Stúdentablaðið - 01.02.1968, Page 2

2 STÚDENTABLAÐ
Útgefandi:
Stúdentafélag Háskóla íslands.
Ritstjóri og ábm.:
Sverrir Tómasson.
Verð blaðsins er kr. 10,00.
STEINDÓRSPRENT H. F.
■VWAW^.V.V.V.V.V^.'.V.VW/AV.W/.V.V.V/.V.V
ÞAKKARGJORÐ
Við sem munum ekki annað sæti en harðan skólabekkinn
gleðjumst gjaman er við heyrum að æðri menntun sé bezta
fjárfesting hvers þjóðfélags. Okkur finnst þá, að starf okkar
sé ekki unnið fyrir gíg. Okkur finnst í fátæktinni, að við
séum ríkir. En þegar gleðinni linnir, þegar blekkingarhulunni
hefir verið svipt af, sjáum við, að jafn fátækir erum við
og fyrr, þvi að verðleikar okkar, sem ekki verða metnir til
fjár, eru sagðir fjárfesting. I*annig er öfugstreymi peninga-
þjóðfélags í dag.
Um leið verður okkur lika ljóst, að til þessarar fjárfest-
ingar þarf ekkert að kosta; hún ávaxtar sig sjálf frá kyni
til kyns. Við skiljum líka, hvers vegna þingmönnum sem
og öðrum stjórnmálamönnum þykir hetur varið fé þjóðar-
innar til þess að reisa phallus guði til dýrðar; hvers vegna
þeim þykir fé landsins betur varið í að kaupa veglegan
bústað yfir herra biskupinn, svo veglegan að henti svo ver-
aldlegu embætti. Og okkur grunar einnig, að jafnvel gengis-
lækkunin sé gerð af skynsamlegu viti.
Við erum enda þakklátir ráðamönnum þjóðarinnar fyrir
að þeir unna okkur brauðsins; við þökkum þeim nýju lögin
um Eánasjóð; við þökkum þeim, að þau eru lítið betri
en þau gömlu. Við þökkum þeim fyrir, að við höfum átt
þess kosti að vinna með námi; við þökkum þeim af heilum
hug fyrir að geta setið svo lengi á skólabekk. I»á þjónum
við þjóðfélaginu gamlir menn á unga aldri. Við þökkum.
Við höfum líka aldrei efazt um, að hæstvirtur fjármála-
ráðherra sé skynsamur maður; það sjáum við gerst, þegar
hann metur menntim eftir prófum. Við erum líka sammála
menntamálaráðherra, að bezt fari um bókasöfn þjóðarinnar
í kjöllurum Háskólabíós og Norrænu hallarinnar. Við vitum
jafnvel og hann að öllum er fyrir beztu, að bækur séu ekki
lesnar. Samt sem áður getum við, þessir próflausu menn,
varla varizt þeirri hugsun, að þeir séu líkir þeim mönnum,
sem fengnar voru talentur til ávöxtunar, og af hyggjuviti
sínu grófu þeir þær f sand. S. T.
IMámsstyrkir...
Framhald af bls. 1
Ármann Sveinsson:
UM 1. DES. 1968
Á framboðsfundi fyrir fyrsta
stjórnarkjör í hinu „endurreista"
Stúdentafélagi Háskóla Islands í
október 1966 hreyfði Björn Teits-
son, stud. mag., því í ræðu, að
stúdentar þyrftu von bráðar að
hefja undirbúning undir hátíða-
höld sín á 50 ára afmæli fullveldis
íslenzku þjóðarinnar.
Vorið 1967 samþykkir Stúdenta-
ráð H.l. ályktun um umræðu-
grundvöll vegna hátíðahaldanna
’68 og sendi S.F.H.I., deildarfélög-
um o.fl. Samkvæmt tillögu S.H.l.
skyldu fulltrúar þessara aðila
koma saman til fundar og ræða
undirbúning hátíðahaldanna.
Nokkur félög munu hafa jákvætt
tillögu þessari þ.á.m. stjórn
S.F.H.l. 1966-1967. Hinn fyrir-
ætlaði fundur var ekki haldinn
sl. vor. En í haust sendi S.H.l.
sömu aðilum og áður bréf af þessu
tilefni og lagði til, að fundurinn
yrði haldinn ákveðinn dag í októ-
ber. Af því varð ekki.
Strax og núverandi stjórn
S.F.H.l. tók til starfa hófust um-
ræður um 1. des. ’68. Var meg-
intíma sjö fyrstu stjórnarfund-
anna varið til umræðna um þetta
efni. Snérust þær um viðræður
við forystumenn S.H.I., bréfaskipti
við S.H.I., væntanlega nefndar-
skipun S.F.H.I., bréfasendingar
S.F.H.Í. til ýmissa aðila innan
skólans um þetta efni, kröfu um
almennan félagsfund, o.fl. o.fl.
