líka vel á því,
að einmitt stúdentar helgi sér þennan dag. 1
sjálfstæðisbaráttunni, sem háð var sleitulaust
um hundi*að ára skeið, voru stúdentarnir jafn-
an í fylkingarbrjósti. Sigurinn í þeirri bar-
áttu var því ekki sízt þeirra sigur.
Gleðilega fullveldishátíð!
30. nóv. 1918. Loks gengu þau í gildi hinn 1.
desember það ár. 1 1. gr. sambandslaganna er
því lýst yfir, að Island sé frjálst, fullvalda
ríki. Með þessum lögum náðist áfangi í alda-
langri baráttu. Aflgjafinn í þeirri baráttu
var íslenzk tunga og þau þjóðlegu verðmæti,
sem tungan hafði varðveitt um aldaraðir.
Upp úr löngu skammdegi reis frjálshuga
þjóð, heimtaði rétt sinn og fékk hann. Það
var löng barátta og oft hörð. Oss, sem nú
virðum hana fyrir oss í ljóma fjarlægðar
og sigurgleði, virðist hún aldrei hafa verið
tvísýn. Vera má, að svo hafi heldur ekki verið.
Engu að síður megum vér ekki í fögnuði vor-
um villast í þoku andvaraleysis og sjálfsá-
nægju. Vér megum ekki miklast svo af verk-
um feðra vorra, að vér gleymum því, að kyn-
slóðir koma eftir vora tíma og á okkur hvíla
skyldur þeirra vegna. Baráttan fyrir fullveldi
og sjálfstæði Islands var ekki breiður vegur,
beinn og blómum stráður. Sú barátta var
grýtt leið og torfær. Margar fórnir og dýrar
voru færðar, áður sigur fengist. Þegar á þær
er litið, vitum vér, að til nokkurs var unnið.
Eigi er heldur minna um vert að gæta fengins
fjár en afla þess. Vér, sem áttum þeirri ham-
ingju að fagna að taka á móti sigurlaunum
þeirrar baráttu, sem beztu synir og dætur Is-
lands leiddu fram til sigurs, megum ekki láta
þau rýrna. Skylda vor er að vaka yfir þeim
og ávaxta þau. Vér eigum að efla með oss
stoltan, prúðan og drengilegan þjóðarmetnað.
Sá þáttur í skaphöfn og fari hvers manns er
öruggasta vígi þjóðlegrar, íslenzkrar menn-
ingar og tungu. Þetta vígi verður bezt treyst
með því að halda til vegs þjóðlegum, íslenzk-
um bókmenntum, fornbókmenntunum og öðr-