Stúdentablaðið - 01.12.1952, Blaðsíða 23

STÚDENTABLAÐ
15
Dr. Júlíus Sigurjónsson, prófessor:
Akademiskt frelsi
og nám í læknadeild
Samkvæmt fyrstu háskólalögunum áttu há-
skólastúdentar við fullt akademiskt frelsi að
búa. Þeim var það í sjálfsvald sett, að hve
miklu leyti þeir sóttu kennslustundir og hvort
þeir bjuggu sig undir þær eða ekki. Til reikn-
ingsskila kom í prófunum.
Um margt annað er háskólanám ólíkt námi
í öðrum skólum með ströngum aga og árs-
prófum. Bekkjaskipting er þar engin eða
árspróf. Fullnaðarpróf er þó, í sumum deild-
unum a. m. k., tekið í áföngum, og hefur svo
verið í læknadeild frá upphafi (eins og í
læknaskólanum var áður).
Próf eru haldin í lok hvers kennslumisseris,
þ. e. tvisvar á ári, og máttu stúdentar „ganga
undir embættispróf, þegar þeim sýnist, hafi
þeir áður staðizt fyrirskipuð undirbúnings-
próf, þar á meðal próf í heimspekilegum for-
sp j allsvísindum. ‘ ‘
Með lagabreytingu 1941 var þó síðar heim-
ilað að kveða svo á í reglugerð, að stúdent, er
ganga vill til prófs, skuli — auk þess að hafa
lokið tilskyldum undirbúningsprófum — hafa
„notið kennslu í tilteknum greinum á nám-
skeiðum, í æfingaflokkum eða við verklegt
nám.“
Læknadeild hefur notað þessa heimild, en
eins og námi er háttað þar, munu læknastú-
dentar sjálfir ekki líta á þetta sem raunveru -
lega skerðingu hins akademiska frelsis, þeir
munu fremur óska eftir meiri verklegri
kennslu en unnt hefur verið að taka upp til
þessa.
Þá hefur læknadeild einnig notað heimild
(skv. áðurnefndri lagabreytingu) til að setja
reglur um, hve langur tími megi líða milli
þess, að einstakir hlutar prófs eru teknir. Voru
þessar reglur settar, er þrengjast tók veru-
lega í deildinni vegna sívaxandi aðsóknar.
Mikill fjöldi stúdenta innritast árlega í
læknadeild, en margir heltast úr lestinni af
ýmsum ástæðum. Á árunum 1940—45 innrit-
uðust t. d. samtals 172 stúdentar: af þeim
munu þegar aðeins 58 hafa lokið læknaprófi
og 3 tannlæknaprófi, eða samtals tæpur þriðj-
ungur, en að vísu eiga nokkrir eftir að bætast
við. Sennilega hafa margir — e. t. v. flestir
— hinna ekki verið ráðnir í því að lesa lækn-
isfræði, er þeir innrituðust í deildina, og hafa
þá aðeins lesið heimspekina eða efnafræði
fyrsta árið, en síðan snúið sér að öðru. Aðrir
hafa svo ekki staðizt fyrsta hluta prófsins eða
hætt, áður en á það reyndi o. s. frv. Lang-
flestir þeirra, sem komast í gegnum hreins-
unareld fyrsta hlutans, halda hinsvegar nám-
inu áfram.
Ef akademiska frelsið hefur átt verulegan
þátt í því, hve vanhöld hafa verið mikil í fyrsta
hlutanum, þá hefur það einnig stuðlað að því,
að unnt hefur reynzt til þessa að halda deild-
inni opinni án takmarkana. En vart mundi
deildinni mikil eftirsjá í þeim, sem vegna á-
huga- eða ístöðuleysis þyldu ekki það frjáls-
ræði, sem þeim er gefið um tímasókn, svo að
þeir þess vegna heltust úr lestinni. Flestir
þeirra, sem einráðnir eru í að ljúka námi,
munu hinsvegar fljótlega sjá, að ekki hentar
að slá slöku við; en nokkurt frjálsræði er upp-
örvandi og gefur öllu náminu óþvingaðri blæ.
Hygg ég óhætt sé að segja, að læknadeild
fyrir sitt leyti sjái ekki ástæðu til né telji
æskilegt að takmarka hið akademiska frelsi