Einhugur var um tvö atriði:
S.F.H.l. hefði mál þetta í hendi
sinni á hvaða stigi sem væri og
algjör nauðsyn væri á samstöðu
allra stúdenta. Málið velktist góða
stund i stjórninni og hafði eng-
inn betur í þeim umræðum.
Þegar ljóst var, að málið var
strandað í stjórninni, fyrst og
fremst á ágreiningi um vinnutil-
högun, hafði Friðrik Sophusson
forystu um að kalla til óformlegs
fundar áhrifamanna vegna þessa
máls. Fund þennan sóttu auk
Friðriks: Eggert Hauksson, Sig-
hvatur Björgvinsson, Jón Ögm.
Þormóðsson, Aðalsteinn Hall-
grímsson og Þórhallur Sigurðs-
son. •
Ekki horfði efnilega um sam-
komulag á fundi þessum og var
hann rétt í þann veginn að leys-
ast upp, er aðilar „kveiktu",
mátu meir einingu en orðaskak,
og féllust á þá tillögu Friðriks
Sophussonar, að listar þeir, er
stæðu að stjórn S.F.H.I., tilnefndu
hvor um sig þrjá menn í „sex-
manna-nefnd“. Skyldi -nefndin
gera tillögur um undirbúning og
framkvæmd hátíðahaldanna.
Nokkru síðar tilkynntu fulltrúar
listanna á stjórnarfundi hverjir
tilnefndir væru í „sex-manna-
nefndina". (Síðar kom upp ágrein-
ingur um það, hvort stjórnin
hefði skipað „sex-manna-nefnd-
ina“ eða hvort nefndin væri sam-
starfsnefnd listanna og stjórninni
hefði aðeins verið tilkynnt ákvörð-
un listanna um mannaskipun í
nefndina). Eftirtaldir aðilar tóku
þátt I störfum „sex-manna-nefnd-
arinnar". Frá A-lista: Eggert
Hauksson, Friðrik Sophusson, og
sá, er þetta ritar. Frá B-lista:
Björn Teitsson, Gunnar Jóhanns-
son og Haraldur Briem.
„Sex-manna-nefndin“ hélt
nokkra fundi og var mjög gott
samkomulag innan nefndarinnar.
(I nefndinni eru tveir sérfræð-
ingar í orðaleikfimi: Björn og
Eggert). Nefndin gerði svohljóð-
andi samkomulag, sem lagt var
fyrir Vöku og fulltrúaráð B-list-
ans, og síðan stjórn S.F.H.l. Hlaut
samkomulagið samþykki aðila:
„1) Framkvæmdanefnd. Eftir
ósk Vöku og B-listans beini
S.F.H.l. þeim tilmælum til 4
manna, að þeir taki að sér fram-
kvæmd undirbúnings hátíðahalda
á 50 ára fullveldi þjóðarinnar 1.
des. 1968, samkvæmt nánara sam-
komulagi um helztu framkvæmda-
atriði gerðu af fulltrúum í sátta-
nefnd. Stjórn S.F.H.l. skal síðan
PÓLITÍK
fara þess á leit við stjórn
S.F.H.l. 1968-’69, að hún skipi
sömu menn í 1. des. nefnd 1968,
að viðbættum 5. manni, odda-
manni.
2) Sáttanefnd. Nefnd skipuð 6
mönnum skal vera æðri úrskurð-
araðili, ef deilur rísa á milli
helminga framkvæmdanefndar, og
þörf krefur að dómi 6 manna
nefndarinnar. 1 sáttanefnd skulu
eiga sæti Björn Teitsson, Eggert
Hauksson, Haraldur Briem, Frið-
rik Sophusson, Gunnar Jóhanns-
son, Ármann Sveinsson.
3) Stóra samstarfsnefndin.
Sáttanefnd skal leita samstarfs
við eftirtalin félagssamtök
stúdenta: Stjórnmálafélög stú-
denta, deildarfélög, S.H.I. og
S.F.H.l. Skulu þau beðin að til-
nefna 1 mann hvert f samstarfs-
Framh. á bls. 6.
Friðrik Sophusson:
STEFNUBREYTING í
fundaiviAeunuivi
BRETLAND
öllum nauðsynjum, fæði, húsnæði, bókum og ferðakostnaði.
Styrki þessa veitir brezka ríkisstjórnin eða bæjar- og sveita-
félögin. Nýlega sendi brezka stúdentasambandið áskorun
til ríkisstjórnarinnar og fór fram á það, að styrkirnir yrðu
hækkaðir, sá lægsti verði 370 pund en sá hæsti 450 pund.
Ekki er vitað um lyktir þessara mála, en styrkjakerfið hefur
verið í athugun hjá brezku ríkisstjórninni, enda þótt hún
hafi ekki enn þorað að breyta lögunum þannig, að fram-
vegis yrði aðeins um lán að ræða. (Að mestu samkvæmt
E.S.P.B.). Brezkir stúdentar borga ekki almennt tryggingar-
sjóðsgjald né iðgjald til sjúkrasamlags meðan þeir eru við
nám.
