Stúdentablaðið - 01.12.1959, Blaðsíða 21

STÚDENTABLAÐ
21
Þannig spurðu hinir fátæku vinir. „Auð-
vitað“, og þegar í stað skrifaði ég bréf, sótti
um styrkinn, vandaði utanáskriftina til Sjá-
landsbiskups, og setti bréfið í póstkassann.
Það var hlegið dátt að þessu tiltæki.
Nokkrum dögum síðar kom rauðbúni póst-
þjónninn og afhenti mér bréf undirritað af
Skat Rördam biskupi, og í því bréfi er mér
tjáð, að mér séu veittar 80 krónur, sem út-
borgist 4 sinnum á ári, 20 kr. í hvert sinn.
Næsta dag var ég í skrifstofu biskupsins og
veitti peningunum viðtöku.
Það var auðugur maður, sem þá gekk um á
Frúartorgi.
Garðprófasturinn barði að dyrum hjá mér
og sagði: „Viljið þér koma inn til mín, svo að
við getum talað þar saman“. Eg fylgdist með
honum. Hann sagði: „Eigið þér kjólföt?“ Því
svaraði ég neitandi. Prófasturinn sagði, að
Lange Miiller, hinn frægi tónsnillingur, hefði
sent kjólföt, sem ætti að gefa einhverjum
stúdent á Garði. Ég mátaði fötin inni hjá próf-
astinum og hann horfði á mig með ánægju-
brosi. Upp frá því dáðist ég að tónsnild Lange
Múllers, og ég var ófeiminn við stúlkurnar á
fundi í Islendingafélaginu, er ég var klæddur
hátíðarskartinu.
En þó að menn eigi kjólföt, þurfa þeir að
borða. Þess vegna þarf að auka tekjurnar. Ég
sá auglýst, að stúdent gæti fengið miðdegis-
verð, ef hann vildi lesa lexíur með skóladreng,
sem þyrfti leiðsagnar við. Sótti ég um stöðuna
og hlaut hnossið. Drengurinn var latur og sagði
oft við mig: „Nú er áreiðanlega búið að leggja
á borðið.“ Þetta var hjá frú Lene Olsen í
Vimmelskaftet, og trúði því enginn, að ég væri
í fæði á svo fínum stað. Nokkrir stúdentar eltu
mig þangað til þess að fullvissa sig um, hvort
ég sagði satt. Þeir fylgdu mér að dyrunum, og
ég sagði: „Ég get því miður ekki boðið ykkur
inn“.
Dönsk stúlka vildi læra íslenzku. Vinstúlka
hennar þekkti mig og hrósaði mér. Ég á enn
bréfið frá stúlkunni, sem vildi læra. Spyr hún
mig, hvenær kennsla geti hafist og hve hátt
kennslukaupið verði. Kenndi ég henni í heim-
kynnum foreldra hennar á Austurbrú. Faðir
hennar var gamall, auðugur skipstjóri. Meðan
ég var að kenna hinni fallegu stúlku, var gamli
maðurinn oft í næsta herbergi, og var opið í
milli. Faðir hennar lét sem hann svæfi, en ég
hafði grun um, að hann væri vakandi. Á þessu
heimill naut ég mikillar gestrisni. Stúlkan hét
Elisabeth Krohn. Hvar skyldi hún nú vera?
Það er ótrúlegt, en satt, að er ég bjó á Garði,
voru nokkrir stúdentar í fæði hjá mér, borðuðu
árdegisverð. Þeir skáru niður brauðið og
smurðu, en ég bjó til kaffi. Allt, sem tilheyrði
mötuneytinu var ritað inn í sameiginlega við-
skiptabók, og fór greiðsla fram um mánaðar-
mót. Aðalfundur var haldinn, og þá lagðir
fram endurskoðaðir reikningar. Endurskoðandi
gerði þá athugasemd, að keyptar hefðu verið
4 sandkökur (40 aurar), en þær hefðu ekki
sést á borðinu. Ég sagði, eins og satt var, að
þær hefðu verið ósýnilegar gestunum, og enga
skýringu væri hægt að gefa á þessum útgjalda-
lið. Samt var fundinum slitið með þakkarorð-
um til mín.
Þegar ég rifja upp fyrir mér þessar minn-
ingar, hugsa ég oft um þessi orð: laeta pauper-
tas. Ég hugsa oft, er ég minnist þessara glöðu
daga og hinnar glöðu fátæktar, orða Páls post-
ula, er hann segir: „Eins og fátækir, en auðg-
um þó marga, eins og öreigar, en eigum þó allt“.
Ég minnist Garðvistar minnar með hátíðar-
gleði. Þar eignaðist ég góða vini og átti þar
margar glaðar stundir. Man ég hve hreykinn
ég var, er ég í samkvæmi á Garði hélt mína
fyrstu ræðu. Það var eitt haustkvöld árið 1903
og var þar mikill fögnuður æskunnar. Ræðu-
maður skyldi standa á stóli, svo að rödd hans
heyrðist um allan salinn. Ræðu minni svaraði
Hákon Jörgensen, er varð lögreglustjóri í Kaup-
mannahöfn. Ég bjó á Garði, er Níels Finsen
hlaut Nobel-verðlaunin. Garðbúar sendu nefnd
heim til hans. Skyldi hún fæi’a honum sam-
fagnaðaróskir frá Garði, en þar dvaldi Níels
Finsen á stúdentsárum sínum. Finsen gat ekki
tekið á móti nefndinni, því að hann lá sjúkur.
En hann skrifaði Garðbúum fagurt, hjartnæmt
bréf. Þar segir hann: „Aldrei hlotnaðist mér
sá heiður að vera í sendinefnd Garðbúa og sízt
af öllu kom mér til hugar, að til mín væri send
nefnd frá Garði. Ég er svo innilega hrifinn og
þakklátur". Minnist hann hinna fagnaðarríku
stunda, er hann átti á Garði, og flytur öllum
Garðbúum hjartanlegar kveðjur.
Bréf þetta lá lengi á borði í lesstofunni.
Handlék ég það oft og kunni það utan að.
Níels Finsen andaðist haustið 1904. Ógleym-
anleg er mér jarðarför hans frá Marmarakirkj-