DANMÖRK
ríkisábyrgðarlán í almennum lánastofnunum. Lán þetta er
með sæmilegum kjörum, og getur hver stúdent fengið allt
að 5000 d.kr. Vextir eru 7 '/2 %, þ.e. opinber stuðningur er
hæstur 80% af framfærslukostnaði.
Við úthlutun lána og styrkja er tekið tillit til tekna og
eigna foreldra. Þetta gildir ekki, ef hægt er að sanna, að
öll tengsl við heimili foreldra eru rofin. Sérreglur gilda um
28 ára stúdenta og eldri og gifta stúdenta, 23 ára og eldri.
Tekið er tillit til tekna og eigna stúdents. Stúdent sem
þénar meira en 11000 d.kr. á ári, fær engan opinberan
stuðning. Sama gildir, ef hann tekur próf meira en hálfu
ári siðar en bæði kennarar og nemendur telja eðlilegt.
(Að mestu samkv. „at“, 1. tölubl., 1. árgangs, septemlier
1967. Málgagn stúdentaráðs Háskólans í Árósum).
Á fyrsta starfsári hins end-
urreista stúdentafélags kom í
Ijós, að ágreiningurinn milli A-
og B-Iista var ekki eingöngu
stjómmálalegur. Stefnan í
„fundamálunum" varð miklu
meira ásteytingarefni.
Fundaform.
Deila meiri- og minnihlutans
stóð aðallega um það, hvaða
fundaform þjónaði hlutverki fé-
lagsins bezt. Lagði meirihlutinn
(B-listinn) höfuðáherzlu á al-
menna umræðufundi, þar sem
borgurunum gafst kostur á að
skýra frá skoðunum sínum um
tiltekin mál. Framámenn B-list-
ans álitu það mikilvægasta hlut-
verk stúdentafélagsins að skapa
umræðuvettvang fyrir almenning.
Undir forystu fræknustu bardaga-
hetju B-listans, en hann var einn-
ig formaður fulltrúaráðs listans,
var stefnunni í fundamálum svo
kyrfilega fylgt eftir, að ekki einn
einasti háskólastúdent fékk að
hafa framsögu á fundum félags-
ins fyrsta starfsárið.
Minnihlutinn (VAKA) viður-
kenndi almenna umræðufundi sem
viðhlítandi fundaform ásamt öðr-
um, en VAKA lagði þó megin-
áherzlu á þátt stúdenta í funda-
starfseminni. Fulltrúar VÖKU
álitu rétt, að stúdentar hefðu sem
oftast framsögu á fundum félags-
ins og töldu ennfremur, að funda-
formin ættu að vera fjölbreyti-
legri. Nægir í þessu sambandi
að visa til greinar, sem Bogi
Nilsson ritaði í 4. tbl. VÖKU,
1967.
Ályktunarhæfni og
framlívæmd funda.
Auk ágreinings um fundaform
deildu meiri- og minnihluti stjórn-
arinnar um ályktunarhæfni fpnda.
Fulltrúar B-listans í stjórn stúd-
entafélagsins töldu almenna um-
ræðufundi, sem haldnir væru í
nafni félagsins, geta ályktað um
ýmis mál, þrátt fyrir að stúdent-
ar væru í miklum minnihluta á
fundunum. Fulltrúar VÖKU bentu
á, að slíkt væri ósvinna enda
auðsætt, að stúdentar réðu þannig
litlu um efni ályktananna. Þeir
bentu hins vegar á, að ekkert væri
því til fyrirstöðu að haldnir væru
almennir stúdentafélagsfundir, en
slíkir fundir eru ályktunarhæfir,
og þá sækja eingöngu stúdentar.
Þá má geta þess, að undirbún-
ingur og framkvæmd fundanna,
sem stúdentafélagið gekkst fyrir,
var oft á tíðum með kynlegasta
móti. Virtist fyrrnefnd bardaga-
hetja B-listans og sjálfskipaður
yfirfundastjóri félagsins nota
mjög svo frjálsar aðferðir við að
koma áhugamálum og vinum sín-
um á framfæri. Einn daginn birt-
ist t.d. frétt í Þjóðviljanum þess
efnis, að sænska skáldkonan Sara
Lidman ætlaði að halda erindi á
vegum stúdentafélagsins um Viet-
nam. Þetta fór í bága við sam-
komulag stjórnarinnar, sem sam-
þykkt hafði að fara þess á leit
við skáldkonuna að fjalla um
málefni S-Afríku, en hún er þar
ýmsum hnútum kunn. 1 stað þess
að leiðrétta Þjóðviljann tók meiri-
hlutinn af frábærum drengskap
Framh. á bls. 6.